काठमाडौं २९ जेठ । क्यालिफोर्नियाका गभर्नर ग्याविन न्यूसमले राष्ट्रिय टेलिभिजनमा सम्बोधन गर्दै अमेरिकीहरूलाई राष्ट्रपति ट्रम्पको सामना गर्न आह्वान गरेका छन् ।

राष्ट्रपति ट्रम्पले लस एन्जलसमा आप्रवासन विरोध प्रदर्शनमा सैन्य बल पठाउने निर्णयले राष्ट्रलाई अधिनायकवादको कगारमा पुर्‍याएको भन्दै गम्भीर चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।

क्यालिफोर्नियाका गभर्नरले अमेरिकीहरूलाई ट्रम्पको सामना गर्न आग्रह गर्दै यसलाई लोकतन्त्र र देशको लामो समयदेखिको कानुनी मान्यताहरूका लागि ‘खतरनाक क्षण’ भएको दावी गरेका छन् ।

‘क्यालिफोर्निया पहिलो हुन सक्छ, तर यो यहाँ अन्त्य हुने छैन,’ न्यूसमले लस एन्जलसको स्टुडियोबाट बोल्दै भने ‘अन्य राज्यहरू अर्को बन्ने छन्। लोकतन्त्र अर्को बन्दै छ।’

‘लोकतन्त्र हाम्रो आँखा अगाडि आक्रमणमा छ — हामी डराएको क्षण आइसकेको छ,’ उनले थपे।

न्यूयोर्क टाइम्सका अनुसार न्यूसमले लस एन्जलसमा पाँचौँ दिनको विरोध प्रदर्शनको क्रममा बोलिरहेका थिए । दक्षिणी क्यालिफोर्नियाका धेरै समुदायमा संघीय आप्रवासन छापामारीले डर र आक्रोश फैलाएको छ। गर्भनर न्यूसमले ट्रम्पले क्यालिफोर्नियाको नेशनल गार्डलाई नियन्त्रणमा लिएर र ४ हजार सैनिक र ७०० मरिन्सलाई उतारेर ‘ज्वलनशील अवस्थालाई भड्काएको’ आरोप लगाएका छन् ।

‘ट्रम्पले लस एन्जलसभरि सैन्य जाल फैलाउँदै छन्,’ न्यूसमले भने। ‘उनको हिंस्रक र गम्भीर अपराधीहरूलाई मात्र पछ्याउने भनिएको उद्देश्यभन्दा धेरै पर, उनका एजेन्टहरूले भाँडा माझ्ने, माली, दैनिक ज्यालादारी मजदुर र सिलाई गर्नेहरूलाई पनि पक्राउ गरिरहेका छन्।’

गभर्नर न्यूसमलाई २०२८को सम्भावित डेमोक्रेटिक राष्ट्रपति उम्मेदवारका रुपमा हेरिने गरेको भन्दै वाशिंगटन पोष्टले लेखेको छः उनको मंगलबार रातको भाषण, ‘लोकतन्त्र चौराहामा’ शीर्षकको, राष्ट्रिय स्तरको सुनिन्थ्यो। यो केही राष्ट्रिय नेटवर्कहरूमा प्रसारित भएको थियो ।

वर्तमान राजनीतिक गतिरोधले न्यूसमलाई फराकिलो मञ्च प्रदान गरेको छ, र उनले अन्तर्वार्ता र सामाजिक सञ्जालमा राष्ट्रपति ट्रम्प र रिपब्लिकनहरूसँग धेरै दिनदेखि जुधिरहेका छन्।

चाँडै नै उनीहरूको विवाद संघीय अदालतमा सुनिनेछ। सोमबार, न्यूसमले राष्ट्रपति ट्रम्पविरुद्ध मुद्दा दायर गरेका छन् । सैन्य परिचालनलाई राज्यको शक्तिको गैरकानुनी कब्जाको रूपमा चुनौती दिएका छन्। मंगलबार, उनले सैनिकलाई शहरको गल्लीमा गस्ती गर्न वा आप्रवासन एजेन्टहरूसँग काम गर्न तुरुन्त रोक्न अदालतमा आपतकालीन मुद्धा दायर गरेका छन् । त्यसको बिहीबार सुनुवाइ तय भएको छ।

