काठमाडौं ८ जेठ (एजेन्सीको सहयोगमा) । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले दक्षिण अफ्रिकी राष्ट्रपति सिरिल रामाफोसालाई ओभल कार्यालयमा टेलिभिजनमा प्रत्यक्ष प्रसारणमा व्याख्यान दिएका छन् । बुधबार ओभल कार्यालयमा भएको एक आश्चर्यजनक टकरावमा, राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले दक्षिण अफ्रिकाका राष्ट्रपति सिरिल रामाफोसालाई श्वेत अफ्रिकी किसानहरूमाथि नरसंहार भएको भन्ने गलत दाबीका साथ व्याख्यान दिए। उनले आफ्नो दाबीलाई प्रमाणित गर्न भन्दै कोठाको बत्ती मधुरो बनाएर भिडियो देखाए, जुन उनले गोरा किसानहरूको उत्पीडनको प्रमाण भएको दावी गरेका थिए ।

यो बैठक तनावपूर्ण हुने अपेक्षा गरिएको थियो । यस अघि नै ट्रम्पले दक्षिण अफ्रिकालाई सबै सहायता निलम्बन गरेका छन् र श्वेत अफ्रिकीहरू (अफ्रिकानेर) का लागि आफ्नो शरणार्थी प्रतिबन्धमा अपवाद बनाएर उनीहरूको नागरिकताको बाटोलाई खुला गरिदिएका छन् । अर्कोतिर हजारौं अन्य मानिसहरूलाई संयुक्त राज्यमा प्रवेश गर्नबाट रोकेका छन्।

“हामीले अफ्रिका र अन्य देशहरूबाट पनि धेरै गुनासाहरू सुनेका छौं,” ट्रम्पले भने। “उनीहरू भन्छन् कि अफ्रिकामा धेरै खराब कुराहरू भइरहेका छन्, र हामी आज त्यही कुरा छलफल गर्न गइरहेका छौं।”

बैठक चाँडै नै ट्रम्पको विश्वासको स्पष्ट प्रदर्शन जस्तो बन्न पुग्यो । ट्रम्पले विशेष रुपमा उठाएः विश्व श्वेत मानिसहरूको विरुद्धमा एकजुट भएको छ र अश्वेत मानिसहरू र अल्पसंख्यकहरूले विशेष सुविधा प्राप्त गरेका छन्। दक्षिण अफ्रिकाको सन्दर्भमा, यो विश्वास नरसंहारको दाबीमा परिणत भएको छ।

शुरूमा, दुई नेताहरूले सबैभन्दा विवादास्पद मुद्दाहरूलाई बेवास्ता गर्दै गल्फ र थोरै विदेश नीतिमा केन्द्रित भएका थिए । रामाफोसाले अमेरिकी राष्ट्रपतिको मनपर्ने खेलप्रति सम्मान जनाउँदै दुई दक्षिण अफ्रिकी गल्फर, अर्नी एल्स र रेटिफ गूसनलाई पाहुनाको रूपमा ल्याएका थिए।

तर एक पत्रकारले ट्रम्पलाई दक्षिण अफ्रिकामा “श्वेत नरसंहार” नभएको कुरा बुझाउन के चाहिन्छ भनेर सोध्दा छलफलले नयाँ टकरावको मोड लिएको न्यूयोर्क टाइम्सले लेखेको छ ।

रामाफोसाले ट्रम्पको तर्फबाट जवाफ दिँदै भनेका थिए “ट्रम्पले दक्षिण अफ्रिकीहरूको आवाज सुन्न आवश्यक छ।”

ट्रम्प भने बनिबनाउ जवाफका लागि तयार थिए। “बत्ती मधुरो बनाउनुहोस् र यो चलाउनुहोस्,” उनले आफ्ना सहयोगीहरूलाई आदेश दिए ।

