म्याग्दी, २५ वैशाख । शुभ कार्यहरुमा परम्परागत रुपमा पुरुषहरुले मात्रै बजाउने गरेको नौमती बाजा महिलाहरुले पनि बजाउन थालेका छन् । पञ्चेबाजा बजाउनेहरु हराउँदै जान थालेको समयमा पोखरामा बसोबास गर्ने म्याग्देलीहरुले भने महिला र पुरुष दुबैको सहभागितामा नौमती बाजा बजाउने प्रचलनको सुरुवात गरेका हुन् ।

नौमती बाजा बजाउनेमा महिलाले मादल, दमाहा र झ्याली बजाउने गर्छन् । विवाह, चौरासी पुजा, ब्रतबन्ध, छेवर लगायतका शुभ कार्यहरुमा बजाईने नौमती बाजालाई संरक्षण गर्दै व्यवसायिक बनाउने उद्देश्यले पोखरामा बसोबास गर्ने म्याग्दीको अन्नपूर्ण र रघुगंगा गाउँपालिकाका बासिन्दाहरुले फेवा वातावरण तथा लोकसंस्कृति नौमती बाजा समुह नै बनाएको बताउंछन् समूहका अध्यक्ष डम्बर बहादुर पूर्जा ।

‘वि.स. २०६१ सालमा गठन भएको यस समुहले नयाँ पुस्ताका युवक युवतीलाई नौमती बाजा बजाउन सिकाएर दर्जन बढी नयाँ बाजा समुह नै उत्पादन गरिसकेको छ’, फेवा वातावरण तथा लोकसंस्कृति नौमती बाजा समुहका अध्यक्ष डम्बरबहादुर पुर्जाले बताए ।

एउटै समुहमा महिला र पुरुष दुवैले नौमती बाजा बजाउनु यस समुहको प्रमुख बिशेषता हो । यस समुहमार्फत कला संस्कृतिको संरक्षण र नयाँपनसँगै रोजगारी पनि सिर्जना भएको छ । यस समुहमा अहिले ३० जना बढी आवद्ध छन् । त्यसमध्ये करिब आधा महिला मात्रै छन् । महिलाले बाजा बजाउनुको साथै नौमती बाजामा दोहोरी गाउने र नृत्यसमेत देखाउने गरेको समुहकी सदस्य प्रिती पुनले बताइन् ।

महिलाले नै बाजा बजाउने, दोहोरी गाउने र नृत्य समेत देखाउने भएकाले पोखरा क्षेत्रमा यस समुहको लोकप्रियता बढेको समुहका बाधक तिलक फगामी बताउँछन् । विवाहको लगन र पुजा आजा हुने समयमा २ बढी समुह बनाएर नौमती बाजा बजाउने गरिएको छ ।

बाजा बजाएर आउने आम्दानीबाट समुहमा आबद्ध भएका बाधक र कलाकारहरुलाई पारिश्रमिक दिने गरिएका गरिएको छ । यस समुहले आफ्नो आम्दानीबाट केही रकम बचत गरि सामाजिक उत्थानको लागि कोष खडा गर्नुको साथै नौमती बाजाका सामाग्रीहरु समेत खरिद गर्ने गरेको समुहकी सदस्य टिकमती पुन बताउँछिन् ।

पोखरामा रहेका म्याग्देलीहरुले मात्रै होईन म्याग्दीकै विभिन्न ठाउँमा समेत विशेष गरी मगर समुदायमा महिलाले समेत नौमती बाजा बजाउने गरेका छन् । म्याग्दीबाट कावासेती, चितवन लगायतका क्षेत्रमा पुगेका जनजाति समुदायले समेत महिला र पुरुष दुवैलाई समावेश गरी नौमती बाजा बजाउने गरेका छन् । धार्मिक कार्यहरुको लागि अनिवार्य जस्तै मानिने नेपाली मौलिक नौमती बाजा मनोरञ्जनको साधनसँगै पर्यटकहरुको लागिसमेत आकर्षक बाजा हो । अन्यत्र पुरुषहरुले मात्रै बजाउने नौमती बाजा महिलाहरुले समेत बजाउने भएपछि यसको महत्व र आकर्षण थप बढेको छ ।