मड्रिड : आगामी अमेरिकी राष्ट्रपति चुनाव, जुन नोभेम्बर ५ का लागि तालिका बनाइएको छ, डोनाल्ड जे. ट्रम्प, पूर्व रिपब्लिकन राष्ट्रपति, र कमला ह्यारीस, वर्तमान डेमोक्र्याट उपराष्ट्रपति बीचको तीव्र प्रतिस्पर्धालाई देखाएको छ । मतदानमा प्रमुख राज्यहरूमा अत्यधिक प्रतिस्पर्धात्मक दौड रहेको संकेत छ, जहाँ चुनावी मतहरू जटिल चुनावी कलेज प्रणालीमा अन्तिम नतिजाका लागि महत्त्वपूर्ण हुनेछन्।

संयुक्त राज्य अमेरिकामा, मतदाताले प्रत्यक्ष रूपमा राष्ट्रपति चयन गर्दैनन्। यसको सट्टा, चुनावी कलेजले चुनावहरूको अन्तिम परिणाम निर्धारण गर्दछ। यसैले, एक उम्मेदवारले लोकप्रिय मतको बहुमत नपाएको खण्डमा पनि चुनावी मतहरूको बहुमत सुरक्षित गरेर जीत हासिल गर्न सक्छ। चुनावी कलेज ५३८ मतदाताहरूबाट बनाइएको छ, प्रत्येक राज्यले यसको जनसंख्याको आधारमा निश्चित संख्यामा प्रतिनिधिहरूको संख्या छान्छन् ।
हाल, सात राज्यहरू प्रतिस्पर्धामा छन्, र यी ‘स्विंग स्टेटहरू’मा हुने विजयले चुनावहरूको अन्तिम परिणाम निर्धारण गर्न सक्छ। जसले २७० चुनावी मतहरू जम्मा गर्न सफल हुन्छ, उसलाई विजेता घोषणा गरिनेछ।

राष्ट्रिय जनमत सर्वेक्षणले अरब अमेरिकीहरूले ट्रम्पप्रतिको थोरै प्राथमिकता देखाउँछन्, अन्यहरूले ग्रिन पार्टीको जिल स्टाइनलाई बढ्दो समर्थन गर्दैछन्।

यी ‘स्विंग स्टेटहरू’मा एक हो मिशिगन, जहाँ ३००,००० भन्दा बढी उत्तरी अफ्रिकी वा मध्य पूर्वी वंशका निवासीहरू बसोबास गर्छन्। परंपरागत रूपमा, यी मतदाताहरूले डेमोक्र्याटलाई प्राथमिकता दिएका छन्, तर ह्यारीसको गाजा र लेबनानमा इस्रायली जनसंहारको समर्थनप्रति धेरुे असन्तुष्ट छन्। राष्ट्रिय जनमत सर्वेक्षणले अरब अमेरिकीहरूले ट्रम्पप्रतिको थोरै प्राथमिकता देखाउँछन्, अन्यहरूले ग्रिन पार्टीको जिल स्टाइनलाई बढ्दो समर्थन गर्दैछन्।

हालै, डेमोक्र्याटसँग नजिकको मिडिया आउटलेट न्यूयोर्क टाइम्सले मिशिगनका विभिन्न मतदातासँग कुरा गरिएको बाईस जनाको लामो अन्तर्वार्तामा केवल दुई जनाले मात्र कमला ह्यारीसको लागि मतदान गर्ने बताएका छन्। पोर्चुगाली अन्तर्राष्ट्रिय राजनीति विशेषज्ञ ब्रुनो मासीसले एक लेखमा डियरबोर्नको बारेमा उल्लेख गरे, जहाँ अरब अमेरिकीहरूको जनसंख्या ५५ प्रतिशत छ, एक निवासीले भने, “मलाई थाहा छ, कसैले पनि उनलाई मतदान गर्ने छैन।”

गाजा र लेबनानमा भएको स्थिति, साथै इरानसँगको तनाव, अमेरिकाका मतदाताहरूका लागि निर्णायक कारक हुन्। इजरायलको विषयमा ह्यारीस र जो बाइडेनबीचको ठोस भिन्नता देखिँदैन। दुवै पार्टीका युवा सदस्यहरूको चासो, परंपरागत रूपमा इजरायलको लागि कुनै शर्त नलगाई समर्थन गर्नुको सट्टा, प्यालेस्टिनी र लेबनीज अधिकारहरूको प्रति बढी देखिन्छ।