लगत्तै एक गर्जनपूर्ण भिडियो मिश्रण शुरू भयो, जसमा श्वेत किसानहरूमाथि हिंसा गर्न आह्वान गर्ने मानिसहरूको फुटेज देखाइएको थियो । एक भिडियो क्लिपमा ग्रामीण सडकको किनारमा श्वेत क्रसहरू लामो दूरीसम्म रोपिएको देखाइयो, त्यसलाई ट्रम्पले हत्या गरिएका श्वेत किसानहरूको चिहानस्थलको हिस्सा भएको दावी गरे । न्यूयोर्क टाइम्सका अनुसार वास्तवमा, ती क्रसहरू खेत किसानहरुको हत्याहरूको विरोधमा कार्यकर्ताहरूले रोपेका थिए।

अन्तमा, स्तब्ध दक्षिण अफ्रिकी राष्ट्रपति हेरिरहँदा, ट्रम्पले कागजातहरूको खात देखाउन शुरू गरे । उनले दक्षिण अफ्रिकामा श्वेत पीडितहरूको हिंसाको विवरण भएको देखिन्थ्योः ती कागजका फोटाहरु टेबलमा फाल्दै ट्रम्पले भने “मृत्यु, मृत्यु, मृत्यु,” ।

स्क्रिनमा देखाइएको कम्तीमा एक दृश्यमा “किल द बोअर” को नारा थियो, जसलाई अमेरिकी अधिकारीहरू र अफ्रिकानेर कार्यकर्ताहरूले श्वेत दक्षिण अफ्रिकीहरू उत्पीडित भएको प्रमाणको रूपमा उद्धृत गरेका छन्। बोअरको अर्थ डच र अफ्रिकान्समा किसान हो।

दक्षिण अफ्रिकाको सत्तारूढ दल, अफ्रिकन नेशनल कंग्रेसले वर्षौंदेखि यो नाराबाट आफूलाई अलग राखेको छ, जुन अर्को राजनीतिक दलका नेताले चर्काएका थिए ।

रामाफोसाले भिडियोले आफ्नो देशको पूर्ण चित्र नदेखाएको स्पष्टीकरण दिएका थिए ।

“हामीसँग दक्षिण अफ्रिकामा बहुदलीय लोकतन्त्र छ जसले मानिसहरूलाई आफूलाई लागेको कुरा अभिव्यक्त गर्न अनुमति दिन्छ,” उनले ट्रम्पलाई भने। “हाम्रो सरकारी नीति उनले भनेको कुराको पूर्ण रूपमा विपक्षमा छ।”

रामाफोसाले आफ्नो देशमा अपराधको समस्या रहेको भने स्वीकार गरे। तर उनको प्रतिनिधिमण्डलले यो व्यापक छ र श्वेत दक्षिण अफ्रिकीहरूलाई मात्र विशिष्ट छैन भनेर बुझाउन खोज्यो।

“हामीलाई नेल्सन मण्डेलाले सिकाएका छन् ः जब समस्याहरू हुन्छन्, मानिसहरूले टेबल वरिपरि बसेर तिनीहरूबारे कुरा गर्नुपर्छ,” रामाफोसाले भने।

श्वेत दक्षिण अफ्रिकीहरूको हत्या भएका छन्, तर प्रहरी तथ्यांकले उनीहरू अन्य मानिसहरूको तुलनामा हिंसात्मक अपराधको लागि बढी जोखिममा छन् भन्ने देखाउँदैन। श्वेत दक्षिण अफ्रिकीहरू आर्थिक मापदण्डको लगभग हरेक सूचकमा अश्वेत मानिसहरूभन्दा धेरै राम्रो अवस्थामा छन्।

