ट्रम्पः पुटिनले युक्रेन शान्ति सम्झौतामा आफ्नो वचन राख्नेछन्

काठमाडौं १६ फागुन । ह्वाइट हाउसमा बेलायती प्रधानमन्त्री केयर स्टार्मरसँगको बहुप्रतीक्षित वार्ताको क्रममा, अमेरिकी राष्ट्रपतिले डोनाल्ड ट्रम्फले पुटिनमाथि कुनै पनि सम्झौता उल्लंघन नगर्ने भरोसा गर्न सकिन्छ भन्ने विश्वास व्यक्त गरेका छन् । रुसले तीन वर्षको क्रूर संघर्षको दौरान कब्जा गरेको युक्रेनको अधिकांश जमिन आफैसँग राख्ने सम्भावना छ ।
स्टार्मरसँगै ओभल अफिसमा पत्रकारहरूको प्रश्न लिँदै बसेका ट्रम्पले युरोपेली नेतृत्वको शान्ति सेनालाई समर्थन गर्न अमेरिकी सेना परिचालन गर्ने प्रतिबद्धता जनाउन पुनः अस्वीकार गरेका छन् । तर उनले यदि बेलायती सेनालाई आवश्यक परेमा, जुन सम्भव छैन, अमेरिकाले “सधैं“ सहयोग गर्ने प्रतिवद्धता भने दोहराए ।

ट्रम्पले वारम्वार जोड दिएर दोहाराएका थिए – राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले युक्रेनको लागि शान्ति सम्झौतामा “आफ्नो वचन राख्नेछन्,“ । देशमा महत्वपूर्ण खनिजहरू निकाल्ने अमेरिकी कामदारहरूले रुसलाई पुनः आक्रमण गर्नबाट रोक्ने सुरक्षा आधारको रूपमा काम ट्रम्पको तर्क छ ।
उनले भनेका छन् – अमेरिकाले बेलायतसँग “उत्कृष्ट व्यापार सम्झौताहरू“ गर्नेछ जुन “धेरै छिटो“ अगाडि बढ्न सक्छ, । बेलायती प्रधानमन्त्री स्टार्मरले उनलाई कर (ट्यारिफ) नलगाउन मनाउन खोजेका बेलायती पत्रिका द गार्डियलने लेखेको छ

स्टारमरले वार्ताका क्रममा आफ्ना राजा चाल्र्सबाट ट्रम्पलाई अभूतपूर्व दोस्रो राज्य भ्रमणको प्रस्ताव भएको निमन्त्रणा पत्र दिएका छन् ।
गार्डिएनका अनुसार दुई व्यक्तिको सम्बन्ध बैठकको अधिकांश समयमा सौहार्दपूर्ण देखियो, र ट्रम्पले स्टार्मरलाई “उत्कृष्ट व्यक्ति“ र “धेरै विशेष व्यक्ति“ भनेर प्रशंसा गरे। यो वार्ता दशकौंको यूरोपीय सुरक्षाको सबैभन्दा जोखिमपूर्ण क्षणमा भएको थियो, किनकि नयाँ अमेरिकी प्रशासनले युक्रेनमा वर्षौंदेखिको ट्रान्सएट्लान्टिक सहमतिलाई तोड्दै रुससँग तालमेल गरेको छ ।

बेलायती प्रधानमन्त्री र अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पका बीचको यो बैठकको युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले महत्वपूर्ण खनिज सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्न वाशिंगटन जाने २४ घण्टा पहिले भएको हो । राष्ट्रपतिलाई शान्ति सम्झौता सुनिश्चित भएमा रुसलाई अर्को आक्रमणबाट रोक्न किभलाई सुरक्षा संरक्षण प्रदान गर्न दबाब दिने बताएका छन् ।

