पछिल्ला हप्ताहरूमा पूर्व राष्ट्रपतिको र्‍याली र अन्तर्वार्ताहरूले मतदाताहरूलाई उनले साँच्चै कसको प्रतिनिधित्व गर्दैछन् भन्ने कुरा सम्झाएको हुनु पर्छ।
गत हप्ता आफ्नो ‘६० मिनेट्स’ अन्तर्वार्तामा, उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिसले मतदाताहरूलाई डोनाल्ड ट्रम्पका र्‍यालीहरू हेर्न आग्रह गरिन्, विशेष गरी किनभने ट्रम्पले परम्परा पालना गर्न चाहेनन् (अचम्म लाग्दो होइन) र शोमा देखिने निर्णय त्यागे। जसले र्‍यालीको अभ्यास सहन सक्छन्, तिनका लागि यो धेरै खुलासा गर्ने कुरा हो।

तर यदि तपाईंले ह्यारिसको सुझावलाई स्वीकार गर्न नसक्नुभएको भए, यहाँ केही कुरा छन् जसलाई तपाईंले सुन्नुहुन्थ्यो। यो रिपब्लिकन राष्ट्रपतिको उम्मेदवारले के भनेको छ भनेर सम्झाउन उपयोगी छ।

गत महिना विस्कन्सिनमाः ‘उनीहरू तपाईँको भान्छामा पसेरै आउनेछन्,’ ट्रम्पले अवैध आप्रवासीहरूको बारेमा भने। ‘तपाईंको घाँटी काट्नेछन्।’ पछि, उनले ती मानिसहरूलाई ‘जनावर’ भनेर पनि उल्लेख गरे।

यस हप्ता स्क्रान्टन, पेन्सिल्भेनियामा, उनले (असम्भव रूपमा) दाबी गरे कि उनले राष्ट्रिय ऋण तिर्नेछन्, यद्यपि उनले व्यापक कर छुट र नयाँ खर्चहरूको वाचा गरेका छन्। ‘मूर्ख’ मिट रोम्नीलाई लक्षित गर्दै उनले भने, उपस्थितहरू ‘उसलाई यहाँबाट हटेकोमा खुसी हुनुपर्छ।’ त्यसपछि उनले आफ्ना प्रतिद्वन्द्वीहरूलाई लक्षित गरे। ह्यारिस, उनको भनाइमा, ‘कट्टर वामपन्थी मार्क्सवादी’ हुन्—यो उनको अर्को दाबीको तुलनामा सामान्य आक्रमण थियोः कि उनी ‘मानसिक रूपमा कमजोर जन्मिएकी थिइन्।’ रीडिङ, पेन्सिल्भेनियामा उनले ‘द भ्यू’ का सह–होस्ट हूपी गोल्डबर्गलाई ‘पागल’ र ‘फोहोर, घृणास्पद’ भनेर पनि बोलेका थिए।

त्यसपछि छ ट्रम्पको नयाँ अभियान, उत्तर क्यारोलिनाको फोर्ट लिबर्टीलाई फेरि फोर्ट ब्रागको रूपमा पुनःनामकरण गर्ने योजना, ताकि त्यो बेसले पुनः कन्फेडेरेट जनरललाई सम्मान गरून्। यसले उनी राष्ट्रपतिका रूपमा लडेका मुद्दालाई फेरि जीवन दिन्छ, जब उनले द्विदलीय सैन्य खर्च विधेयकलाई यस मुद्दामा खारेज गरे — र द्विदलीय ढंगले त्यो खारेजीलाई उल्टाइयो।

बिहीबार डेट्रोइट इकोनोमिक क्लबमा, उनी फेरि आप्रवासीहरूको विषयमा फर्किएः ‘हामीले उनीहरूलाई आउन र हाम्रो देशमा छापा हान्न र बलात्कार गर्न अनुमति दियौं। ‘ओहो, उनले बलात्कार शब्द प्रयोग गरे।’ हो, मैले बलात्कार शब्द प्रयोग गरें। उनीहरूले हाम्रो देशलाई बलात्कार गरे।’