दक्षिण अफ्रिकाले जातको आधारमा अपराध तथ्याङ्क जारी गर्दैन, जसले गर्दा गोरा किसानहरूको हत्यालाई पहिचान गर्न गाह्रो हुन्छ। आधिकारिक प्रहरी तथ्याङ्कअनुसार अक्टोबर र डिसेम्बर २०२४ को बीचमा खेतहरूमा १२ जना मारिएका थिए — यो अवधिमा देशभर ६,९५३ जनाको हत्या भएको थियो। तथ्याङ्कले देखाउँछ कि दक्षिण अफ्रिकामा विश्वकै सबैभन्दा उच्च हत्या दरहरू मध्ये एक छ, र यो देश दशकौँदेखि हिंसात्मक अपराधले ग्रस्त छ।

यो भेटघाटले धेरै तरिकामा ट्रम्पको अन्य देशहरूमा मानवअधिकारप्रतिको चयनात्मक चिन्तालाई उदाहरणको पमा देखायो ।

ट्रम्पले लोकतान्त्रिक दक्षिण अफ्रिकामा श्वेत मानिसहरूको दुर्व्यवहारको आरोप प्रदर्शन गरे । तर केवल एक हप्ता अघि उनले दमनकारी शासनद्वारा शासित तीन मध्य पूर्वी देशहरूको भ्रमण गरे र उनीहरूलाई उनीहरूले आफ्ना जनतासँग कसरी व्यवहार गर्छन् भन्ने बारे व्याख्यान नदिने बताएको वाशिंगटन पोष्टले उल्लेख गरेको छ ।
ट्रम्पले साउदी क्राउन प्रिन्ससँग हँसीखुशी भेटघाट गर्दै प्रशंसा गरेका थिए । सीआईएका अनुसार, ट्रम्पको पहिलो कार्यकालमा वाशिंगटन पोस्टका पत्रकारको हत्या र अंगभंगको आदेश उनै प्रिन्सले दिएका थिए।त्यसबारेमा ट्रम्पले कुनै निन्दाको शब्द व्यक्त गरेनन् ।

ट्रम्पले सत्ता सम्हालेपछि ओभल अफिसमा भएका भेटहरु फरक दिशामा मोडिएको देखिएको छ । अफ्रिकी राष्ट्रपतिसँगको पछिल्लो भेटघाटले केही हदसम्म युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीको फेब्रुअरीमा ओभल कार्यालयको भ्रमणको प्रतिध्वनि गरेको टाइम्सले लेखेको छ । ट्रम्प र उपराष्ट्रपति जेडी भान्सले टिभी क्यामेराहरूको अगाडि जेलेन्स्कीलाई हप्काएका थिए ।

बुधबार रामाफोसासँगको बैठक पनि ट्रम्पले आफ्ना किनारका दाबीहरूलाई पछाडि धकेल्ने प्रयासहरूलाई बेवास्ता गरेको कारणले उल्लेखनीय थियो।

ट्रम्पले बैठकमा रामाफोसा र उनको प्रतिनिधिमण्डलको भनाईलाई अस्वीकार गर्दै तिक्ततापूर्वक खारेज गरे । बैठकका क्रममा एक अश्वेत महिलाले देशमा अश्वेत मानिसहरूमाथि पनि क्रूर अपराधहरू हुने गरेको बुझाउन खोजेकी थिइन् ।
यस विपरीत, ट्रम्पले अर्नी एल्स, रेटिफ गूसन र जोहान रुपर्ट, एक श्वेत दक्षिण अफ्रिकी अरबपतिसँग हाँसोठट्टा गरे र उनीहरूले राष्ट्रमा अपराध व्यापक छ, केवल श्वेत किसानहरूमाथि मात्र होइन भन्दा ध्यानपूर्वक सुनेका थिए।

रामाफोसाले ट्रम्पसँग सौहार्दपूर्ण कुराकानी कायम राख्ने आशावादी भएर बैठकमा प्रवेश गरेका थिए। उनले ट्रम्पलाई गल्फबारेको किताब सहित मेलमिलापको प्रस्ताव राखे। उनले ओभल कार्यालयको सजावटको प्रशंसा गरे।
उनले ट्रम्पसँग मजाक गर्ने प्रयास पनि गरे, जो एक पत्रकारले कतारी सरकारबाट निःशुल्क विमानबारे सोध्दा रिसाएका थिए।

“मलाई माफ गर्नुहोस्, मसँग तपाईंलाई दिनको लागि विमान छैन,” रामाफोसाले ट्रम्पलाई भनेका थिए ।

दक्षिण अफ्रिकी राष्ट्रपति ओभल कार्यालयको ‘एम्वुसमा’ !

