विश्व व्यापार संगठन (डब्ल्युटीओ) द्वारा प्रतिनिधित्व गरिएको बहुपक्षीय व्यापार प्रणाली अन्तर्राष्ट्रिय व्यापारिक गतिविधिको आधारशिला हो, जसको मुख्य उद्देश्य विश्वभरि व्यापारको स्वतन्त्र प्रवाहलाई बढावा दिनु हो। डब्ल्युटीओका सिद्धान्त र नियमहरू सदस्य राष्ट्रहरूका लागि केन्द्रीय आचारसंहिता हुन्। दोस्रो ट्रम्प प्रशासनले फेन्टानिलले अमेरिकी समाजलाई गम्भीर खतरा उत्पन्न गरेको मानेको छ र अरू देशहरूलाई अमेरिकी दबाब बढाएर आफ्ना घरेलु समस्याहरू समाधान गर्न चाहन्छ। तर यस्तो एकतर्फी व्यापारिक जबर्जस्ती डब्ल्युटीओका नियमहरूको उल्लङ्घन हो । यसले समस्या समाधानको गलत मार्ग प्रशस्त गर्छ।
पहिलो, यी सर्वाधिक साझेदार राष्ट्र (एमएफएन) व्यवहारको सिद्धान्त र ट्यारिफ बाध्यताको उल्लङ्घन हुन्। एमएफएन सिद्धान्तले सदस्यहरूलाई समान उत्पादनहरूमा पूर्वाधारविहीन, शर्तरहित, तत्काल र विवेकपूर्ण ढंगले समान व्यवहार गर्न बाध्य पार्छ। तर अमेरिकाले क्यानाडा, मेक्सिको र चीनमाथि लगाएको अतिरिक्त ट्यारिफ स्पष्ट रूपमा भेदभावपूर्ण छ। केही देशहरूका उत्पादनमा ठूलो ट्यारिफ लगाउनु र चिनियाँ उत्पादनलाई अन्य सदस्यहरूभन्दा फरक व्यवहार गर्नु एमएफएनको उल्लङ्घन हो। डब्ल्युटीओमा सदस्यहरूले प्रतिबद्ध गरेको बाध्य ट्यारिफ दर उनीहरूको मौलिक जिम्मेवारी हो। तर अमेरिकाले क्यानाडा, मेक्सिको र चीनमाथि लगाएको ट्यारिफ यसभन्दा धेरै बढी छ, जसले डब्ल्युटीओ नियमको प्रभावकारितालाई कमजोर पार्छ।
दोस्रो, डब्ल्युटीओका अपवाद धाराहरूले यसलाई उचित ठहर्याउन गाह्रो छ। अमेरिकाले सार्वजनिक स्वास्थ्य वा राष्ट्रिय सुरक्षाको आधारमा जीएटीटी (१९९४) को धारा २० (सामान्य अपवाद) र धारा २१ (ूसुरक्षा अपवादू) लागू गर्न खोज्न सक्छ। तर यसका लागि ट्यारिफको आवश्यकता र वैकल्पिक उपायहरूको अभाव प्रमाणित गर्नु पर्छ। फेन्टानिल संकटको जटिलता र घरेलु मागले यस्तो गर्न असम्भव बनाउँछ।
तेस्रो, अमेरिकाले डब्ल्युटीओको विवाद समाधान प्रक्रिया अपनाउनु पर्छ। यदि अरू देशहरूको व्यापारिक नीतिहरू डब्ल्युटीओ नियमविरुद्ध छ भन्ने लाग्छ भने, एकतर्फी कारबाही गर्नुभन्दा विवाद समाधान प्रणालीबाट समाधान खोज्नु उचित हुन्छ। तर अमेरिकाले यो प्रक्रियालाई उपेक्षा गरी क्यानाडा, मेक्सिको र चीनमाथि ट्यारिफ थोपरेकाले बहुपक्षीय व्यापार प्रणालीको स्थिरतालाई क्षति पुर्याएको छ। यसले अन्य सदस्यहरूलाई पनि प्रतिकारात्मक कदम चाल्न प्रेरित गर्न सक्छ।
अमेरिकाको एकतर्फी ट्यारिफका नकारात्मक प्रभावहरू
अमेरिकी एकतर्फीवादले अन्य सदस्यहरूको प्रतिकार र व्यापारिक युद्धको जोखिमलाई बढाउँछ। दीर्घकालमा यसले अमेरिकी उपभोक्ताहरूलाई महँगो पार्ने र कम्पनीहरूको प्रतिस्पर्धात्मकतालाई घटाउनेछ।
अमेरिकामा फेन्टानिलको अत्यधिक माग र नियमनका कमजोरीहरू नै संकटको मूल कारण हो। यसको माग नियन्त्रण गर्न नसकिएसम्म यो समस्या दीर्घकालीन रूपमा समाधान हुने छैन। एकतर्फी ट्यारिफले यसलाई छुन पन िसक्दैन ।
अन्ततः, फेन्टानिल संकट समाधान गर्न आवश्यक छ—सहकार्यबाट। अमेरिकाले सम्बन्धित देशहरूसँग रासायनिक पदार्थको निगरानी र तस्करी नेटवर्क विरुद्ध साझा प्रयास बढाउनु पर्छ। यसैबाट मात्र दीर्घकालीन प्रगति सम्भव हुनेछ।
चीनको सरकारी पत्रिका ग्लोबल टाइम्सबाट
प्रतिक्रिया दिनुहोस्