काठमाडौं २४ चैत । दुई दिनअघि इजरायलले सिरियाको राजधानी दमास्कसमा रहेको इरानी दूतावासमा बम प्रहार गरी ध्वस्त पारेको थियो। आक्रमणमा इरान रिभोलुसनरी गार्ड कर्प (आइआरजिसी) का धेरै अधिकारी र कमान्डरहरू मारिएका थिए। इरानले शुक्रबार यी मानिसहरूका लागि नमाज–ए–जनाजा आयोजना गरेको थियो। इरानले आफ्ना वरिष्ठ कमाण्डर र कुद्स फोर्सका अन्य अधिकारीहरूको हत्याको बदला लिने वाचा गरेको छ।
इरानको चेतावनीपछि यस क्षेत्रमा युद्धको खतरा बढेको छ। इरानले अमेरिकालाई इजरायलसँगको द्वन्द्वबाट टाढा रहन चेतावनी दिएको छ। इजरायल डिफेन्स फोर्स ९आईडीएफ० का सबै कर्मचारीहरूका लागि बिदा रद्द गरिएको छ। अमेरिकामा बाइडन प्रशासनले बैठकहरू गर्दैछ। इरानले आफ्ना आधारहरूमा आक्रमण नगर्ने चिन्ता छ। किनभने खाडी क्षेत्रमा धेरै अमेरिकी आधारहरू छन्। यसअघि पनि इरानमाथि आक्रमण भइसकेको छ।
इरान अमेरिका र इजरायलका लागि मात्र चिन्ताको विषय होइन। इरान समर्थक सैन्य संगठन हेजबुल्लाहले पनि इरानबाट जवाफ आउने तर हेजबुल्लाहले पनि जवाफ दिने चेतावनी दिएको छ। ूहेजबुल्लाहका नेता हसन नस्राल्लाहले शुक्रबार आफ्नो समूहले इरानको प्रतिक्रियामाू ूहस्तक्षेप नगर्नेू ूबताएका छन्।ू नस्रल्लाहले हेजबुल्लाह इजरायलसँगको कुनै पनि युद्धका लागि ूपूर्ण रूपमा तयारू रहेको बताए।

न्युयोर्क टाइम्सका अनुसार अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले सोही दिन इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहूसँग फोनमा इरानबाट हुने खतराबारे छलफल गरेका थिए। ूहाम्रो टोलीहरू त्यसबेलादेखि नियमित र निरन्तर सम्पर्कमा छन्ू, बाइडेन प्रशासनका एक वरिष्ठ अधिकारीले भने। संयुक्त राज्य अमेरिकाले इरानको खतरा विरुद्ध इजरायलको रक्षालाई पूर्ण समर्थन गर्दछ।प्यालेस्टाइनमा इजरायल र हमासबीचको युद्ध शनिबार १९३औं दिनमा प्रवेश गरेको छ।
इजरायली रक्षा बलले गाजामा ठुलो विनाश र विनाश गरेको छ। इजरायलले इरान र हेजबुल्लाहलाई हमास र अन्य प्यालेस्टिनी लडाकु समूहहरूलाई समर्थन गरेको आरोप लगाएको छ।
प्यालेस्टिनी मुद्दामा अमेरिकाले लामो समयदेखि इजरायललाई समर्थन गर्दै आएको छ। तर अमेरिकी राष्ट्रपतिय चुनाव नजिकिँदै जाँदा अमेरिकामा इजरायल विरोधी प्रदर्शन भइरहेका छन् । यसैकारण अमेरिकाले इजरायललाई धम्की दिन थालेको छ। संयुक्त राष्ट्र संघमा एउटा प्रस्तावमा पनि अमेरिकाले इजरायल विरोधी रुख अपनाएको थियो ।

