वाशिंगटनमा उठेको प्रश्न यो टकराव स्वतःस्फूर्त विस्फोट थियो वा ट्रम्पको नियोजित मौखिक प्रहार हो ?

मार्च १ : शुक्रबार युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्की राष्ट्रपति ट्रम्पसँग ओभल अफिसमा बस्नुभन्दा केही घण्टा अघि, साउथ क्यारोलाइनाका सिनेटर लिन्डसे ग्राहमले युक्रेनी नेतृत्वलाई केही सल्लाह दिएका थिए ।
उनले भने, ट्रम्पसँग विवादमा नपर्न प्रोत्साहन गर्दै “चारा नलिनुहोस्,“

“मैले भनें, सुरक्षा सम्झौताहरूको बारेमा बहसमा नपर्नुहोस्,“ ग्राहमले शुक्रबार साँझ द न्यूयोर्क टाइम्ससँग छोटो टेलिफोन अन्तर्वार्तामा सम्झिए, जब उनी राष्ट्रपतिसँग फ्लोरिडा उड्न तयार भएर एयर फोर्स वनमा बसेका थिए।

जेलेन्स्कीले ट्रम्पसँगको बैठकमा आफ्नो चिन्ताहरूलाई चुपचाप राखेनन्, जसले निर्वाचन दिनदेखि भेट्ने लगभग सबैबाट, विदेशी नेताहरूदेखि अर्बपति व्यापारी कार्यकारीहरूसम्म, आत्मसमर्पणको स्तर अपेक्षा गरेका छन्। परिणामस्वरूप, ओभल अफिसको बीचमा अमेरिकी राष्ट्रपतिद्वारा एक विदेशी सहयोगीको असाधारण हप्काइ भयो, जुन सबै मिडियाको क्यामेराले रेकर्ड ग¥यो।

शुक्रबार साँझ वाशिंगटनमा उठेको प्रश्न के थियो भने यो टकराव स्वतःस्फूर्त विस्फोट थियो वा ट्रम्प र उपराष्ट्रपति जेडी भ्यान्सद्वारा नियोजित मौखिक प्रहार, जो दुवैले जेलेन्स्कीको सम्मान गर्दैनन्।

तर घटनाको पहिलेदेखि जानकारी भएका तीन व्यक्तिहरूले भनाइमा न त ट्रम्प न त भ्यान्सले युक्रेनको खनिज अधिकार सम्झौतालाई विस्फोट गर्न खोजेका थिए, जुन जेलेन्स्कीले वाशिंगटनमा हस्ताक्षर गर्ने अपेक्षा गरिएको थियो। बरु, उनीहरूले भने, जेलेन्स्कीले संयुक्त राज्यलाई युद्ध समाप्त गर्न खोजेकोमा पर्याप्त धन्यवाद नदिएर (जुन ट्रम्पले सुन्न चाहन्थे) र रुसी आक्रमणबाट युक्रेनको संरक्षणको लागि प्रतिबद्धताहरू माग गरेर (जुन ट्रम्पले सुन्न चाहँदैनथे) दुई अमेरिकी नेताहरूलाई उत्तेजित गरेको जस्तो देखिन्छ।

अन्ततः, जेलेन्स्कीले ह्वाइट हाउस छोडे बिना खनिज अधिकार सम्झौता हस्ताक्षर गरेर, जुन ट्रम्पले हप्तौंदेखि खोजिरहेका थिए, र अहिलेलाई, उनको देशको सबैभन्दा महत्वपूर्ण सहयोगीसँग अझ बढी विवादास्पद सम्बन्ध लिएर।

यो दिन यस्तो तरिकाले छताछुल्ल नहनु पर्ने ।

’हो, तपाई पूरै सजिएर आउनु भएको छ ।’
ओभल अफिस बैठकको अघिल्लो दिन, ट्रम्पले ग्राहमलाई फोन गरे र नेताहरूले खनिज सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्दा ह्वाइट हाउस समारोहमा अगाडिको पंक्तिमा बस्न निम्तो दिएका थिए । राष्ट्रपति उत्साहित देखिन्थे, युक्रेनको प्राकृतिक स्रोतबाट आय प्राप्त गर्ने सम्झौताबाट उनी हर्षित थिए, ग्राहमले भने। ट्रम्पले यो हप्ताको तेस्रो विदेशी नेताको भ्रमण र हप्तौंसम्मको वार्ताको उपयुक्त समापन हुने विश्वास गरेका थिए।