बेलायती प्रधानमन्त्रीसँगको द्विपक्षीय बैठक पछि, स्टार्मरले भनेः “हामीले आज एउटा योजनामा छलफल गरेका छौं जुन कठिन र निष्पक्ष शान्तिको लागि हो। जसलाई युक्रेनले आकार दिनेछ। ज्सले पुटिनलाई थप अघि बढ्नबाट रोक्ने शक्तिद्वारा समर्थित छ। “म अन्य यूरोपीय नेताहरूसँग नजिकबाट काम गरिरहेको छु र म स्पष्ट छु कि बेलायत सम्झौतालाई समर्थन गर्न जमिनमा बुट र आकाशमा विमान राख्न तयार छ। हाम्रा सहयोगीहरूसँग मिलेर काम गर्दै, किनकि यो नै शान्ति टिक्ने एकमात्र तरिका हो।“ बेलायती प्रधानमन्त्रीले पत्रकारसम्मेलनमा भनेका छन् ।

स्टार्मरले कुनै पनि सम्झौता स्थायी हुनुपर्छ, र त्यसैले सुरक्षा ग्यारेन्टीहरू यति महत्वपूर्ण रहेको बताए । तर ट्रम्पले शान्ति कायम राख्नु “सजिलो भाग“ हुने र सम्झौता गर्नु “कठिन भाग“ हुने सुझाव दिएका थिए।

ट्रम्पले सुरक्षा ग्यारेन्टीमा ठोस प्रतिबद्धता दिनबाट रोकिए, तर यसको सट्टामा उनले युक्रेनको दुर्लभ पृथ्वी क्षेत्रमा अमेरिकाको अर्बौं डलरको हिस्सेदारीले रुसको लागि पर्याप्त प्रतिरोध हुने बताए । ट्रम्मले भने “हामी त्यहाँ काम गर्नेछौं। हामीसँग धेरै मानिसहरू काम गर्नेछन् र त्यस अर्थमा, यो धेरै राम्रो छ। यो एक ब्याकस्टप हो, तपाईं भन्न सक्नुहुन्छ। मलाई लाग्दैन कि हामी त्यहाँ धेरै कामदारहरूसँग छौं र हाम्रो देशलाई चाहिने दुर्लभ पृथ्वी र अन्य चीजहरूसँग सम्बन्धित भएमा कसैले खेल्नेछ।“

रुसले कब्जा गरेको क्षेत्र फिर्ता गर्नु युक्रेनको लागि कुनै शान्ति सम्झौताको हिस्सा हुन सक्छ कि भनेर सोध्दा, ट्रम्पले थपेः “हामी निश्चित रूपमा हामीले सकेसम्म धेरै फिर्ता ल्याउने प्रयास गर्नेछौं।“

अमेरिकी राष्ट्रपतिले स्टार्मरको सुझावसँग अहसमति जनाए । अमेरिकी सैन्य ब्याकस्टप बिना, पुटिनले पुनः आक्रमण गर्नेछन्। ट्रम्पले भने “मलाई त्यस्तो लाग्दैन। मलाई लाग्छ जब हामीसँग सम्झौता हुन्छ, त्यो सम्झौता नै हुनेछ,“ उनले भने।

“मलाई लाग्छ उनले आफ्नो वचन राख्नेछन्। मैले उनलाई धेरै समयदेखि चिनेको छु, र मलाई लाग्छ उनले बचन राख्नेछन्। मलाई विश्वास छैन कि उनले आफ्नो वचन उल्लंघन गर्नेछन्। मलाई लाग्दैन कि हामीले सम्झौता गरेपछि उनी फर्किनेछन्। मलाई लाग्छ अब सम्झौता टिक्नेछ।“