सिरियामा रहेको इरानी दूतावासविरुद्ध यसको कार्य विशुद्ध रणनीतिक छ। इजरायली रबैयाबाट विस्तारै टाढा गइरहेको अमेरिकालाई पुनः संलग्न गर्ने र इस्लामविरुद्ध लड्ने रणनीतिमा बेन्जामिन नेतान्याहुले काम गरिरहेको आरोप लगाइएको छ।
इजरायलले अमेरिकालाई इजरायल–इरान द्वन्द्वमा दुई कारणले तानेको छ। पहिलो, संयुक्त राज्य अमेरिकाभित्र वासिङ्टनले इरानी आक्रमणको स्थितिमा ूसहयोगी इजरायलू को रक्षा गर्न थप प्रत्यक्ष हस्तक्षेप गरोस् भन्ने लबी छ । दोस्रो लबी भनेको इजरायलविरुद्ध इरानी प्रतिशोधलाई अमेरिकी लक्ष्यहरूमा पनि विस्तार गर्नु हो।
अक्टोबरमा हमासले इजरायलमाथि गरेको आक्रमणमा पनि यस्तै भएको थियो। त्यसबेलादेखि अमेरिकाले इरानी लक्ष्यहरूमा थुप्रै आक्रमणहरू गरेको छ। इजरायल त्यो स्थिति कायम राख्न चाहन्छ। यसैकारण उनले सिरियामा रहेको इरानी दूतावासलाई निशाना बनाएका थिए। अमेरिकाले इरानसँग कहिल्यै युद्ध चाहेको छैन। अमेरिका जसरी इराकमा फसेको थियो, ती गल्तीहरू अब बाइडेन र उनका अधिकारीहरूले गर्ने पक्षमा देखिंदैनन् । तर इजरायलले अमेरिकालाई सिधै युद्धमा धकेल्न चाहन्छ।

ूइरानसँगको युद्धले धेरै कारणले अमेरिकी हितका लागि अत्यधिक हानिकारक हुनेछू, पल आर. पिल्लरले रेस्पोन्सिबल स्टेटक्राफ्टमा आफ्नो स्तम्भमा लेखेका छन्। यसले अमेरिकी सेनालाई प्रत्यक्ष रूपमा लक्षित गर्न, सैन्य खर्च बढाउन, अमेरिकीहरूलाई असर गर्ने आर्थिक गतिविधिमा बाधा पुऱ्याउन र थप हिंसात्मक प्रतिशोधका लागि विदेशी आक्रोशलाई बढावा दिन सक्छ।

पल पिलरले लेखेका छन्इ–इरान र इजरायलबीच ुछाया युद्धु को अवस्था सधैँ रहिरहन्छ। इजरायलले अधिकांश हिंसा सुरु गरेको र इरानले प्रायजसो प्रतिक्रिया दिएको एउटा ढाँचा पहिले नै अवस्थित छ। संयुक्त राज्य अमेरिकाले यस ढाँचाबाट आफूलाई टाढा राख्नु अमेरिकी हितमा मात्र नभई क्षेत्रीय शान्ति र सुरक्षाको हितमा पनि हुनेछ।

तर न्युयोर्क टाइम्सको रिपोर्टअनुसार अक्टोबर ७,२०२३ मा इजरायल र हमासबीचको युद्ध सुरु भएदेखि मध्यपूर्वमा यसका प्रोक्सी मिलिसियाहरूले इजरायलमाथि थुप्रै आक्रमणहरू गरेका छन्। इरानले प्रत्यक्ष द्वन्द्वबाट बच्नका लागि सावधानी अपनाएको छ, अन्यथा पूर्णयुद्ध निम्त्याउन सक्छ। पछिल्ला केही महिनामा, इजरायलले इरानको कुद्स फोर्सका कम्तिमा १८ जना सदस्यहरूको हत्या गरेको छ, जसमध्ये चार जना वरिष्ठ कमान्डरहरू थिए, जो मध्य पूर्व युद्धका दिग्गज थिए।
तर दमास्कसमा हवाई आक्रमण सामान्य भन्दा धेरै फरक छ, एकै समयमा धेरै वरिष्ठ व्यक्तिहरू मारिएका छन् र कूटनीतिक भवनमा आक्रमण गर्दा इरानलाई थप भड्काउन सकिने आशा नेतान्याहूको देखिन्छ । सामान्यतया, अर्को देशमा रहेको अर्को देशको दूतावासलाई लक्षित गरिँदैन। तर इजरायली अधिकारीहरूको आफ्नै तर्क छ कि सिरियामा दूतावास भवनले क्रान्तिकारी गार्डको आधारको रूपमा इजारायली हित विरुद्ध सेवा गरिरहेको थियो र त्यसैले यो वैध लक्ष्य थियो। प्यालेस्टाइनका अस्पतालहरूलाई लक्षित गर्दै इजरायलले पनि यस्तै तर्क गरेको छ। यो हमास गतिविधिको केन्द्र भएकाले लक्षित गरिएको उसले बताउने गरेको छ । तर गाजाका यस्ता दर्जनौँ अस्पतालहरूमा यसै तर्कको नाममा बम प्रहार गरिएको थियो।