न्यूयोर्क मेयरको दौडमा पुरानो प्रश्न

‘एन्ड्रयू क्युमोलाई कालो र सेतोमा चित्रित चित्रलाई जोहरान ममदानीको रंगीन तस्बिरले ढाकिएको कोलाज देखाउने फोटो चित्रण।’

यो त्यस्तो रात थियो जब हजारौं २० वर्षे युवाहरू आफ्नो ल्यापटप स्क्रिनमा टाँसिएर एउटा यस्तो लडाइँ हेर्दै थिए जसको दाउ तत्कालिक र रूपकात्मक दुवै थियो, अनुभव र युवा शक्ति, अनुभवी र ऊर्जावान व्यक्तिको बीचको प्रतिस्पर्धा। माइक टाइसन, बक्सिङको सम्मानित र परीक्षित किंवदन्ती, जेक पोलसँग भिड्दै थिए। पोल, जो दशकौं जवान र कम लडाइँको अनुभवाी, ऊर्जाले भरिएका थिए, तर उनको ख्याति रिंगमा कुशलताभन्दा सामाजिक सञ्जालका भिडियोहरूमा आधारित थियो। नयाँ आगन्तुकले जित हासिल गरे।

खेलकुदमा, पुरानो अनुभवीसँगको लडाइँमा उत्साही र नयाँ आगन्तुक हुनुको फाइदा स्पष्ट छ। छरितो उफ्राइ, तीव्र प्रहार र अथक सहनशीलतामा देखिने ऊर्जा हुन्छ। यो गणित, संगीत वा कलामा पनि सत्य हुन सक्छ। तर, राजनीतिमा, नयाँ अनुहारलाई प्रायः कम आँक्ने गरिन्छ। अमेरिकी सिनेटरको औसत उमेर त्यति हुन्छ जुन उमेरमा धेरै अमेरिकीहरू अवकाश लिन्छन्। पछिल्ला दुई जना राष्ट्रपतिहरू ट्रान्जिस्टर रेडियो र हुला हूपको आविष्कार हुनुभन्दा पहिले जन्मेका थिए।

तर केही राजनीतिक प्रतिस्पर्धाहरूले मतदाताहरूलाई त्यो अनुभवी अनुभव वास्तवमै चाहिन्छ कि चाहिन्न भन्ने कुरामा ध्यान केन्द्रित गर्न बाध्य बनाउँछ।

मंगलबार भएको न्यूयोर्कको डेमोक्रेटिक मेयर प्राइमरी त्यस्तै थियो। दुई अग्रपंक्तिका उम्मेदवारहरू, ३३ वर्षीय जोहरान ममदानी र पूर्व गभर्नर एन्ड्रयू एम. क्युमो, ६७, बीचको प्रतिस्पर्धा नीतिगत मैदानमा मात्र नभई अनुभव बनाम उत्साहको मैदानमा पनि खेलियोः के न्यूयोर्कवासीहरूले स्थानीय राजनीतिमा अपेक्षाकृत नयाँ मेयर चाहन्थे, वा यस्तो व्यक्तिलाई जसको रेकर्ड, काण्डहरू सहित, शहरको दिमागमा ट्याटु जस्तै बनेको थियो? यदि न्यूयोर्क “केवल धेरै युवाहरूको शहर” भएको मान्ने हो भने, यसको राजनीति प्रायः त्यस्तो देखिँदैन, सत्ताको सिटहरूमा परिचित नामहरूलाई संगीतमय कुर्सी जस्तै फेरबदल गरिन्छ। मेयरको दौड हेर्ने केहीले सोचेका थिए, पूर्ण रूपमा नयाँ कसैको के मूल्य होला ?