ती वार्ताहरू बीच–बीचमा रोकिंदै र शुरू हुँदै गएका थिए, जसमा अविश्वासको भावना व्याप्त थियो। युक्रेनीहरूले प्रारम्भिक प्रस्तावबाट अपमानित महसुस गरे; अमेरिकी टोलीले निजी रूपमा युक्रेनीहरूलाई छलफलमा अवरोध पु¥याएको आरोप लगायो। र अमेरिकीहरूले रुसी अधिकारीहरूसँग छुट्टै शान्ति वार्ता गरेका थिए, जसले युक्रेनीहरूलाई क्रोधित बनाएको थियो।

ट्रम्पको यो हप्ताको अन्य दुई द्विपक्षीय बैठकहरू—सोमबार फ्रान्सका राष्ट्रपति इम्मानुएल म्याक्रोनसँग र बिहीबार बेलायतका प्रधानमन्त्री केयर स्टार्मरसँग—मैत्रीपूर्ण थिए, आंशिक रूपमा किनभने नेताहरूले ट्रम्पको युक्रेनप्रतिको दृष्टिकोणमा केही असहमति व्यक्त गरे पनि उनको चापलुसी गर्न तयार भएर आएका थिए।

शुक्रबार ह्वाइट हाउसमा जेलेन्स्कीलाई स्वागत गर्दै, ट्रम्पले तुरुन्तै युक्रेनी राष्ट्रपतिको अनौपचारिक पोशाकमा टिप्पणी गरे। क्रेडिटः डग मिल्स÷द न्यूयोर्क टाइम्स

शुक्रबार बिहान, ग्राहमले आफ्ना करिब एक दर्जन सिनेट सहकर्मीहरूसँगै बिहान ९ः३० बजे हे–एडम्स होटलमा जेलेन्स्कीलाई भेटे। त्यो बैठकमा, ट्रम्पका नजिकका सहयोगी ग्राहमले जेलेन्स्कीलाई ह्वाइट हाउसमा कसरी व्यवहार गर्नुपर्छ भन्ने सल्लाह दिए।

ग्राहम रिपब्लिकन पार्टीमा युक्रेनका सबैभन्दा मुखर समर्थकहरूमध्ये एक थिए। तथापि, जेलेन्स्कीलाई उनको चेतावनीले यो कुरा निश्चित ग¥यो कि ट्रम्पको नोभेम्बरको जितपछि जिओपी, व्यापारी नेताहरू र केही डेमोक्रेटहरूले पनि ट्रम्पका इच्छाहरू वरिपरि आफूलाई पुनः लामवद्ध गरेका थिए।

हे–एडम्स बैठकमा भाग लिएका कनेक्टिकटका डेमोक्रेट सिनेटर रिचर्ड ब्लुमेन्थालले यो “धेरै सकारात्मक र उत्पादक“ भएको बताए। जेलेन्स्की त्यसपछि हतारमा ह्वाइट हाउस पुगे, जहाँ ट्रम्पले उनलाई वेस्ट विङको प्रवेशद्वारमा स्वागत गरे र उनको अनौपचारिक पोशाकको बारेमा टिप्पणी गरे।

“हो, तपाई पुरै सजिएर आउनु भएको छ,“ ट्रम्पले भने, यो बैठकमा उनी केही रिसाएर गएको प्रारम्भिक संकेत थियो। जेलेन्स्की, जसले आफ्ना सैनिकहरूसँग एकताबद्धता देखाउन सूट नलगाउने बताउँछन्, उनले औपचारिक कार्यक्रमहरूमा सामान्यतया लगाउने साधारण, सैन्य शैलीको लुगा लगाएका थिए।

ट्रम्प, भ्यान्स र उनीहरूका सल्लाहकारहरूले लामो समयदेखि जेलेन्स्कीलाई मन पराउँदैनथे, केवल संयुक्त राज्यबाट थप पैसा र स्रोतहरू चाहन्छन् एउटा युद्धको लागि जसको कुनै अन्त्य देखिंदैन भन्ने उनीहरुको गुनासो रहँदै आएको थियो । हालैका दिनहरूमा, ट्रम्पले रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनलाई द्वन्द्व शुरू गरेको आलोचनाबाट बचाउन खोजेका थिए।

तर जब दुई नेताहरू क्यामेरा बिना द्विपक्षीय बैठकको लागि बसे, एक व्यक्तिको प्रत्यक्ष जानकारीअनुसार कुराकानी सौहार्दपूर्ण थियो।
पत्रकारहरू देखा परेपछि, कोठाको ऊर्जा तुरुन्तै बदलियो, ती व्यक्तिले भने। बैठक शुरू भएको करिब आठ मिनेटमा, पत्रकारहरूले नेताहरूलाई प्रश्नहरू सोध्न शुरू गरे, जसले ट्रम्प र जेलेन्स्कीबीचको विभाजनलाई उजागर ग¥यो।