“मलाई पनि तपाईंसँग भएको भए हुन्थ्यो,” ट्रम्पले जवाफ दिए। “म लिन्थें। यदि तपाईंको देशले अमेरिकी वायुसेनालाई विमान प्रस्ताव गर्‍यो भने, म लिन्थें।”

ट्रम्प अफ्रिकानेर लबिङ समूहका नेताहरूको कुराकानीका बिन्दुहरू राख्नमा बढी केन्द्रित देखिन्थे, जो वर्षौंदेखि आफ्ना उत्पीडनका दाबीहरूको समर्थन जुटाउन संयुक्त राज्यमा बारम्बार यात्रा गरेका छन्। जब यी समूहहरू मध्ये एकले यस वर्ष ट्रम्पका शीर्ष सहयोगीहरूसँग भेटेको थियो । ह्वाइट हाउसले उनीहरूलाई “नागरिक अधिकार नेताहरू” को रूपमा पहिचान गरेको टाइम्सले उल्लेख गरेको छ।

एक बिन्दुमा, ट्रम्पले दक्षिण अफ्रिकाबारे अर्को अनौपचारिक सल्लाहकारलाई उल्लेख गर्दै भने “इलोन दक्षिण अफ्रिकाबाट आएका हुन्,” ट्रम्पले भने, नजिकै उभिएका अरबपति इलोन मस्कलाई संकेत गर्दै, त्यो बेला उनी ट्रम्पका उपप्रमुख कर्मचारी स्टीफन मिलरको नजिक थिए।

मस्क दक्षिण अफ्रिकी सरकारका सबैभन्दा कडा आलोचकहरू मध्ये एक हुन्, र उनले सामाजिक सञ्जालमा रामाफोसामाथि आक्रमण गर्दै आएका छन् । “इलोन संयोगवश दक्षिण अफ्रिकाबाट आएका हुन्,” ट्रम्पले भने। “यो इलोनले चाहेको कुरा हो।”

रामाफोसाले संयुक्त राज्यसँग व्यापारबारे पनि छलफल गर्न चाहेको बताएका थिए । रामाफोसाले अमेरिका–दक्षिण अफ्रिका साझेदारीको फाइदाबारे कुरा गर्दा ट्रम्प असहज देखिन्थे। ट्रम्पले काँध झट्काए र दक्षिण अफ्रिकी राष्ट्रपतिलाई श्वेत किसानहरूमाथिको हिंसाको विवरण भएको भनिएका लेखहरू हस्तान्तरण गरे।

“म तपाईंलाई राम्रो देखिन चाहन्छु,” उनले भने, जब उनले दक्षिण अफ्रिकामा जमिन कब्जाको आफ्नो दाबीहरूमा फर्किए। “म तपाईंलाई नराम्रो देखिन चाहन्न।”
ट्रम्पले कार्यालय सम्हालेपछि झण्डै युद्धकालनी शत्रुताको स्थानमा दक्षिण अफ्रिकालाई राखेको भन्दै अमेरिकाभित्र नै व्यापक आलोचना हुँदै अएको। छ।
गत वर्षको निर्वाचनमा सत्तारुढ एएनसीले ३० वर्षपछि पहिलो पटक बहुमत गुमाएपछि अफ्रिकामा अमेरिका समर्थक श्वेतहरुको पार्टीसँगै मिलेर रामाफोसाले गठबन्धन सरकार बनाएका छन् ।