‘आधिनायवादी शासनहरूले सबैभन्दा कमजोर र आफूलाई बचाउन नसक्ने व्यक्तिहरूलाई लक्षित गरेर सुरु गर्छन्,’ न्यूसमले आफ्नो भाषणमा भने। ‘तर तिनीहरू त्यहाँ रोकिंदैनन्। ट्रम्प र उनका वफादारहरू विभाजनमा मात्र रमाउँछन् किनभने यसले उनीहरूलाई थप शक्ति लिन र अझ बढी नियन्त्रण लागू गर्न अनुमति दिन्छ।’

यो सम्बोधन न्यूसमका लागि असामान्य कदम थियो, जसलाई डिस्लेक्सिया छ र टेलिप्रंप्टरबाट औपचारिक भाषण पढ्न मन पराउँदैनन्। तर उनले ट्रम्पले घरेलु प्रयोगका लागि सैन्य परिचालन गर्न लिएको असाधारण उपायहरूबारे चेतावनी दिन हर सम्भव सञ्चार माध्यम प्रयोग गरेको टाइम म्यागजिनले उल्लेख गरेको छ ।

सन् १९६० को नागरिक अधिकार आन्दोलन यता कुनै पनि राष्ट्रपतिले राज्यका गभर्नरको समर्थन बिना अशान्तिलाई शान्त गर्न नेशनल गार्ड सैनिक पठाएका छैनन्।

‘म सबैलाई यो खतरनाक क्षणमा एकछिन सोच्न अनुरोध गर्छु,’ उनले भनेका थिए ‘एक यस्ता राष्ट्रपति, जो कुनै कानून वा संविधानले बाँधिन चाहँदैन, अमेरिकी परम्पराहरूमाथि एकीकृत आक्रमण गर्दैछ।’

न्यूसमले राष्ट्रपतिले अमेरिकी सरकारको मान्यतामाथि ‘ध्वंशकारी हथौडा’ हानेर सन्तुलन र नियन्त्रणलाई नष्ट गरेको बताए।

‘कंग्रेस कतै भेटिंदैन,’ उनले भने। ‘स्पीकर जोनसनले त्यो जिम्मेवारी पूर्ण रूपमा त्यागेका छन्। कानुनको शासनलाई डनको शासनले बिस्तारै बिस्थापित गरिरहेको छ।’

न्यूसमको भाषण प्रसारण हुनु ठीक अघि, लस एन्जलसकी मेयर करेन बासले सबैभन्दा ठूलो प्रदर्शन भएको डाउनटाउन क्षेत्रमा कर्फ्यू घोषणा गरेकी छन् । हजारौँ प्रदर्शनकारीले सप्ताहन्तमा शान्तिपूर्वक मार्च गरे पनि लुटपाट र तोडफोडले मेयरलाई साँझ ८ देखि बिहान ६ बजेसम्म धेरै क्षेत्र बन्द गर्ने निर्णयमा पुर्‍यायो।

न्यूसमले प्रदर्शनकारीहरूलाई शान्तिपूर्ण रहन र हिंसा भड्काउने वा सम्पत्ति नष्ट गर्नेहरूलाई कारबाही गरिने बताए। उनले हालसम्म ३७० जना पक्राउ परिसकेको जानकारी दिए ।

तर उनले ट्रम्पको सामना गर्न मानिसहरूलाई आह्वान गर्दै ट्रम्पलाई उनले अधिनायकवादी देशका नेताहरूसँग तुलना गरेका थिए । उनले शनिबार वाशिंगटनमा हुने सैन्य परेडको उल्लेख गर्दै जुन अमेरिकी सेनाको २५० औं वार्षिकोत्सव मनाउने छ तर ट्रम्पको ७९ औं जन्मदिनमा पनि पर्छ।

‘उनले हाम्रा अमेरिकी नायकहरू, संयुक्त राज्यको सेना, लाई आदेश दिइरहेका छन्, र उनीहरूलाई आफ्नो जन्मदिन मनाउन अशोभनीय प्रदर्शन गर्न बाध्य पार्दै छन्, जस्तो कि विगतमा अन्य असफल तानाशाहहरूले गरेको देखिन्थइो न्यूसमले गम्भीर चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।
क्यालिफोर्निया राज्यबाट शुरु भएको प्रदर्शन एक दर्जन बढी राज्यहरुमा फैलिएको अमेरिकी सञ्चार माध्यमहरले उल्लेख गरेका छन् ।