ट्रम्प सुरक्षा ग्यारेन्टीहरूमा दबाब दिने पत्रकारहरूसँग निराश हुन थाले, जुन युक्रेनले संयुक्त राज्यलाई आफ्नो खनिज सम्पत्तिको हिस्सा दिने बदलामा पाउने आशा गरेको थियो।

वाशिंगटनबाट ती ग्यारेन्टीहरू, रुसको सामना गर्न सक्ने एकमात्र परमाणु–सशस्त्र शक्ति, जेलेन्स्कीको सबैभन्दा महत्वपूर्ण माग थियो।
केही क्षणहरूमा चिडचिडापन देखियो, जस्तै जब बैठकको करिब ४० मिनेटमा, ट्रम्पलाई पुटिनसँग धेरै नजिक भएको चिन्तालाई सम्बोधन गर्न सोधियो। ट्रम्पले शान्ति सम्झौतालाई प्राथमिकता दिएको तर्क गर्दै त्यसको खण्डन गरे,

अर्को बिन्दुमा, ट्रम्पले जेलेन्स्कीलाई रुसले क्राइमिया कब्जा गरेको वर्षमा सच्चाउन खोजे, तर उनले गलत वर्ष दिए। जेलेन्स्कीले त्यसपछि उनलाई सच्याए र नेताहरूलाई सम्झाए कि पुटिनले बारम्बार वार्ता गरिएका युद्धविरामहरू तोडेका थिए । जेलेन्स्कीलाई राष्ट्रपति ट्रम्पप्रति असम्मान गरेको भन्दै भ्यान्सले चर्को प्रतिक्रिया दिए ।
तर सबैभन्दा विवादास्पद बिन्दु तब आयो जब जेलेन्स्कीले युक्रेनको युद्धले संयुक्त राज्यलाई पनि खतरा उत्पन्न गरेको बताए।

“तपाईसँग राम्रो समुद्र छ र अहिले महसुस गर्नुहुन्न, तर तपाईले भविष्यमा यो महसुस गर्नुहुनेछ,“ उनले भने।

यसले ट्रम्पलाई थप उत्तेजित गरायो, ट्रम्पले जेलेन्स्कीलाई “धेरै राम्रो स्थितिमा छैनौ“ र “तेस्रो विश्वयुद्धसँग जुवा खेलिरहेका छौ“ भने। ट्रम्पले त्यसपछि रुसले युद्धविराम तोडेमा के हुन्छ भनेर सोध्ने पत्रकारको मजाक उडाए।
“के हुन्छ भने?“ उनले भने। “अहिले तिम्रो टाउकोमा बम खस्यो भने के हुन्छ? ठीक छ? उनीहरूले तोडे भने? मलाई थाहा छैन, उनीहरूले बाइडेनसँग तोडे किनभने बाइडेनलाई उनीहरूले सम्मान गर्दैनन् । उनीहरूले ओबामालाई सम्मान गरेनन्। उनीहरूले मलाई सम्मान गर्छन्।“

जब यो असाधारण बहस जारी रह्यो, संयुक्त राज्यमा युक्रेनकी राजदूत ओक्साना मार्कारोभा, जो नेताहरूको छेउमा बसेकी थिइन्, उनले आफ्नो अनुहार हातले छोपिन् ।

अन्ततः, ट्रम्पले पर्याप्त(इनअफ) भएको घोषणा गरे, यो “उत्कृष्ट टेलिभिजन“ बन्नेछ भन्ने थपे र कोठा छोडे।

’मलाई लाग्दैन कि हामीले केही गलत ग¥यौं’
बैठक समाप्त भएपछि, जेलेन्स्की र उनका सहयोगीहरू रुजवेल्ट रूममा फर्किए जबकि ट्रम्प आफ्ना सहयोगीहरूसँग ओभल अफिसमा बसे। दुई नेताहरूले ग्राहमले उत्सुकतापूर्वक भाग लिन चाहेको हस्ताक्षर समारोहमा भाग लिने र संयुक्त समाचार सम्मेलन गर्ने योजना बनाएका थिए। प्रतिनिधिमण्डलहरूले सँगै लन्च पनि गर्ने थिए।

ट्रम्पसँगको तीव्र बैठकपछि जेलेन्स्की वेस्ट विङ छोड्दै। दुई नेताहरूले खनिज सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्ने र त्यसपछि लन्च गर्ने योजना बनाएका थिए, तर ती घटनाहरू रद्द गरिए । क्रेडिटः डग मिल्स/द न्यूयोर्क टाइम्स