यो प्रश्न राष्ट्रिय स्तरमा पनि तत्काल महसुस हुन्छ, विशेष गरी हालैको राष्ट्रपति अभियान पछि जसमा सत्तरी र अस्सी वर्ष उमेरका व्यक्तिहरू थिए, र डेमोक्रेटिक नेशनल कमिटीबाट एक जूमरको बाहिर निस्किएका हप्ताहरू पछि।
अनुभवी अनुभव बनाम नयाँ अनुहारको उत्साहको द्वन्द्व व्यापारिक संसारमा पनि धेरै पटक देखिएको छ—कर्पोरेट बोर्डरूमहरूमा, जहाँ रजत कपाल भएका कार्यकारीहरूले आफ्नो फर्मको उत्तराधिकारबारे बहस गर्छन्; स्टार्टअप टोलीहरूमा, जहाँ संस्थापकहरूले अनुभवीहरू वा नयाँ विचार भएका कामदारहरूलाई ल्याउने कि भनेर टाउको कन्याउँछन्।
‘क्विन्टेसेन्सियल बुमर बोस’
धेरै कार्यस्थलहरूमा, नेताहरूले दुवै श्रेणीमा जोखिमहरू भएको पाएका छन्। अनुभवी नेतृत्व छनोट गर्दा तपाईंले पुरानै, उही पुरानै पाउनुहुन्छः बासी विचारहरू र पुरानो काम गर्ने तरिकाहरू। अनुभवहीन नेताहरूलाई ती बासी मान्यताहरू थाहा नहुन सक्छ—तर त्यसले उनीहरूलाई विषाक्त संस्कृतिहरूलाई पुनर्जनन गर्न अनुमति दिन सक्छ। सबैभन्दा राम्रो अवस्थामा, केहीले आफ्नो उत्साहलाई नवआर्जित अनुभवसँग मिश्रण गर्न सक्छन्। अर्को शब्दमा, धेरै अमेरिकी कार्यस्थलहरूले बुढ्यौली शासन, वा वृद्ध व्यक्तिहरूको शासनलाई आफ्नै खाले खण्डन टिप्पण्ी गर्दछन् ।
यस्तो नेतृत्वका अध्ययनहरूमा पनि पुष्टि भएको छ। बोस्टन कन्सल्टिङ ग्रुपको अनुसन्धान शाखाको नेतृत्व गर्ने मार्टिन रीभ्सले हालै कम्पनीको वृद्धिमा बुढ्यौली नेतृत्वको प्रभावहरूबारे हेरेका छन् । अनुसन्धानले कम्पनीहरूलाई उनीहरूको विगतको प्रदर्शन मात्र नभई उनीहरूको सम्भावनालाई मापन गर्दा, जसलाई अनुसन्धानकर्ताहरूले “जीवन्तता” भनेका छन् । १,००० सार्वजनिक रूपमा सूचीकृत फर्महरूको अध्ययनले पत्ता लगाए अनुसार नेतृत्वको औसत उमेर जति बूढो हुन्छ, फर्मको जीवन्तता त्यति नै कम हुन्छ। “शीर्ष नेताहरू टाँसिरहने प्रवृत्ति छ,” रीभ्सले भनेका छन् जस्तो कि उनले फच्र्यून ५०० वा कंग्रेसलाई हेरिरहेका छन्।

त्यसैले ताजा सोच कार्यस्थललाई जीवन्त राख्न आवश्यक हुन सक्छ। तर धेरै संगठनहरू जोखिम कम गर्न र परिचित कुरामा ध्यान केन्द्रित गर्न डिजाइन गरिएका छन्। भेन्चर क्यापिटल फन्ड चलाउने सारा कुन्ट्सले यही विश्वास गरेकी छन्ः धेरै कम ठाउँहरू छन् जसले नयाँ, साहसी सोचलाई पुरस्कृत गर्छन्।

“यदि तपाईं, सबै कुरामध्ये, हेज फन्ड कार्यालयमा पस्नुभयो भने, तपाईंले प्रायः पाउनुहुनेछ कि मानिसहरूसँग विपरीतखालको व्यापार हुन्छ र उनीहरूले आफ्नो कार्यालयमा प्रत्येक अरू व्यक्तिलाई हेरेर तपाईंहरू गलत हुनुहुन्छ भन्दै धेरै पैसा कमाउन सक्छन्,” कुन्ट्सले भनिन्। “जबकि राजनीतिले त्यो गतिमा काम गर्दैन। अल्बानी वा सिटी हल वा डी.सी.मा सबैसँग बाझिनु कठिन हुन सक्छ। त्यस्तो ऊर्जा भएकोमा तपाईंलाई पुरस्कृत गरिंदैन।”

यो “त्यस्तो ऊर्जा” हो जसले ममदानीलाई डेमोक्रेटिक पार्टीको मुख्यधारा कहिल्यै समर्थन नगर्ने अभियान रणनीति र राजनीतिक प्राथमिकताहरू पछ्याउन अनुमति दियो। उनको दृष्टिकोणले राजनीतिक आयोजक अस्ट्रा टेलरले युवा अनुभवहीनताको फाइदा देख्ने कुरालाई जोड दिन्छः युवाहरूले पहिले नै सय पटक प्रयास गरेर असफल भएका छैनन्।

