विगतका वर्ष जस्तै यस वर्ष पनि स्वास्थ्य क्षेत्रमा खासै फरक नआएपनि केहि सुधारोन्मुख कामहरु भने भएका छन् । यस बर्ष बिरामीको स्वास्थ्यमाथि चिकित्सकले खेलवाड पनि गरेका छन् ।
२०७४ सालमा स्वास्थ्य क्षेत्रमा केहि सुधारका प्रयास भएको मान्न सकिन्छ । तत्काललिन स्वास्थ्य मन्त्री गगन थापाले स्वास्थ्य क्षेत्रमा सुधारका काम सुरु गरे । उनको कार्यकालमा केही नीतिगत सुधारका काम भएका छन् । १ सय ९८ प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमै स्थायी, अस्थायी, करार र छात्रवृत्तिका चिकित्सक पठाउने, बाथमुटु रोगको शल्यक्रिया निःशुल्क, देशभित्रै पहिलो पटक कलेजो प्रत्यारोपण, सबै सरकारी अस्पताल ९ देखि ३ बजेसम्म खुल्ला गर्ने र ३ देखि ५ बजेसम्म विस्तारित सेवा सञ्चालन गर्नुपर्ने, सैनिक अस्पताल सर्वसाधारणका लागि खुल्ला लगायतका सुधारका कामहरु २०७४ मै भएको हुदा यस वर्षलाई स्वास्थ्य क्षेत्रमा सुधार वर्ष भन्न सकिन्छ ।मानव अङ्ग प्रत्यारोपण नियमावली जारी भएको छ । आठ वर्षदेखि अल्झिएको नियमावली २०७४ सालमा गगन थापा स्वास्थ्य मन्त्री भएपछि नै पारित भएको थियो ।
जसअन्र्तगत विशिष्टलाई १५ लाख रुपैयाँ भन्दा बढी उपचार खर्च नदिने, नवजात शिशुको निःशुल्क उपचार, पाठेघरको मुखको क्यान्सरको निशुल्क परीक्षण लगायतका व्यवस्था पनि यसै वर्षबाटै सुरुभएको हो । मानव अङ्ग प्रत्यारोपण नियमावली २०७३ अनुसार अब मस्तिष्कघात भई मृत्यु भएकाहरुको आठवटा अङ्ग लिन र प्रत्यारोपण गर्न मिल्ने बाटो खुला भएको छ । मस्तिष्कघातबाट मृत्यु भएकाहरुबाट दुई मिर्गौला, दुई फोक्सो, प्याङ्क्रियाज, सानो आन्द्रा र आँखा एक व्यक्तिबाट अर्को व्यक्तिमा प्रत्यारोपण गर्न मिल्ने बाटो खुला गरेको हो ।
बाथमुटु रोगको शल्यक्रिया सरकारले यसै वर्षदेखि निःशुल्क 

बाथमुटु रोगको शल्यक्रिया सरकारले यसै वर्षदेखि निःशुल्क गरेको छ । जसअनस्ुसार १५ वर्षदेखि ७० वर्षसम्मकालाई यो सेवा गंगालाल हृदयरोग केन्द्र, धरानको बिपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा दिइँदै आएको छ । त्यसैगरि वीर अस्पताल, त्रिवि शिक्षण अस्पताल र भक्तपुरको मानव अंग प्रत्यारोपण केन्द्रमा मिर्गौला प्रत्यारोपण निशुल्क गरिएको छ । मिर्गौला रोग प्रत्यारोपणका लागि ती अस्पतालहरुलाई सरकारले डेढ करोड रुपैयाँ दिइसकेको छ ।

तीन ठूला रोगका बिरामीलाई मासिक पाँच हजार भत्ता

सरकारले तीन ठूला रोगका बिरामीलाई मासिक पाँच हजार भत्ताको व्यवस्था गरेको छ । मृगौला फेल भएका, क्यान्सर र स्पाइनल इन्जुरीका कारण प्यारालासिस भएका बिरामीलाई मासिक पाँच हजार भत्ता दिन थालेको छ । स्वास्थ्यमन्त्री दीपक बोहराले बिरामीको जीवनयापनलाई सहज बनाउनको लागि प्रतिव्यक्ति पाँच हजारको दरले जीविकोपार्जन भत्ता दिने व्यवस्था गरेका हुन् । त्यसैगरि, सरकारले निशुल्क दिने घोषणा गरेका औषधीहरु अस्पतालमार्फत् वितरण गरिएका छन् । गाउँ–गाउँका स्वास्थ्य इकाईहरु जस्तै जिल्ला अस्पतालमा ७० किसिमका, प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमा ५८ किसिमका र स्वास्थ्य चौकीमा ३५ किसिमका औषधिहरु पठाइएको छ ।

