ट्रम्पका भन्सार शुल्कले वाल स्ट्रिटमा दुई दिनको ऐतिहासिक बिक्री र मन्दीको डर बढ्दै

काठमाडौं २३ चैत । निर्माता र खुद्रा व्यापारीहरू। निर्यातक र आयातकहरू। उच्च प्रविधि र निम्न प्रविधि । लगभग हरेक उद्योगका ठूला नामहरू प्रभावित भए, सिलिकन भ्यालीका विशाल कम्पनीहरू जस्तै एप्पल र मेटा प्लेटफम्र्सदेखि एयरोस्पेस निर्माता बोइङ र तेल उत्पादक डेभोन इनर्जीसम्म। निजी इक्विटीको विशाल कम्पनी अपोलो ग्लोबल म्यानेजमेन्टका सेयरहरूले यो हप्ता आफ्नो मूल्यको करिब पाँच भागको एक भाग गुमाएका छन् । युनाइटेड एयरलाइन्सले पनि यस्तै अवस्था भोग्न बाध्य भयो ।
जब सबै कुरा सकियो, डाउ जोन्स औद्योगिक औसतले हप्ताभरिमा ३ हजार भन्दा बढी अंक गुमायो, अर्थात् ७.९%, जसले यो ब्लु–चिप सूचकांकलाई सुधारको अवस्थामा पुर्यायो। प्रविधिमा केन्द्रित नास्डाक १०% ले झरेर बेयर मार्केटमा प्रवेश गरेको थियो । सूचकांक आफ्नो अघिल्लो उच्च बिन्दुबाट २०% ले घट्न पुग्यो । एसएन्डपी ५०० ९.१% ले धसिएको छ ।

डाउ जोन्स मार्केट डेटा अनुसार, म्याग्निफिसेन्ट सेभेन समूहका ठूला प्रविधि स्टकहरूले करिब १.६ ट्रिलियन डलरको बजार मूल्य गुमाए। “त्यहाँ धेरै अलमलमा परेका, डराएका र रिसाएका मानिसहरू छन्,“ इन्टरएक्टिभ ब्रोकर्सका प्रमुख रणनीतिकार स्टिभ सोस्निकले भने।
वाल स्ट्रिटका व्यापारी, पैसा व्यवस्थापक र बैंकरहरूका लागि, ट्रम्पले “मुक्ति दिवस“ भनेर प्रचार गरेको दिनको तनावपूर्ण तयारीबाट सुरु भएको हप्ता डरलाग्दो रूपमा समाप्त भयो। बिहीबारको ठूलो गिरावटपछि, डाउ शुक्रबार थप २,२०० अंकले झर्यो, किनकि ट्रम्पको भन्सार शुल्कको जवाफमा चीनको प्रतिकारले लामो वैश्विक व्यापार युद्धको खतरा बढायो।

चीनले अप्रिल १० देखि अमेरिकाबाट आयात हुने सबै सामानमा थप ३४% कर लगाउने चेतावनी जारी गरेको छ । “चीनले गलत कदम चाल्यो, उनीहरू आत्तिए,“ ट्रम्पले शुक्रबारको सामाजिक सञ्जाल पोस्टमा भनेका छन्।

राष्ट्रपतिको अमेरिकाका लगभग हरेक व्यापारिक साझेदारबाट आयात हुने सामानमा सर्वव्यापी करले लगानीकर्ताहरूलाई हल्लायो र मन्दीको डर पैदा गरायो। उनीहरू एक महिना पछिको संसार कस्तो हुन्छ भनेर कल्पना गर्न संघर्ष गरिरहेका छन्—एक वर्ष पछिको कुरा त परै जाओस्।
“हामी आत्म–प्रेरित उल्टीको अवधिमा छौं—यो हप्ता भएको कुरालाई मैले सबैभन्दा राम्रोसँग यही रूपमा व्यक्त गर्न सक्छु,“ रिथोल्ट्ज वेल्थ म्यानेजमेन्टकी प्रमुख बजार रणनीतिकार क्याली कक्सले भनिन्।
शुक्रबार बेन्चमार्कहरू थप झरे, यद्यपि श्रम विभागले मार्चको लागि अप्रत्यासित रूपमा राम्रो रोजगारी रिपोर्ट दिएको थियो। अमेरिकाले गत महिना २लाख २८ हजार थप्दा वाल स्ट्रिटको आम सहमतिको अनुमान १लाखा ४० हजार भन्दा धेरै थियो। यसले गर्दा अर्थतन्त्र व्यापार युद्धमा ठोस आधारमा प्रवेश गरेको संकेत गर्छ।