ट्रम्पले नाटोको सामूहिक रक्षा सिद्धान्तमा भने समर्थन दोहो¥याए, “म यसको समर्थन गर्छु। मलाई लाग्दैन कि हामीलाई यसको लागि कुनै कारण चाहिन्छ। मलाई लाग्छ हामीले धेरै सफल शान्ति प्राप्त गर्नेछौं।“ अमेरिकी राष्ट्रपतिले भनेको भन्दै द वाल स्ट्रिट जर्नलले उल्लेख गरेको छ। बेलायतीहरूसँग “अविश्वसनीय सेना“ छ जसलाई “धेरै सहयोगको आवश्यकता छैन“ र उनीहरू “आफैं हेरचाह गर्न“ धेरै राम्रोसँग सक्षम छन् भन्दै कुटनीतिक जबाफ दिएका थिए ट्रम्पले ।

ट्रम्पले जेलेन्स्कीलाई गलत रूपमा तानाशाह भनेर गरेका आफ्ना अघिल्ला टिप्पणीहरूबाट पनि आफूलाई टाढा राखेको न्यूयोर्क टाइम्ले उल्लेख गरेको छ । “के मैले त्यो भनेको थिएँ ? मलाई विश्वास छैन कि मैले त्यो भने,“ ट्रम्पले भने, त्यसपछि स्वीकार गरे कि वित्तीय सहयोगको कारणले दुई व्यक्तिको सम्बन्धमा “थोरै तनाव“ भएको थियो तर अब यो बलियो आधारमा मा बदलिएको छ। उल्टो, ट्रम्पले जेलेन्स्कीलाई “धेरै साहसी“ भनेर प्रशंसा गरे – उनीसँग उनको सम्बन्ध “साँच्चै राम्रो“ छ। उनले थपेः “हामीले उनलाई धेरै उपकरण र धेरै पैसा दिएका छौं, तर उनीहरूले धेरै साहसपूर्वक लडेका छन्, तपाईंले जसरी हिसाब गरे पनि, उनीहरूले साँच्चै लडेका छन्। कसैले त्यो उपकरण प्रयोग गर्नुपर्छ र उनीहरू त्यस अर्थमा धेरै साहसी छन्।“ट्रम्पको स्पष्टीकरण थियो ।

बेलायत र अमेरिका बीचको प्रविधिमा केन्द्रित व्यापार सम्झौतामा छलफल भइरेको छ । तर बेलायती अधिकारीहरूले यो थप नियमन हटाउन आवश्यक हुन सक्छ भनेर सुझाव दिएका छन् । ट्रम्पले बेलायतमा कर लगाउने कुरालाई अस्वीकार गरेनन् तर बेलायतप्रति उनको “न्यानो स्थान“ छ, जुन यूरोपीय संघबाट “धेरै फरक ठाउँमा“ छ, स्कटल्याण्डमा आफ्नो लगानीलाई समेत उनले उल्लेख गरेका थिए ।

स्टार्मरले दुई देशको सन्तुलित व्यापारिक सम्बन्ध भएकोले कर नलगाउन मनाउन खोजेका थिए। “हामीसँग दुवै देशको लागि साँच्चै उत्कृष्ट हुने व्यापार सम्झौतामा पुग्ने धेरै राम्रो मौका छ।“ ट्रम्पले भने ।

ओभल अफिस सत्रको एकमात्र थोरै तनावपूर्ण आदानप्रदानमा, स्टार्मरले ट्रम्पका उपराष्ट्रपति जेडी भ्यान्सको जवाफ दिएका थिए । यूरोपीय देशहरूमा कथित अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको कमीको आलोचना गरेकोमा ओभल अफिसलाई स्टारमरले खण्डन गर्नमा प्रयोग गरेको फ्रान्सेली दैनिक ले मोन्डेले लेखेको छ ।
स्टार्मरले भने “ठीक छ, हामीसँग बेलायतमा धेरै, धेरै लामो समयदेखि अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता छ र यो धेरै, धेरै लामो समयसम्म रहनेछ। निश्चित रूपमा, हामी अमेरिकी नागरिकहरूसम्म पुग्न चाहँदैनौं, र हामी त्यसो गर्दैनौं, र यो एकदम सही छ, तर बेलायतमा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको सन्दर्भमा म हाम्रो इतिहासमा धेरै गर्व गर्छु।“