काठमाडौं ५ असार । अटिजमलाई मेडिकल भाषामा अटिजम स्पेक्ट्रम डिसअर्डर भनिन्छ । यो एक विकाससम्बन्धी विकार हो । जसकारण प्रभावित व्यक्तिलाई बोल्न, पढ्न, लेख्न र सामाजिक बनाउन कठिनाइ हुन्छ । अटिजम यस्तो अवस्था हो, जसमा यसबाट पीडित व्यक्तिको मस्तिष्कले अन्य व्यक्तिको मस्तिष्कभन्दा फरक ढंगले काम गर्छ ।
अटिजमबाट पीडित व्यक्ति पनि एकअर्का भन्दा फरक हुन्छन् । यसको मतलब अटिजमका विभिन्न बिरामीले फरक–फरक लक्षण अनुभव गर्न सक्छन् । तसर्थ, आमाबाबुले यसको बारेमा केही कुरा जान्नैपर्छ ।
आमाबाबुका लागि सबैभन्दा पहिले अटिजमको बारेमा बुझ्नु जरुरी हुन्छ । सबैभन्दा पहिले अटिजम के हो र यसले बालबालिकालाई कसरी असर गर्छ भन्ने कुरा जान्नुपर्छ । अभिभावकलाई यसको लक्षण र कारण दुवै थाहा हुनुपर्छ । यसबाट बालबालिकामा हुने यो समस्या सजिलै पत्ता लगाउन सकिनेछ । यस्तो अवस्थामा उनीहरूको व्यवहारमा पनि ध्यान दिनुपर्छ । आमाबाबुले बच्चाको अभिव्यक्ति र व्यवहारबाट बच्चा कुनै रोगबाट पीडित छ भनेर बुझ्नुपर्छ ।
लक्षण पहिचान गर्नुहोस् ९प्रारम्भिक लक्षण र निदान
आमाबाबुले अटिजमका लक्षणबारे सचेत हुनुपर्छ, ताकि उनीहरूले आफ्ना बच्चामा रहेको समस्याको भविष्यवाणी गर्न सकुन् । बालबालिकामा हुने यो समस्या छिट्टै पत्ता लागेमा निको हुन सजिलो हुन्छ । सुरुमा बालबालिकाको बोल्ने क्षमता कम हुनसक्छ कि ढिलो बोल्न वा कुनै कुरा बुझ्न धेरै समय लाग्न सक्छ ।
अटिजमबाट प्रभावित बालबालिका अन्य बालबालिकासँग घुलमिल हुन सक्दैनन् । खेलकुदमा रुचि वा सहभागिताको कमी देखाउँछन् । एक्लै वा चुपचाप एकै ठाउँमा घण्टौं बस्न रुचाउँछन्, एउटै कुरामा ध्यान केन्द्रित गर्ने वा एउटै कुरा बारम्बार गर्ने गर्छन्, कुराकानीको क्रममा अर्को व्यक्तिले भनेका प्रत्येक शब्द दोहोर्याउने लगायत लक्षण देखाउन सक्छन् ।
अटिजमका कारक
अटिजमको कारणका साथै यसलाई ट्रिगर गर्ने जोखिम कारकबारे जान्नुपर्छ । सामान्यतया, यदि परिवारमा अटिजमसँग सम्बन्धित कुनै इतिहास छ भने यो सम्भव छ कि यो बच्चालाई पनि हुने सम्भावना हुन्छ ।
पहिले नै अटिजम भएको बच्चा भएका अभिभावकका छोराछोरी, समय भन्दा पहिले जन्मिएका बच्चाहरू, कम तौल भएका बच्चा, वृद्ध आमाबाबुका छोराछोरी गर्भावस्थाको समयमा लिइएका केही औषधिहरूको साइड(इफेक्ट भएमा यी बालबालिकामा अटिजमको जोखिम बढी हुन्छ ।
उपचार
चिकित्सकहरूका अनुसार अटिजमको उपचार अहिलेसम्म पत्ता लागिसकेको छैन । यसको मुख्य उपचार भनेको थेरापी नै हो । व्यवहार थेरापी सबैभन्दा राम्रो हुन्छ । त्यसैले अभिभावकले यससम्बन्धी थेरापी लिनु आवश्यक छ ।
अटिजम भएका बालबालिकालाई फिजियोथेरापी, स्पिच थेरापी, अकुपेसनल थेरापी, संगीत चिकित्सा, कला थेरापी, व्यवहार थेरापी, प्राकृतिक चिकित्सा थेरापी आदि दिन सकिन्छ । यस्ता थेरापीबाट अटिजम भएका बालबालिकाको शारीरिक तथा मानसिक क्षमताको विकास हुने, उनीहरू रमाउने र खुसी हुने, उनीहरूलाई आराम दिने र यसका कारण उनीहरूमा रोगप्रतिरोधात्मक क्षमताको पनि विकास गर्न मद्दत पुग्छ । अटिजमका लक्षण व्यक्तिपिच्छे फरक–फरक हुने भएकाले प्रत्येक व्यक्तिलाई विशेष उपचार दिएर मात्र राम्रो नतिजा हासिल गर्न सकिन्छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस्