जुन ३, २०२५,

यो खासै सम्झनलायक तस्वीर थिएन। केही हप्ता अघि इन्टरनेटमा छोटो समयका लागि फैलिएको तस्वीरमा राष्ट्रपति ट्रम्पलाई ओभल अफिसमा पोल्याण्डको राष्ट्रपति चुनावमा राष्ट्रवादी उम्मेदवार करोल नावरोकीसँग देखाइएको थियो।

नावरोकी, इमानदारीपूर्वक भन्नुपर्दा, अलिकति स्टारझैं प्रभावित देखिन्थे—जस्तो कि कुनै पर्यटकले सेलिब्रेटीसँग तस्वीर खिच्न सफल भएको होस्। हामीले कुनै कुराकानीको फुटेज फेला पार्न सकेनौं, कुनै आदानप्रदानको रेकर्ड पनि थिएन। केवल दुई पुरुषले अनौठो ढङ्गले बुढी औंला ठाडो पारेर हेरिरहेको तस्वीर थियो ।

पछाडि फर्केर हेर्दा, यो जति देखिन्थ्यो त्योभन्दा धेरै महत्वपूर्ण थियो।

आइतबार पोल्याण्डमा मागाले चुनाव जित्यो। क्यानडा, अष्ट्रेलिया र रोमानियाका हालैका चुनावहरूमा ट्रम्पवादी उम्मेदवारहरूलाई मतदाताहरूले अस्वीकार गरेपछि—जसले अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा ट्रम्प–विरोधी उभारको सङ्केत दिएको थियो—पोल्याण्डका मतदाताहरूले भने उल्टो बाटो लिए। करोल नावरोकी, एक रूढिवादी इतिहासकार र पूर्व बक्सर, ले वार्साका उदारवादी मेयर राफाल त्रजास्कोव्स्कीलाई दोस्रो चरणको चुनावमा थोरै मतान्तरले पराजित गरे। त्रजास्कोव्स्कीलाई प्रधानमन्त्री डोनाल्ड टस्कले समर्थन गरेका थिए। टस्कको चुनाव भएको केवल छोटो दुई वर्षपछि, पोल्याण्ड फेरि दक्षिणपन्थतिर ढल्किएको छ। सन् २०२४ को अमेरिकी चुनावजस्तै, यो एक कठोर सम्झना थियो कि लोकप्रियतावाद लचिलो र चिप्लो छ, र उदार प्रजातन्त्रले यसलाई पराजित गर्ने विश्वसनीय सूत्र अझै फेला पार्न सकेको छैन।

पोल्याण्डका उदारवादीहरूका लागि, सबै कुरा दाउमा थियो। सन् २०२३ मा टस्कको मध्यमार्गी पार्टी, सिभिक प्लेटफर्म, ले संसदीय चुनावमा अति–दक्षिणपन्थी ल एण्ड जस्टिस पार्टीलाई सत्ताबाट हटाउन सफल भएको थियो—तर गठबन्धनका सहायताले त्यो पनि मात्र, मुश्किलले। टस्कले “अन्धकारलाई भगाउने” वाचा गरे, र पोल्याण्डलाई प्रजातान्त्रिक पुनरागमनको उदाहरणको रूपमा हेरियो। वास्तविकता भने बढी अस्पष्ट थियोः ल एण्ड जस्टिसले कुनै एकल पार्टीका लागि सबैभन्दा धेरै मत प्राप्त गरेको थियो, र उनीहरूको सहयोगी आन्द्रेज डुडा अझै राष्ट्रपति थिए। संविधानलाई खुलमखुला उल्लङ्घन गर्ने, सर्वोच्च अदालतलाई अधिनस्थ बनाउने र मिडियालाई प्रचारको साधन बनाएको एक पार्टी पोल्याण्डको राजनीतिक संरचनामा गहिरो रूपमा गाडिएको थियो, उदार शासनका लागि स्थायी चुनौती बनिरहेको थियो ।

टस्क सरकारले आठ वर्षको लोकप्रियतावादी सरकारको प्रभावलाई उल्ट्याउने प्रयास गर्दा डुडाको राष्ट्रपति भिटोको छायाँमा शासन गर्नुपर्‍यो। यसले केही सफलता हासिल गर्‍योः यसले न्यायपालिकाको स्वतन्त्रता पुनर्स्थापना गर्न शुरू गर्‍यो, जसले महामारीपछिको अर्बौं युरोपेली सङ्घको कोष खोलिदियो। तर धेरै वाचाहरू पूरा भएनन्, जसमा गर्भपतन कानूनलाई उदार बनाउने कुरा पनि समावेश थियो, जुन मतदाताको समर्थनको एक प्रमुख आधार थियो। समर्थक मतदाताहरू यो वाचा पुरा नहुँदा निराश भए।

विदेश नीतिमा, दाउ अस्तित्वसँग सम्बन्धित थियो। पोल्याण्ड, जसको युक्रेनसँग लामो स्थल सीमा छ भने रूससँग नाटोको सीमानामा छ। टस्क सरकारले घरेलु सैन्य खर्चलाई जीडीपीको लगभग ५ प्रतिशतसम्म बढायो—नाटोको कुनै पनि सदस्यको सबैभन्दा ठूलो अनुपात, र ट्रम्पले सहयोगीहरूले खर्च गर्नुपर्ने भनेको भन्दा अझ धेरै। यसले संयुक्त राज्यबाट परमाणु ऊर्जा प्रविधि सुरक्षित गर्‍यो र आफ्नो कूटनीतिलाई ब्रसेल्सतिर पुनः संरेखित गर्‍यो। युरोपेली सङ्घसँग लगभग एक दशकको तिक्त सम्बन्धपछि, टस्कले पोल्याण्डलाई फेरि एक विश्वसनीय युरोपेली साझेदारको रूपमा प्रस्तुत गर्न खोजे, जुन मे महिनामा फैलिएको अर्को तस्वीरमा संक्षेपित थियो, जसमा टस्क युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्की, र बेलायत, फ्रान्स र जर्मनीका नेताहरूसँग कीएभमा थिए। पोल्याण्ड नयाँ युरोपको मेरुदण्डको हिस्सा जस्तो देखिन्थ्यो।

अब पोल्याण्डमा पछिल्ला दुई वर्षहरू, अमेरिकामा ट्रम्पको पहिलो कार्यकालपछि जो बाइडेनको चार वर्षको राष्ट्रपतित्व जस्तै, उदार अन्तराल मात्र जस्तो देखिन्छ, जसमा केही संस्थाहरू पुनर्स्थापित भए र केही प्रजातान्त्रिक मानदण्डहरू पुनः स्थापित भए। तर मतदाताहरूको गहिरो असन्तुष्टि र ध्रुवीकरण केवल हराएको थिएनः जो पुनर्स्थापना जस्तो देखिन्थ्यो, त्यो केवल एक साँघुरो अवसर थियो—र अब त्यो बन्द हुँदैछ।

नावरोकीको विजयले एक छुटेको अवसर र नयाँ राजनीतिक वास्तविकताको सम्भावनालाई सङ्केत गर्छ। गुमाउन धेरै कुरा नभएकोले, नयाँ राष्ट्रपतिले सम्भवतः सरकारको अधिक ऊर्जावान् ढङ्गले विरोध गर्नेछन्। उनले, उदाहरणका लागि, २०२६ को बजेटमा हस्ताक्षर गर्न अस्वीकार गर्न सक्छन्, जसले निश्चित अवस्थाहरूमा समयपूर्व चुनावको मञ्च तयार गर्नेछ। लोकप्रियतावादीहरू त्यो परिदृश्यमा शर्त लगाइरहेका छन्, र यदि संसदीय चुनावहरू २०२६ को शुरुमा भयो भने, हालको मत सर्वेक्षणले सुझाव दिए अनुसार ल एण्ड जस्टिस र अति–दक्षिणपन्थी कन्फेडेरेसन पार्टीले गठबन्धन बनाउन सक्छन्।

अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा, ट्रान्स–एटलान्टिक लोकप्रियतावादी गठबन्धन कसिलो हुँदैछ।मागा लाई सरल रूपमा अलगाववादी ठान्न गाह्रो छ, जबसम्म हामी दुई महासागरका दुवै किनारमा लोकप्रियतावादबीचको अनौपचारिक बैठकहरू, साझा रणनीतिहरू र वैचारिक प्रतिक्रिया चक्रहरूलाई बेवास्ता गर्दैनौं, साथै युरोपेली चुनावहरूमा मागा को ऊर्जावान हस्तक्षेपहरू—जर्मनी र रोमानियामा असफल, र अब पोल्याण्डमा सफल भएको रुपमा हेर्न सकिन्छ। र यी हस्तक्षेपहरू सम्भवतः अब झन बढ्नेछन् किनभने नावरोकीले देखाएका छन् कि ट्रम्पले तस्वीरमा समर्थन गर्ने व्यक्तिहरूले युरोपमा जित्न सक्छन्।

सन् २०२३ मा, पोल्याण्ड—जस्तो कि सन् २०२० मा संयुक्त राज्य—ले यो सम्भव छ जस्तो बनायो कि पहिलेको अवस्थामा फर्किन सकिन्छ। यदि अरू केही भएन भने पनि कम्तीमा अब हामीलाई थाहा छ कि यो त्यति सजिलो हुनेछैन। दुवै देशहरूमा उदार अन्तरालहरूले हामीलाई त्यति धेरै सिकाएका छन्।

(जारोस्लाव कुइजः “द न्यू पोलिटिक्स अफ पोल्याण्डः अ केस अफ पोस्ट–ट्रम्याटिक सभरेन्टी” का लेखक र पोलिश साप्ताहिक कुल्तुरा लिबराल्नाका प्रधान सम्पादक हुन्। करोलिना विगुराः वार्सा विश्वविद्यालयका प्राध्यापक हुन्। उनीहरू अक्सफोर्ड स्कूल अफ ग्लोबल एन्ड एरिया स्टडीजमा अनुसन्धान सहयोगी र बर्लिनमा सेन्टर फर लिबरल मॉडर्निटीमा वरिष्ठ फेलो हुन्।

न्यूयोर्क टाइम्सबाट

:(हालै पोल्याण्डको राष्ट्रपतिय चुनावमा दक्षिणपन्थी इतिहासकार करोल नावरोकीले वार्साका उदारवादी मेयर राफाल त्रजास्कोव्स्कीलाई ५०.८९प्रतिशत मतका साथ निकै साँघुरो अन्तरले पराजित गरे। मे १८ मा भएको पहिलो चरणमा कुनै पनि उम्मेदवारले ५०प्रतिशत मत प्राप्त गर्न नसकेपछि जुन १ मा दोस्रो चरणको मतदान भएको थियो। नावरोकीलाई दक्षिणपन्थी लोकप्रियतावादी ल एण्ड जस्टिस पार्टी र अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको समर्थन प्राप्त थियो, भने त्रजास्कोव्स्कीलाई प्रधानमन्त्री डोनाल्ड टस्कको सिभिक प्लेटफर्मले समर्थन गरेको थियो। यो चुनाव पोल्याण्डको प्रो–युरोपेली दृष्टिकोण र राष्ट्रवादी लोकप्रियतावादबीचको सङ्घर्षको रूपमा हेरिएको थियो, जसले प्रधानमन्त्री डोनाल्ड टस्कको सुधारवादी एजेन्डालाई चुनौती दिँदै गहिरो राजनीतिक ध्रुवीकरणलाई बढाउने स्पष्ट देखाएको छ ।)