“उनीहरूले नयाँ प्रयोग गर्ने इच्छा ल्याउँछन् जुन भोलापनबाट आउन सक्छ,” टेलरले भनिन्, र थपे अनुसार उनीहरूको प्रयोगको परिणाममा उनीहरूको आधारभूत लगानी पनि हुन्छ। “युवा हुनुको हिस्सा के हो भने तपाईंसँग अगाडि धेरै जीवन बाँकी छ।”
नयाँ नेताहरूले ऊर्जा वा ताजा सोच ल्याउन सक्छन्, तर उनीहरूले मान्यताहरूलाई पनि रिसेट गर्न सक्छन्। मंगलबारको न्यूयोर्कको प्राइमरी, कसैलाई लाग्यो, पुरानो स्कूलको नेतृत्व शैलीमाथिको जनमत संग्रह जस्तो थियो। डेमोक्रेटिक समूह रन फर समथिङकी अध्यक्ष अमान्डा लिटम्यान, जसले गत महिना मिलेनियल र जेन जी नेतृत्वबारे “ह्वेन वी’र इन चार्ज” नामक पुस्तक प्रकाशित गरिन्, उनले यो प्राइमरीलाई “ठूलो परिवर्तनको हिस्सा” को रूपमा देखिन्।

“तपाईंसँग क्युमो थिए, क्विन्टेसेन्सियल बुमर बोस जसले आफ्ना कामदारहरूलाई उत्पीडन गरे, आफ्नो राजनीतिक शक्तिलाई एकमात्र एकीकृत विचारधारा बनाएर लक्ष्यबाट लक्ष्यमा डुबुल्की मार्थे,” लिटम्यानले भनिन्। “जोहरानको मिलेनियल क्रिन्जको तुलनामा, जुन सबैभन्दा राम्रो तरिकाले, इमानदार र गम्भीर थियो।”

अन्य युवाहरू, जसले जिद्दी बूढा मालिकहरूका लागि काम गरेका छन्, नयाँ आगन्तुकको जितमा र खराब–मालिक रेकर्ड भएको बुमरमाथिको विजयमा त्यही पहिचानको झिल्को महसुस गरे। मंगलबार प्राइमरी परिणामहरू हेर्दै, लायनेस नामक फर्म स्थापना गर्ने एरिएला स्टेनहोर्न, जसले युवा कामदारहरूलाई उत्पीडनको आरोपहरू रिपोर्ट गर्न मञ्च दिन्छ, उनले एक पूर्व मालिकलाई सम्झिइन् जसले रिसाउँदा आफ्नो फोन भित्तामा हिर्काउँथे। नताशा अनुश्री अनन्दराजा, एक चिकित्सक जसले आफ्नो पूर्व रोजगारदातामाथि लिंग र उमेर भेदभावको आरोपमा संघीय उजुरी दायर गरिन्, उनको स्मरणमा पुराना, पुरुष मालिकहरूले उनलाई चिच्याउँथे र बैठकहरूमा टेबलमा मुक्का हान्ने गरेका थिए ।

“मानिसहरू अब यस्तो बिन्दुमा छन् जहाँ उनीहरू संस्थागत तरिकामा कम अनुभवी व्यक्तिहरूमा जोखिम लिन तयार छन् किनभने संस्थागत तरिका हाम्रो लागि काम गरिरहेको छैन,” डा. अनन्दराजाले भनिन्।

अनुभवले छिट्टै पकड राख्नसक्छ
निस्सन्देह, कुनै पनि संस्थाहरू तीनले कसरी काम गर्छन्, संकटमा कसलाई फोन गर्ने, र विचारलाई कागजबाट व्यवहारमा कसरी ल्याउन के चाहिन्छ भन्ने जान्ने व्यक्तिहरू बिना चल्न सक्दैनन्। बोस्टन कन्सल्टिङ ग्रुपका अनुसन्धानकर्ता रीभ्सले ग्राहकहरूलाई बताए अनुसार टोलीहरूले कामबाट उत्साहित हुने व्यक्तिहरू र केही नियमित अभ्यासहरू जस्तै स्वाभाविक भएका अनुभवी खेलाडीहरूको सन्तुलन राख्नुपर्छ। टेक संस्थापक हावर्ड लरम्यानले ३३ वर्षको उमेरमा लगभग ५०० जनाको आफ्नो टोलीको नेतृत्व गरेको सम्झन्छन्, र उनको युवा अनुभवहीनतालाई राम्रा सल्लाहकारहरूसँग सन्तुलन गर्न सकिन्छ भन्ने महसुस गरे।

उनको टेक फर्ममा, लरम्यानले हालै “द स्क्वाड” भनिने युवा कर्मचारीहरूको समूह भर्ना गरे। “उनीहरूसँग शून्य बिक्री अनुभव छ,” उनले भने। “उनीहरूको जोशलाई ध्यानमा राख्दै, हामीले उनीहरूले केही नयाँ गर्न सक्नेछन् भन्ने महसुस ग¥यौं।”