निजी अस्पतालमा पनि १० प्रतिशत सेवा निशुल्क

गत पुस १ गतेदेखि सबै निजी तथा सामुदायिक अस्पतालहरुले गरिब, एकल महिला तथा जेष्ठ नागरिकहरुलाई १० प्रतिशत निशुल्क सेवा दिनुपर्ने व्यवस्था गरेको छ । आफू विपन्न नागरिक भएको सिफारिस लिएर फारम भरेपछि निजी अस्पतालले १० प्रतिशत सेवा निशुल्क दिनुपर्नेछ । यसरी भरिएको फारम अस्पतालले सार्वजनिक गर्नुपर्ने हुँदा बिपन्न तथा असहायले मात्र सेवा पाउने व्यवस्था गरेको छ ।
त्यसैगरि यो वर्षको अन्तिममा गत फागुन १४ गतेदेखि सरकारी स्वामित्वको नेपाल औषधि लिमिटेडले सिटामोलको व्यवसायिक उत्पादन सुरु गर्यो ।
जीउ ज्यानमाथि खेलवाड गर्ने काम 

यसवर्ष स्वास्थ्य क्षेत्रमा सुधार र राम्रो काम मात्र भएन जनताका जीउ ज्यानमाथि खेलवाड गर्ने कामले पनि निकै चार्चा पायो नक्कली डाक्टर फेला पर्ने देखी सुविधा सम्पन्न राष्ट्रिय अन्तराष्ट्रिय स्तरसम्मका निजी अस्पताहरुले रोगको पहिचान नै खुर्टा चिर्ने देखी परिवार नियोजन गर्दा आन्द्रा समेत काटेका घटनाहरुले स्वास्थ्य क्षेत्रमा भएको लापरवाहीको नमूना नै प्रदर्शन गरे डाक्टरहरुले ।
काठमाडौंको नर्भिक अन्तराष्ट्रिय अस्पतालका डाक्टरले उपचारका क्रममा देब्रे खुट्टा अपरेशन गर्न भन्दै भर्ना भएकी विन्दु पौडेलको दाहिने खुट्टाको घुँडाको अपरेशन गर्यो । नर्भिक अन्तराष्र्टिय अस्पतालका डाक्टर प्रविण नेपालले भने कतिसम्मको लापरबाही देखाए भने विरामीको विमार नै मेसो नपाइ देब्रे खुट्टाको साटो दाइने खुट्टा चिरफार गरे ।

त्यसैगरि सप्तरी विष्णुपुर गाउँपालिका– ५ की २८ वर्षीया अनुकुमारी यादव परिवार नियोजनको शल्यक्रिया गर्दा सानो आन्द्रा काटिएको थियो । राजविराजस्थित गजेन्द्रनारायण सिंह सगरमाथा अस्पतालमा परिवार नियोजन गर्दा उनको आन्द्रा काटियो । यस वर्ष डाक्टर , अस्पतालको लापरवार्ही पनि चर्चाको विषय बनिरहर्यो । दुर्गम जिल्ला मात्र होइन सुगम मानिएका तराईका जिल्लाहरुमा समेत आवश्यक औषधिको अभाबले यस वर्ष पनि चर्चाको विषय बन्यो । सिटामोलदेखि साधारण रुघाखोकी मात्र होइन गर्भवति महिलालाई आईरन चक्की समेत अभाव का समाचारहरु दिन प्रतिदिन अखवारका पाना र टेलिभिजनका स्क्रिनमा छाए । यति मात्र होइन सेवाग्रहीमाथि दुव्र्यहार गरेको आरोपमा स्थानिय बासीले जिल्ला अस्पताल डोटीमा कार्यरत डाक्टर जितेन्द्र सिंह माथि कुटपिट गरेको बिरोधमा सबै अस्पताल तथा मेडिकलले उपचार सेवा बन्द गरेर जिल्ला नै छोड्नु परेको घटना पनि यस वर्ष चर्चाकै विषय बनेको थियो ।