यस सन्दर्भमा, ह्याली सोइफरको बयान स्मरणीय छ, जसले ह्यारीसको राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकारको रूपमा काम गरिन्। उनले पोलिटिकोका लागि लेखेको लेखमा उल्लेख गरिन्ः “उनी र राष्ट्रपति बाइडेन इजरायलको बारेमा पूर्ण रूपमा समन्वयमा छन्। उनीहरू बीच कुनै भिन्नता छैन।”

कमला ह्यारीसले २०२४ को सुरुवातमा म्युनिक सुरक्षा सम्मेलनमा बोल्दै इजरायलको सुरक्षा र ‘आत्म–रक्षा’ को अधिकारको प्रति आफ्नो प्रतिबद्धता स्पष्ट पारिन्। यस फोरममा, उनले ‘ईरानी आक्रमण र यसको सहयोगीहरू’ विरुद्ध लड्नको लागि आफ्नो स्थितिमा पनि जोड दिएकी थिइन्।

दोस्रो तर्फ, यदि ट्रम्पले चुनाव जिते भने, क्षेत्रीय नीति विशेष गरी इरानसँगको सन्दर्भमा कुनै उल्लेखनीय परिवर्तनको अपेक्षा गरिएको छैन। पूर्व राष्ट्रपति २०१५ को आणविक सम्झौताबाट (व्ऋएइब्)बाहिरिनुमा गर्व गर्दैछन् र यो क्रियाकलापले इरानमा आर्थिक दबाब बढाएको र इरानको प्रभाव कमजोर पारेको बताउँछन्। तर, उनले ईरानको मुद्दामा स्पष्ट उद्देश्यहरू स्थापना नगरिएको यो दाबी गर्दछन्।

ट्रम्पले इरानलाई मध्य पूर्वमा अमेरिका विरोधी मुख्य दुश्मनका रूपमा देख्छन्, त्यसैले उनी इस्लामिक गणतन्त्रका कट्टरपंथी विचार भएका सल्लाहकारहरू चयन गर्ने सम्भावना छ

धेरै इरानी विश्लेषकहरू ट्रम्पले तेहरानप्रति आक्रामक दृष्टिकोण अपनाउने सम्भावना रहेको उल्लेख गर्छन्। सैनिक उपस्थितिको सन्दर्भमा, उनको क्याबिनेटले विशेष रणनीति अपनाउन सक्छ, कुनै विशिष्ट खतरामा सैनिक र सैन्य आधारहरू वृद्धि गर्दै, जहाँ उनले तत्काल खतराको अनुभव गर्दैनन्, त्यहाँबाट फौजहरू हटाउने।

ट्रम्पको नीति सिरीया र इराकमा विगतको समान दिशामा रहने सम्भावना छ, यी देशहरूलाई इरानलाई दबाब दिने उपकरणका रूपमा प्रयोग गर्नेछन् । यसले मध्य पूर्वमा सेनाको सख्या घटाउका बावजुद पनि यी राष्ट्रहरूमा सैनिक उपस्थितिमा वृद्धि गर्न समावेश गर्न सक्छ, साथै इरानी चासोविरुद्धका दलहरूसँग अन्तरक्रियात्मक सम्बन्ध स्थापना गर्न सक्छ। थप रूपमा, ट्रम्पले इरानलाई मध्य पूर्वमा अमेरिका विरोधी मुख्य दुश्मनका रूपमा देख्छन्, त्यसैले उनी इस्लामिक गणतन्त्रका कट्टरपंथी विचार भएका सल्लाहकारहरू चयन गर्ने सम्भावना छ। उनले कहिलेकाहीँ तेहरानसँगको ‘महान सम्झौताबारे’ कुरा गर्छन्, तर उनको समग्र नीति इस्लामिक गणतन्त्रमा अधिकतम दबाब जारी राख्नमा आधारित हुनेछ।

गाजाको स्थितिका सन्दर्भमा, ट्रम्पले युद्ध तुरुन्तै रोक्ने घोषणा गरेका छन्, यद्यपि यसलाई कसरी गर्ने भन्ने स्पष्ट छैन। वृहत्तर सन्दर्भमा, उनको दृष्टिकोण इजरायल र साउदी अरब बीचको सामान्यीकरण सम्झौतामा ध्यान केन्द्रित गर्ने हुनसक्छ, प्यालेस्टिनीहरूलाई आफ्नो भविष्यको निर्णयमा बाहिर राख्दै।

