काठमाडौं २२ जेठ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले बिहीबार चिनिया समकक्षी शी जिनपिङसँग आफ्नो कार्यकाल शुरू भएपछि पहिलो कुराकानी गरेको चिनियाँ सरकारी सञ्चारमाध्यमहरुले जनाएका छन् । चिनिया तथा अमेरिकी मिडियाहरुका अनुसार विश्वका दुई ठूला अर्थतन्त्रहरूबीचको व्यापार युद्धको नाजुक युद्धविराम भत्किन थालेको संकेत देखिएको छ।

यो कुराकानी चिनियाँ सरकारी सञ्चारमाध्यमले बिहीबार ढिलो गरी प्रकाशित संक्षिप्त समाचारमा उल्लेख गरेको छ । कुराकानीमा के के विषयमा कुरा भएको थियो भन्ने बारेमा तत्काल विस्तृत विवरण समावेश दिइएको छै न। ट्रम्प र शीले अन्तिम पटक जनवरी १७ मा कुराकानी गरेका थिए । त्यो समय ट्रम्प राष्ट्रपतिको सपथ लिनु केही दिनअघि थियो।

यो कुराकानी दुई देशबीचको तनाव फेरि बढिरहेको बेला भएको छ । यस अघि गत महिना जेनेभामा दुई पक्षले व्यापार युद्धमा विराम गर्ने सहमति गरेका थिए ।

बुधबार, ट्रम्पले सामाजिक सञ्जालमा लेखे, ‘शी धेरै कठोर छन् र उनीसँग सम्झौता गर्न अत्यन्तै गाह्रो छ।’

ट्रम्प प्रशासनले बेइजिङले युद्धविराम तोडेको आरोप लगाएको छ । अमेरिकी दावीअनुसार चीनले अमेरिकी कार निर्माता र सेमिकन्डक्टर उत्पादकहरू सहित विभिन्न उद्योगहरूले प्रयोग गर्ने महत्त्वपूर्ण रेयर अर्थ खनिजहरूको निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएको छ। यी खनिजहरू, शक्तिशाली औद्योगिक चुम्बक बनाउन प्रयोग हुन्छन् । यस्ता चुम्वकको कमी हुँदा केही अमेरिकी कारखानाहरू बन्द हुन सक्छन्। चीनले यी खनिजहरूको विश्व बजारमा प्रभुत्व जमाएको हुँदा यसले अमेरिकामाथिको एक नियन्त्रण बिन्दुको रूपमा हेर्छ।

ट्रम्प प्रशासनले केही चिनियाँ विद्यार्थीहरूको भिसा रद्द गर्ने योजना प्रस्ताव गरेको छ भने जेट इन्जिन र सेमिकन्डक्टरहरूमा प्रयोग हुने कम्पोनेन्ट र सफ्टवेयर, साथै केही प्रकारका रसायन र मेसिनरीहरूको चीनमा बिक्रीलाई निलम्बन गरेको छ।

चीनले जेनेभा सम्झौताको सर्त तोडेको कुरा अस्वीकार गर्दै संयुक्त राज्यले तनाव बढाएको आरोप लगाएको छ।

मे महिनामा जेनेभामा दुई देशका शीर्ष आर्थिक अधिकारीहरूबीच भएको बैठक ट्रम्पले चिनियाँ सामानहरूमा अमेरिकी शुल्कलाई १४५ प्रतिशतको न्यूनतम दरमा वृद्धि गरेपछि र चीनले अमेरिकी आयातमा १२५ प्रतिशत शुल्क बढाएर जवाफ दिएपछि भएको पहिलो यस्तो वार्ता थियो। यी तितो जवाफी कदमहरूले दुई देशबीचको व्यापारलाई प्रभावकारी रूपमा बन्द गरेको थियो र विश्वव्यापी आर्थिक मन्दीको चिन्ता बढाएको न्यूयोर्क टाइम्सले उल्लेख गरेको छ।

वार्ताबाट भएको युद्धविरामले दुवै पक्षले एकअर्कामाथि लगाएको कठोर शुल्कलाई ९० दिनका लागि अस्थायी रूपमा घटाएको थियो । चीनले पनि आफूले ‘गैर–शुल्क जवाफी कदमहरू’ भनिने कदमहरूलाई निलम्बन वा हटाउने प्रतिबद्धता जनाएको थियो । ट्रम्प प्रशासनका अधिकारीहरूले बताए अनुसार उनीहरूले चीनले केही रेयर अर्थ निर्यातमाथिको प्रतिबन्ध हटाउने अपेक्षा गरेका थिए।

‘चिनियाँहरू आफ्नो प्रभावलाई यति सजिलै छोड्न अनिच्छुक छन्,’ वासिङ्टनस्थित स्टिम्सन सेन्टरको चीन कार्यक्रमकी निर्देशक युन सुनले भनेको टाइम्सले उल्लेख गरेको छ।
ट्रम्पले ह्वाइट हाउसमा फर्किएपछि धेरै पटक शीसँग कुराकानी वा भेटघाट नजिक रहेको बताउँदै आएका थिए । ट्रम्पले शीसँग प्रत्यक्ष कुरा गर्न रुचाउने भए पनि, चिनियाँ अधिकारीहरू सामान्यतया यस्ता कुराकानी वा बैठकहरू अघि विवरणहरू तय गर्न रुचाउँछन्। र बेइजिङलाई यो चिन्ता थियो कि ट्रम्पले वार्ताको क्रममा शीलाई अपमानित गर्न सक्ने विश्लेषकहरूले बताएको टाइम्सले समाचार लेखेको छ।