“स्पष्ट रूपमा बजारहरूले आज श्रम डेटाबाट कुनै पनि संकेत लिइरहेका छैनन्,“ क्यालिफोर्नियाको न्यूपोर्ट बीचस्थित द बाह्नसेन ग्रुपका प्रमुख लगानी अधिकारी डेभिड बाह्नसेनले भने। “यो पूर्ण रूपमा चीनको पारस्परिक भन्सार शुल्कको वरिपरि छ।“
वाल स्ट्रिटका अनुभवीहरूले पनि यो क्षणको तनाव महसुस गरे, र सम्भवतः वर्षौंदेखिको बजारमा सबैभन्दा अस्थिर र अनिश्चित समयको सुरुवात।
सिबर्ट फाइनान्सियलका प्रमुख लगानी अधिकारी मार्क मालेकले भने अनुसार शुक्रबार बिहानदेखि ग्राहकहरूका फोनहरू आउन थाले, किनकि बिहीबारको बजार विनाशले मानिसहरूलाई चिन्तित बनाएको थियो ।
“उनीहरूले कतै पनि एउटा सकारात्मक रिपोर्ट फेला पार्न सकेनन्,“ मालेकले भने। “सबैभन्दा आशावादी अर्थशास्त्रीहरू पनि पछिल्लो भन्सार कदममा नकारात्मक भए।“
“हाम्रा धेरै ग्राहकहरू निकै चिन्तित छन्। हामीले उनीहरूलाई दीर्घकालमा ध्यान केन्द्रित गर्न भनिरहेका छौं।“
इन्टरएक्टिभ ब्रोकर्सका सोस्निकले यो हप्ताको सुरुमा भन्सार उन्मादबाट बच्न नाटक (“मुक्ति,“ संयोगवश) हेर्न गएर प्रयास गरेका थिए, तर हप्ता बित्दै जाँदा उनले आफूलाई रातको बीचमा पनि फोन जाँचिरहेको पाए। “मेरो सम्पर्क सूचीका लगभग सबैबाट मैले सुनेको छु,“ उनले भनेका थिए।

ईपी वेल्थ एडभाइजर्सका प्रबन्ध निर्देशक एडम फिलिप्सले ग्राहकहरूलाई २०२५ मा अस्थिर यात्राको अपेक्षा गर्न चेतावनी दिएका छन् ।एसएन्डपी ५०० ले लगातार दुई वर्ष उत्कृष्ट प्रदर्शन गरेको थियो। तर यो बिक्री कसैले, अनुमान गरेका थिएनन्। जब यो हप्ता चिन्तित ग्राहकहरूलाई आश्वस्त पार्न आवश्यक भयो, उनले हतारमा एउटा भिडियो रेकर्ड गरे। हतारमा कदम नचाल्नुहोस्, उनले भने। “हामीले पहिले यस्तो गरेको पनि थाहा छैन,“ फिलिप्सले भने। “यो धेरै छिटो बढिरहेको थियो।“
लगानीकर्ताहरूले अस्थिरताको बीचमा सरकारी बन्डहरूमा सुरक्षा खोज्न जारी राखे। १०–वर्षे ट्रेजरीको प्रतिफल, जुन मूल्य बढ्दा घट्छ, गत अक्टोबरपछि पहिलो पटक ४% भन्दा तल झर्यो, जसले मन्दीको डर बढेको संकेत गर्छ। यो अगस्टपछि प्रतिफलको सबैभन्दा ठूलो एक हप्ताको गिरावट थियो।
शुक्रबारको गिरावट व्यापक थियो, एसएन्डपी ५०० का सबै ११ क्षेत्रहरू रातोमा बन्द भए। बैंक र ब्रोकरेज फर्महरू हालका दिनहरूमा सबैभन्दा प्रभावित स्टकहरूमा परेका छन्, जबकि उपभोक्ता आवश्यक वस्तु र घर निर्माण कम्पनीहरू अपेक्षाकृत कम प्रभावित भए।

सुनको वायदा २.७% ले घटेर ३,०१२ डलर प्रति ट्रोय औंसमा झर्यो, यो हप्ताको सुरुमा रेकर्ड स्तरमा पुगेपछि। यता, तेलको मूल्य लगभग चार वर्षको सबैभन्दा तल्लो स्तरमा झर्यो। बेन्चमार्क अमेरिकी तेलको मूल्य शुक्रबार ६१.९९ डलर प्रति ब्यारेलमा समाप्त भयो, ट्रम्पको भन्सार आक्रमणपछि दुई दिनमा करिब १४% ले घट्यो।
यो बिक्रीको अभूतपूर्व प्रकृतिले ऊर्जा व्यापारीहरूलाई तेल मूल्य भविष्यवाणी गर्ने आफ्नो सामान्य मोडलहरू च्यात्न बाध्य बनायो।

आपूर्ति र मागको डेटाले मूल्य धेरै तल झरेको संकेत गर्छ, तर यी संकेतहरू वा विश्वभरका विभिन्न तेल मूल्यहरू बीचको सम्बन्ध जुन व्यापारलाई सूचित गर्छ, यस पटक भरोसा गर्न सकिँदैन, ऊर्जा व्यापार फर्म रिटरबुस एन्ड एसोसिएट्सले शुक्रबार ग्राहकहरूलाई बतायो। यसले मूल्य धेरै तल झर्न सक्ने चेतावनी दियो, र सस्तो पेट्रोलले चीनबाट माग घट्ने र अमेरिकी अर्थतन्त्रलाई हुने क्षतिलाई प्रतिवाद गर्न थोरै गर्नेछ।
“मूल्यको तल्लो बिन्दु अनुमान गर्न अत्यन्तै कठिन हुनेछ,“ फर्मले भन्यो।
वैश्विक बैंकका अर्थशास्त्रीहरूले अर्थतन्त्रको बारेमा नकारात्मक दृष्टिकोण लिइरहेका छन्, धेरैले आफ्नो मन्दीको पूर्वानुमान बढाएका छन्। जेपीमोर्गन चेसका अर्थशास्त्रीहरूको टोलीले वैश्विक अर्थतन्त्रमा मन्दीको सम्भावना ४०% बाट ६०% मा पुर्याएका छन् ।

विदेशमा, जापानको निक्केई २२५ सूचकांक हप्ताको लागि ९% ले झर्यो, जबकि स्टक्स युरोप ६०० सूचकांक ८% ले घट्यो। दुवै सूचकांकले मार्च २०२० पछिको सबैभन्दा ठूलो एक हप्ताको प्रतिशत गिरावट दर्ता गरेको छ ।