डोनाल्ड ट्रम्पको चुनावी जितपछि फक्स न्युजमा देखिएको घमण्डपूर्ण उत्सवलाई नेभाडाका प्रोबेट कमिश्नर एडमण्ड गोर्मनले कठोर रूपमा भंग गरिदिए । कमिश्नरले रुपर्ट र लकलान मर्डोकद्वारा दायर मुद्दाविरुद्ध र लकलानका दाजुभाइ–बहिनीहरू – प्रुडेन्स, एलिजाबेथ र जेम्सको पक्षमा निर्णय सुनाइदिए ।

आफ्नो प्रयासलाई ‘प्रोजेक्ट फ्यामिली हार्मनी’ भन्ने नाम दिएका रुपर्टको कदममा व्यंग्यको सानो झल्को पनि थिएन। यो परियोजना १९९९ मा रुपर्टको दोस्रो पत्नी आन्नासँगको सम्बन्धविच्छेदका बेला सहमति भएको “अपरिवर्तनीय” ट्रस्टका सर्तहरू परिवर्तन गर्ने प्रयास थियो।

त्यो ट्रस्टले रुपर्टको मृत्यु पछि उनका चार सन्तान – प्रुडेन्स, एलिजाबेथ, लकलान र जेम्सलाई समान नियन्त्रण दिने व्यवस्था गरेको थियो। तर, अहिले रुपर्ट र लकलानले लकलानलाई मात्र नियन्त्रणमा राख्ने कदम चालेका थिए । किनकि ट्रस्ट केवल सबै सदस्यको फाइदाका लागि मात्र परिवर्तन गर्न सकिन्थ्यो, र अरू तीन दाजुभाइ–बहिनीहरूले उक्त कदमको विरोध गरेका कारण, रुपर्ट र लकलानले बहस गर्नुपर्‍यो । यी तीनजनाले स्पष्ट रूपमा लकलान नेतृत्वमा भएको अवस्थामा वाणिज्यिक फाइदा पाउनेछन्, चाहे उनीहरूले त्यसो सोचुन् वा नसोचुन् मर्डोकको तर्क थियो ।

यस्तो कदम असफल हुने निश्चित थियो, र यसले रुपर्ट र लकलानको निर्णय क्षमताको बारेमा धेरै कुरा भन्छ। परिवारिक मेलमिलापको साटो, कानुनी कारबाहीले दाजुभाइ–बहिनीहरू बीचको विवादलाई अझ बलियो बनाइदिएको छ। तर पारिवारिक सम्बन्धबाहेक, यस निर्णयले फक्स न्युज र यसका कर्मचारीहरूमा पनि असर पार्छ।

सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण दुई तथ्यहरू यस्ता छन्ः

१. फक्स न्युज अहिले, वा सम्भवतः आफ्नो उच्चतम मूल्यमा छ। पाँच वर्षपछि यसको मूल्य घट्ने लगभग निश्चित छ।

२. विभाजित परिवारले रुपर्टको मृत्यु पछि फक्स न्युजलाई प्रभावकारी नेतृत्व प्रदान गर्न सक्ने सम्भावना कम छ।

हाल र नजिकको भविष्य फक्स न्युजका लागि धेरै उज्यालो देखिएको छ। यसको प्रतिस्पर्धी उदारवादी केबल समाचार सेवाहरू – एमएसएनबीसी र सीएनएन ले चुनावपछि आफ्ना दर्शकहरूको संख्या ठूलो मात्रामा गुमाएका छन्। एमएसएनबीसी को दर्शक संख्या वर्षको पहिलो १० महिनाको तुलनामा ४६ प्रतिशत ले घटेको छ र सीएनएन को ३३ प्रतिशत ले घटेको छ । यसको विपरित, फक्स न्युजले उछाल पाएको छ, नोभेम्बरमा केबल समाचार बजारको ७० प्रतिशत हिस्सा कब्जा गर्दै आफ्नो इतिहासकै सबैभन्दा ठूलो हिस्सा हासिल गरेको छ।

फक्स न्युज ट्रम्पको विजय उत्सवमा उत्साहित सहभागी बनेको छ। धेरै चमक–धमकका बीच, २००० जनाको उपस्थितिमा, उसले ट्रम्पलाई आफ्नो ‘प्याट्रिओट अफ द इयर‘ पुरस्कार दिएको थियो। उक्त पुरस्कार स्वीकार गर्न ट्रम्प फ्लोरिडाबाट न्यूयोर्क उडे। उनले फक्सका अविश्वसनीय मानिसहरूको प्रशंसा गर्दै भने, “यो पुरस्कार कति राम्रो छ।”
त्यसपछि सामान्यतः अनुग्रहहीन भाषण आयो। उनले फक्समा केही मानिसहरू आफूलाई मन नपर्ने कुरा भन्दै सुरु गरे, अनि आफ्ना चुनावी विषयवस्तुहरू दोहोर्‍याए – धाँधली गरिएको २०२० को चुनाव, डेमोक्र्याटहरूले २०२४ को चुनावमा धाँधली गर्न खोजेको कुरा, र अन्य देशहरूले आफ्ना मानसिक अस्पताल र पागलखानाहरू खाली गरेर आप्रवासीहरूलाई अमेरिका पठाइरहेको आरोप।

ट्रम्प पुरानै स्वभावमा रहिरहँदा फक्सको तत्कालको भविष्य धेरै उज्यालो देखिन्छ। आफ्नो पहिलो कार्यकालमा ट्रम्प “फक्सको कार्यक्रमलाई धार्मिक रूपमा हेर्थे”, प्रायः आफैं फोन गरेर सहभागी हुन्थे र यसको रिपोर्टहरूमा प्रतिक्रिया दिँदै ट्विट गर्थे। उनका धेरैजसो सार्वजनिक बयानहरू र नीतिगत निर्णयहरू फक्सबाट प्रभावित देखिएका थिए।