ट्रम्प अझै पनि असन्तुष्ट थिए, र त्यो दिन जेलेन्स्कीसँग काम गर्न चाहँदैनथे। विदेश मन्त्री मार्को रुबियो र ट्रम्पका राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार माइकल वाल्ट्जलाई रुजवेल्ट रूममा पठाइयो– आज दिउँसोका बाँकी कार्यक्रमहरू रद्द भएको बताउन।

युक्रेनी प्रतिनिधिमण्डलका एक सदस्यले ट्रम्प र जेलेन्स्कीले वान–अन–वान बैठकको प्रयास गर्नुपर्ने सुझाव दिए । जसले गर्दा उत्पन्न रिस कम होस्, अमेरिकी अधिकारीहरूलाई त्यसमा कुनै रुचि थिएन।

राष्ट्रपति जेलेन्स्कीको सम्मानमा तयार गरिएको लन्चतिर अगाडि बढे। उनले खाली सिटहरू आफ्ना केही शीर्ष सहयोगीहरूसँग भरे, जसले प्रारम्भिक वसन्त हरियो सलाद, रोजमेरी रोस्टेड चिकन र क्रेम ब्रुले खाए । ट्रम्पका डेपुटी ह्वाइट हाउस चिफ अफ स्टाफ ड्यान स्काभिनोले मेनुको बारेमा सामाजिक सञ्जालमा रमाइलो गरी पोस्ट गरे।

वर्षौंदेखि, रिपब्लिकन पार्टी रुसप्रतिको आफ्नो अडानमा विभाजित भएको छ। र निजी रूपमा, केही कार्यकर्ताहरूले ट्रम्पको व्यवहारबाट भयभीत भएको बताए, यद्यपि उनीहरूले जेलेन्स्कीलाई अनावश्यक उत्तेजनाको लागि आलोचना गरे।

तर ओभल अफिसमा भएको विस्फोटपछि रिपब्लिकन निर्वाचित अधिकारीहरूबीच ठूलो विभाजनको सट्टा, लगभग सबैले तुरुन्तै ट्रम्पको पक्षमा लाइन लागे।

ग्राहमले ह्वाइट हाउस बाहिर पत्रकारहरूलाई भने जेलेन्स्कीले “राजीनामा गर्नुपर्छ र हामीसँग व्यापार गर्न सक्ने कोही पठाउनुपर्छ, वा परिवर्तन गर्नुपर्छ।“ मिसिसिपीका सिनेटर रोजर विकर, जसले त्यो दिन बिहान हे–एडम्समा जेलेन्स्कीलाई सिनेटरहरू “समर्थनको ऐक्वयवद्धता“ को रूपमा त्यहाँ भएको बताएका थिए, उनले जेलेन्स्कीसँग हात मिलाएको पोस्ट हटाए ।

साउथ क्यारोलाइनाका रिपब्लिकन सिनेटर लिन्डसे ग्राहमले असफल ह्वाइट हाउस बैठकपछि पत्रकारहरूलाई भने जेलेन्स्कीले “राजीनामा गर्नुपर्छ र हामीसँग व्यापार गर्न सक्ने कोही पठाउनुपर्छ, वा परिवर्तन गर्नुपर्छ।“ क्रेडिटः एरिक ली/द न्यूयोर्क टाइम्स

केही घण्टापछि, जेलेन्स्की पहिलेदेखि निर्धारित अन्तर्वार्ताको लागि फक्स न्यूजमा देखा परे, र केही रिपब्लिकनहरूले ह्वाइट हाउसमा भएको टकरावको लागि माफी मागेको हेर्न चाहन्थे। बरु, जेलेन्स्कीले चर्काचर्की बहसको बारेमा केही पश्चाताप व्यक्त गरे, तर उनले ट्रम्पसँगको आफ्नो सम्बन्ध मर्मत गर्न सक्ने विश्वास गरे।

“मलाई लाग्छ हामीले धेरै खुला र इमानदार हुनुपर्छ,“ उनले भने। “र मलाई लाग्दैन कि हामीले केही गलत ग¥यौं।“

विजयी उत्सव मनाए जस्तै, ट्रम्पले वाशिंगटन छोडे, आफूसँगै एफबीआईले सन् २०२२ मा मार–ए–लागोबाट जफत गरेका केही बक्सहरू लिएर गए, जुन उनको वर्गीकृत कागजातहरूको व्यवस्थापनको न्याय विभागको अनुसन्धानको हिस्सा थियो।

“न्यायले अन्ततः जित्यो,“ ट्रम्पले विज्ञप्तिमा भनेका थिए “मैले पूर्ण रूपमा केही पनि गलत गरेको छैन।“

फ्लोरिडाको उडानमा, ट्रम्पले टेलिभिजन फक्स न्यूजमा जेलेन्स्कीको अन्तर्वार्ता हेरिरहेका थिए।