ट्रम्पले पछिल्ला केही हप्तामा दिएको विभिन्न रेडियो र पोडकास्ट अन्तर्वार्ताहरूमा पनि आफूलाई राम्रोसँग प्रस्तुत गर्न सकेका छैनन्। कन्जरभेटिभ टिप्पणीकार ह्यु ह्यूइटसँग, उनले जलवायु परिवर्तनबारे एक काल्पनिक तथ्याङ्क ल्याएः ‘अर्को ५०० वर्षमा समुद्र आठौं इन्चले बढ्नेछ।’ ( ह्यूइट पोष्ट ओपिनियन्सका सहयोगी हुन्।) त्यही कुराकानीमा, उनले अस्वीकृत युजेनिक्स सिद्धान्तलाई अँगाले। अवैध आप्रवासनको विषयमा फर्किएर उनले फेरि आप्रवासीहरूलाई हत्यारा भने—दाबी गर्दै ‘यो उनीहरूको जीनमा छ।’ उनले भने, ‘हाम्रो देशमा अहिले धेरै खराब जीनहरू छन्।’

खराबीको मात्रा छुट्याउन गाह्रो छ, तर दुईवटा प्रमुख आँधीहरूले दक्षिणपूर्वलाई प्रभावित गरेपछि संघीय आपतकालीन व्यवस्थापन एजेन्सी (फेमा) को बारेमा पूर्व राष्ट्रपतिले गरेका झूटा आरोपहरू विशेष रूपमा हानिकारक छन्। फक्स न्यूजमा उनले भने, ‘रिपब्लिकन क्षेत्रमा उनीहरूलाई धेरै नराम्रोसँग व्यवहार गरिँदैछ। उनीहरूलाई पानी दिइएको छैन, उनीहरूलाई केही दिइएको छैन।’ अन्य ठाउँमा, उनले घोषणा गरे कि ‘कमलाले सबै फेमा पैसा, अरबौं डलर, खर्च गरिन्’—तपाईंले अनुमान गर्नुभयो—’अवैध आप्रवासीहरूको आवासका लागि।’ आपतकालीन प्रतिक्रियाको राजनीतिक उद्देश्य भएका यी आरोपहरू झूटा छन्, तर यसले सहयोग चाहिने मानिसहरूलाई एजेन्सीमा जानबाट निरुत्साहित गरेको छ। (र, politico  ले रिपोर्ट गरे अनुसार, राष्ट्रपति हुँदा, ट्रम्पले देशका नीलो भागहरूमा राहत दिन हिचकिचाए।)

कहिलेकाहीँ, ट्रम्पको बयान हानिरहित हुन्छ, र निश्चय नै, उनले भनेका हरेक अस्वाभाविक कुरामा पछि लाग्दैनन्। उनले ‘लेट, ग्रेट ह्यानिबल लेक्टरू को उल्लेख गरेमा हास्यास्पद मनोरञ्जन हुन सक्छ, वा व्यापारिक नेताहरूले उम्मेदवारलाई सोधेको ‘तपाईं कसरी बिहान उठ्नुहुन्छ र आफ्नो प्यान्ट लगाउनुहुन्छः’ भन्ने प्रश्न सोधेमा। तर रमाइलो र असुविधाजनकबीचको सीमा धेरै नजिकै काट्छ, र र्‍यालीको मञ्चमा गैर–जिम्मेवार अभिव्यक्तिले ओवल अफिसमा निराशाजनक वास्तविकता बनाउनेछ। राष्ट्रपति हुँदा, ट्रम्पको अव्यवस्थित कार्यकालले देखायो कि उनले प्रायः भनेका कुरा अर्थ्याउँछन्। पक्कै पनि, मतदाताहरूले ह्यारिसको रेकर्ड र अभिव्यक्तिहरू जाँच गर्नु पर्छ। तर उनीहरूले उनका प्रतिद्वन्द्वीले व्यक्त गरेका शब्दहरूलाई पनि गम्भीर रूपमा लिनु पर्छ।

वाशिंगटन पोष्ट सम्पादकीय १२ अक्टोबर, २०२४ ।