पर्सियन गल्फका अरब राष्ट्रहरूको सन्दर्भमा, ट्रम्पको पहिलो कार्यकालमा, संयुक्त अरब अमीरात अब्राहम सम्झौताका

‘सबैभन्दा ठोस स्तम्भहरू मध्ये एक थियो। यदि ट्रम्प राष्ट्रपति पदमा फर्किन्छन् भने, यो सम्भावना छ कि संयुक्त राज्य अमेरिका, आफ्नो पुरानो मित्रको माध्यमबाट, मध्य पूर्वमा आफ्नो नीति जारी राख्नेछ। उनले साउदी अरबको भिजन २०३० प्रति देखाएको समर्थनलाई ध्यानमा राख्दा, यदि उनले चुनाव जिते भने, यो सम्भावाना छ कि उनले यस देशको विकास कार्यक्रमहरूलाई व्यापक आर्थिक समर्थन प्रदान गर्नेछन्। थप रूपमा, रियाद र तेल अविवबीचको सम्बन्धको सामान्यीकरण वाशिंगटनबाट छिटो गरिनेछ।

दोस्रो तर्फ, यदि ह्यारीसले चुनाव जित्छिन् भने, सबै संकेतहरूले उनलाई बाइडेन प्रशासनको अनुभव भएका व्यक्तिहरूबाट आफ्नो विदेश नीति टोली चयन गर्नेछन्। पर्सियन गल्फका देशहरूसँग अमेरिकी सम्बन्ध वर्तमान प्रशासनको जस्तौ उही दिशामा जारी रहने अपेक्षा गरिएको छ।

यदि डेमोक्र्याटले जिते भने, केही इरानी मिडिया स्रोतहरूले कमला ह्यारीसले निकट भविष्यमा इरानसँग निकट सम्बन्ध स्थापना गर्न खोज्ने छैनन् भनेर सुझाव दिन्छन्। तर, उनीहरूले यो पनि जोड दिएका छन् कि आणविक सम्झौताको विषय सदैव डेमोक्र्याटहरूको मध्य पूर्व नीति को आधारस्तम्भ भएको छ, त्यसैले यसको पुनरावलोकन अस्वीकृत गर्न सकिँदैन। यस सन्दर्भमा, वर्तमान इरानी राष्ट्रपति मसूद पेझेश्कियनको बयानलाई सम्झना गर्न सकिन्छ, जसले चुनावी अभियानको समयमा भनेका थिए – एक नयाँ आणविक सम्झौतामा पुग्न एउटा शीर्ष प्राथमिकता हुनुपर्छ ।

तर, गाजा र लेबनानमा भएको नरसंहारको वर्तमान स्थिति—यी सबै क्रियाकलाप अमेरिकी समर्थनमा भएका—बीच इरान र वाशिंगटन बीच कुनै निकटता हुने सम्भावना छैन।

यसमा स्पष्ट छ कि, अमेरिकी  चुनाव जसले जितोस्, इजरायलको लागि अडिग र बिना शर्त समर्थनमा कुनै उल्लेखनीय परिवर्तन हुनेछैन, न त यसको उपनिवेश नीति, न त ‘इरानविरुद्धको नियन्त्रण’ को रणनीति। यस नियन्त्रणको दृष्टिकोणमा भिन्नता भए तापनि—ट्रम्पले आफ्नो ‘अधिकतम दबाब’ नीतिमा फर्कने संभावना रहेको छ, जबकि ह्यारीसले कम प्रत्यक्ष र संघर्षको दृष्टिकोण रोज्न सक्छिन्—दुवै यस कुरामा सहमत छन् – इरान उनीहरूको क्षेत्रीय पुनःसंरचनाको लक्ष्यहरूमा बाधा प्रस्तुत गर्दछ।
: तेहरान टाइम्सबाट, अक्टोबर २६, २०२४
(यो पत्रिका इरानको राजधानी तेहरानबाट प्रकाशित हुन्छ । यसको निकटता त्यहांको ससस्थापनपक्षसंग रहेको छ । यसले इरानीहरुले अमेरिकी चुनावलाई कसरी हेरेका छन् भन्ने बुझ्न सघाउने आशा गरिएको छ ।)