फक्सले ह्वाइट हाउससँग अन्य कुनै पनि मिडिया संस्थाले पाउन नसक्ने पहुँच र समाचारको प्रवाहमा एउटा महत्वपूर्ण स्थान पाउनेछ, जुन कुनै पनि अन्य उदार लोकतन्त्रमा अनुपम छ। केही वर्षपछि, यदि राजनीतिक प्रवृत्ति उल्टो दिशामा गयो भने, यो त्यति धेरै वरदान सावित नहुन पनि सक्छ।

राजनीतिक भाग्यबाहेक, फक्स न्युजको लामो समयको भविष्य धेरै उज्यालो देखिँदैन। फक्स न्युजले ट्रम्पका लागि राम्रो र बफादार प्रचारकको भूमिका निभायो, तर जब मानिसहरूले ट्रम्पको विजयको व्याख्या गर्छन्, फक्स कहिल्यै उल्लेख हुँदैन।

त्यसको सट्टा, सामाजिक मिडिया – जस्तै एलन मस्कको एक्स र जो रोगनजस्ता पोडकास्टहरू हाइलाइट गरिन्छन्। उदाहरणका लागि, रोगनका ट्रम्प, WD CDNXE ख्बलअभ र एलन मस्क सँगका अन्तर्वार्ताहरू युट्युबमा मात्र ७८ मिलियनभन्दा धेरै पटक हेरिएको छ।

अनुमानित १३५ मिलियन अमेरिकीहरूले मासिक रूपमा पोडकास्ट सुन्छन् भन्ने तथ्यांक छ, जुन २०१६ को भन्दाा यो संख्या दोब्बर भन्दा बढीहो।

यसको विपरीत, सब्स्क्रिप्शन टिभी घट्दो क्रममा छ। फक्स न्युज, सीएनएन र एमएसएनबीसी सबै २०२४ मा लगभग ६६ मिलियन पेड टिभी घरधुरीहरूमा उपलब्ध छन्, तर यो २०१६ को तुलनामा २८ प्रतिशत गिरावट हो।

अब, यो कठिन मिश्रणमा कमिश्नर एडमण्ड गोर्मन पनि आएका छन्। न्यू योर्क टाइम्सका अनुसार, ९६ पृष्ठको निर्णयमा उनले रुपर्ट र लकलानको लकलानको नियन्त्रणलाई पक्का गर्ने प्रयासलाई ूजोरसँगू अस्वीकार गरेका छन्।

गोर्मनले भने कि रुपर्ट र लकलानले खराब नियतले काम गरेका थिए। रुपर्ट र लकलानका वकिलले पहिले नै भनेका छन् कि उनीहरू अपील गर्नेछन्। अपीलको प्रक्रिया धेरै लामो समयसम्म चल्न सक्नेछ, तर यसले सम्भावित लगानीकर्ताहरूको लागि अनिश्चितता मात्र थप्छ।

यदि अपीलको प्रक्रिया जारी रहँदा रुपर्टको मृत्यु भयो भने के हुन्छ ?

चाखलाग्दो कुरा के छ भने, अभियानको समयमा ट्रम्पले फक्स एन्ड फ्रेन्ड्समा भनेका थिए कि उनी फक्सको अभियान कवरेजका बारेमा रुपर्टलाई भेट्न गइरहेका छन् ‘किनभने म अरू कसैसँग कुरा गर्न सक्दिन।’

यसले केही हदसम्म नजरअन्दाज गरेको छ कि रुपर्ट अब केवल अध्यक्ष एमेरिटस थिए, र लकलान अध्यक्ष थिए। हुन सक्छ यो केवल बुढा मानिसहरूको ऐक्यबद्धता मात्र हो। तर सम्भवतः केही चीजहरू उत्तराधिकारमा आउन सक्छन्, तर तिनीहरूले प्रभाव र प्रतिष्ठा ल्याउँदैनन्, चाहे आधिकारिक पदहरू जे सुकै भनियून ।

रुपर्टपछि लामो समयसम्म नटिक्न सक्ने अर्को तत्व उनको कम्पनीहरूमा रहेको दोहोरो मतदान प्रणाली हो, जसले परिवारलाई करिब १४ प्रतिशत शेयरमा ४० प्रतिशत भन्दा बढी मत दिनेछ। यो प्रणाली धेरै लगानीकर्ताहरूलाई मन पर्दैन, र धेरै शेयरधारकहरूले साम्राज्य निर्माण गर्ने जीनियसको रूपमा रुपर्टलाई स्वतन्त्रता दिएका थिए भने, उनीहरू लकलानलाई यति विशेषाधिकार दिन राजी हुने सम्भावना कम छ।

जबसम्म केबल टिभी उद्योग लामो समयको गिरावटमा छ, र जबसम्म शेयरधारकहरु विद्रोही हुने सम्भावना छ, परिवार विभाजित छ, जसको मिलन हुने सम्भावना देखिँदैन। तर परिवारको मुख्य विवादको केन्द्र फक्स न्युज नै देखिन्छ। परिवारको विवादलाई कम गर्नका लागि सबैभन्दा राम्रो उपाय फक्स न्युजलाई बेच्नु वा यसलाई सार्वजनिक रूपमा छोड्नु हो, र केही वर्षपछि भन्दा अहिले यसबाट बढी नाफा हुने सम्भावना छ।

रोडनी टिफेन द कनभर्सेसनका सहयोगी हुन् भने उनी एमेरिटस प्रोफेसर, को रुपमा सिड्नी विश्वविद्यालयको सरकार र अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध विभागमा संलग्न छन् ।