केही कम्पनीहरूले अब उम्मेदवारहरूलाई कसरी मूल्यांकन गर्ने भनेर पुनर्विचार गरिरहेका छन्, अनुभवभन्दा बाहिरका गुणहरूलाई ध्यानमा राखेर। फ्रिलान्सिङ प्लेटफर्म अपवर्कको अनुसन्धानको नेतृत्व गर्ने केली मोनाहनले पाए कि मानिसहरूको डिग्री र प्रमाणपत्रहरूले उनीहरूले काममा कति योगदान गर्छन् भन्ने कुरासँग थोरै सम्बन्ध राख्छ।

मानिसहरूमा विभिन्न गुणहरू हुन्छन्—चपलता, जिज्ञासा, प्रश्न सोध्ने इच्छा—जुन परम्परागत सी.भी.मा देखिँदैन, यही कारणले गुगलका अधिकारीहरूले लामो समयदेखि प्रमाणपत्रहरूभन्दा सिक्ने इच्छालाई महत्त्व दिने कुरा गर्छन्। केही कार्यस्थलहरू युवा, अनुभवहीन आवाजहरूलाई सशक्त बनाउनमा यति लगानी गर्छन् कि उनीहरूले रिभर्स मेन्टोरिङ गरिरहेका छन्। यो वर्नर म्युजिक ग्रुपले प्रयास गरेको कुराको एक संस्करण हो, जहाँ युवा कर्मचारीहरूले बूढा कर्मचारीहरूलाई प्रशिक्षण दिन्छन् (र उल्टो पनि)।

केही राजनीतिक आयोजक र रणनीतिकारहरूले विश्वास गरेअनुसार युवा नेताहरूलाई जिम्मेवारीमा राख्दा त्यसको लहर प्रभाव हुन्छः अझ जवान व्यक्तिहरूले उनीहरूलाई हेर्छन् र सम्भव भएको नयाँ भावना प्राप्त गर्छन्। यो अब राजनीतिक क्षणको बारेमा मात्र होइन, बरु एक पुस्ताले शक्तिको कार्यप्रणालीलाई बुझ्ने बनाउँछ। आयोजक टेलरले यसलाई २००८ मा बराक ओबामाको राष्ट्रपति निर्वाचन भएको वा २०१८ मा एलेक्जान्ड्रिया ओकासियो–कोर्टेज सांसद बनेको समयमा राजनीतिक रूपमा गठन हुने उमेरका युवाहरूसँग तुलना गरिन्।

“यस्तो कुरा अविश्वसनीय रूपमा संक्रामक हुन सक्छ,” टेलरले भनिन्। “अब उनीहरूले भन्छन्, ‘ओह, यो संसार मैले सोचेको भन्दा धेरै लचिलो छ।’”

मानिसहरू पनि लचिला हुन्छन्। युवा र उत्साहीहरूका लागि पनि, अनुभवले छिट्टै पकड राख्नसक्छ। ओकासियो–कोर्टेजको करियरको प्रक्षेपवक्र यसको उत्कृष्ट उदाहरण हो। “म जस्ता महिलाहरूले कार्यालयको लागि उम्मेदवारी दिनु हुँदैन,” सांसदले २०१८ मा भनेकी थिइन्, जब उनले आफ्नो असम्भव अभियान सुरु गरेकी थिइन्। सात वर्षपछि, उनले कहिलेकाहीं आफ्नो अडानलाई मध्यम बनाएर र केन्द्रसँग नजिकका डेमोक्रेटहरूसँग सहकार्य गरेकोमा प्रगतिशील आलोचना खेपेकी छन्। कसैले भन्न सक्छ कि उनले आफ्नो युवा उत्साहलाई अनुभवसँग मिश्रण गरिरहेकी छन्।

उनी ममदानीलाई पनि त्यही गर्न सहयोग गर्न उपलब्ध छिन्। ममदानीले प्राइमरीमा ठूलो अग्रता लिने स्पष्ट हुनुभन्दा केही घण्टा अघि, ओकासियो–कोर्टेजले उनलाई टिकटकमा सल्लाह दिइन्। “मलाई थाहा छ कि मेरो पहिलो दौडमा परिणाम आउनुअघिको अन्तिम दिनमा कस्तो महसुस भएको थियो,” ओकासियो–कोर्टेजले ममदानीलाई अनुभवी सुनाएकी थिइन् । उनले जवाफ दिएः “तपाईंले बाटो बनाउनुभएको छ।”
द न्यूयोर्कटाइम्सबाट, जुन २७, २०२५