राष्ट्रपतिले अमेरिकाको मित्रप्रति जति दयालु छन्, पुटिनप्रति पनि त्यति नै हुनुपर्छ।

फेब्रुअरी २८, २०२५ बेलुका ६ः५६ :

डोनाल्ड ट्रम्प शुक्रबार अमेरिकी राष्ट्रपतिभन्दा डन कोर्लियोन जस्ता देखिए, जब उनले युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीलाई रुससँग युद्धविराम सम्झौता स्वीकार गर्न सार्वजनिक रूपमा दबाब दिन खोजे। “हामी बिना, तपाईंसँग कुनै कार्ड छैन,“ उनले ओभल अफिसमा क्यामेराहरूको अगाडि भने। बैठक आरोप–प्रत्यारोपमा परिणत भएर तीतो रूपमा समाप्त भएपछि, ट्रम्पले सामाजिक सञ्जालमा सुझाव दिन पुगे– संयुक्त राज्यले युक्रेनलाई सहायता कटौती गर्नेछ जबसम्म जेलेन्स्कीले थप छुट नदिएसम्म “किनभने उनलाई लाग्छ हाम्रो संलग्नताले उनलाई वार्तामा ठूलो फाइदा दिन्छ।“
सहयोगीहरूलाई शत्रुभन्दा कम दयालु व्यवहार गर्नुले पश्चिमी विश्व, नाटो सहित, पुनर्जननशील रुसबाट उत्पन्न खतराको बारेमा सोझोपन देखाउँछ। जेलेन्स्कीले आफ्नो देशलाई तीन वर्षदेखि तबाह बनाइरहेको युद्ध समाप्त गर्न चाहन्छन्, तर उनलाई स्पष्ट के छ भने खराब सम्झौता, सम्झौता नहुनुभन्दा खराब हुनेछ, किनभने उनलाई थाहा छ कि युक्रेनका सहयोगीहरूबाट ठोस सुरक्षा ग्यारेन्टीहरू बिना रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनमाथि युद्धविराम कायम राख्ने भरोसा गर्न सकिंदैन।

ट्रम्प आफूलाई रुस र युक्रेन बीचको मध्यस्थकर्ताको रूपमा देख्छन्, न कि स्वतन्त्र विश्वको नेताको रूपमा। त्यसैले उनको प्रशासनले युक्रेनविरुद्ध रुसको व्यवहारलाई “आक्रमण“ शब्द प्रयोग गर्न अस्वीकार गर्छ र संयुक्त राष्ट्रमा यसको निन्दा गर्ने प्रस्तावको विरुद्धमा मतदान गरेको छ। ट्रम्प यस्तो व्यवहार गर्छन् मानौं उनी लोकतान्त्रिक पीडितभन्दा अधिनायकवादी आक्रमणकारीसँग बढी लामवद्ध छन्।

जेलेन्स्कीले ट्रम्पलाई हालैको इतिहास सम्झाउन खोजे। पुटिनले सन् २०१४ मा क्राइमियालाई गैरकानूनी रूपमा कब्जा गरे र तत्कालीन राष्ट्रपति बाराक ओबामाले पर्याप्त बलियो जवाफ नदिँदा थप अगाडि बढ्न प्रोत्साहित भए। सन् २०१९ मा पदभार ग्रहण गरेपछि, जेलेन्स्कीले जर्मनी र फ्रान्ससँगै वार्ता गरिएको पुटिनसँग युद्धविराम सम्झौतामा हस्ताक्षर गरे। तत्कालीन जर्मन चान्सलर एन्जेला मर्केल र फ्रान्सेली राष्ट्रपति इम्मानुएल म्याक्रोनले उनलाई आश्वासन दिए कि यदि उनले सर्तहरू स्वीकार गरे भने पुटिनले फेरि युक्रेनमाथि आक्रमण गर्ने छैनन्।
तर शुक्रबार, जब जेलेन्स्कीले रुसले फेरि युद्धविराम उल्लंघन गरेमा के हुन्छ भनेर आश्चर्य व्यक्त गर्दा, ट्रम्पले त्यसलाई खारेज गरे। उनले दाबी गरे कि उनी राष्ट्रपति रहुन्जेल पुटिनले त्यसो गर्ने छैनन् किनभने उनले जर्ज डब्ल्यू. बुश, ओबामा वा जो बाइडेनभन्दा ट्रम्पलाई बढी सम्मान गर्छन्। “मलाई थाहा छैन के भयो, तर मेरो साथमा उनले ती(सम्झौता) तोडेका थिएनन्,“ ट्रम्पले जेलेन्स्कीलाई भने “उनी सम्झौता गर्न चाहन्छन्।“

दिगो शान्ति स्थापित नगरी युद्ध रोक्नाले पुटिनलाई आफ्नो युद्ध मेसिनलाई पुनर्जनन गर्न र अर्थतन्त्र पुनर्निर्माण गर्न समय मात्र दिन सक्छ, जसले फेरि थप शक्तिशाली आक्रमण गर्न सक्छ। यही कारणले जेलेन्स्कीले आश्वासन र निरोधकहरू चाहन्छन्, जसमा युरोपेली शान्ति सेनाहरू समावेश छन्। उनले युक्रेनको सम्प्रभुताप्रति अमेरिकाको दीर्घकालीन संलग्नता र प्रतिबद्धता बढाउन अमेरिकासँग खनिज अधिकार सम्झौता प्रस्ताव गरे। तर उनलाई आर्थिक सम्झौताभन्दा बढी चाहिएको छ।

ट्रम्पले उल्लेख गरे अनुसार सन् २०२२ देखि युक्रेनले अमेरिकी सैन्य सहायता बिना रुसलाई यति राम्रोसँग रोक्न सक्ने थिएन, त्यसमा जेलेन्स्कीले सहमति जनाए। राष्ट्रपतिले ओबामाले घातक सहायता दिन अस्वीकार गरेपछि आफ्नो पहिलो कार्यकालमा युक्रेनलाई जाभेलिन मिसाइलहरू पठाएकोमा पनि उचित श्रेय लिए। ट्रम्पका समर्थकहरूले भन्छन् कि उनी आफूलाई शान्तिकर्ताको रूपमा देख्छन् — उनले युद्ध समाप्त गर्न चुनावी अभियान चलाए — र यो समेटेर उनलाई दीर्घकालीन अमेरिकी शक्तिको ठूलो खतरा, चीनको सामना गर्न ध्यान केन्द्रित गर्नका लागि अनुमति दिनेछ।

दुर्भाग्यवश, ह्वाइट हाउसमा शुक्रबारको पागलपनमा कुनै यस्तो विधि देखिएन। बरु, ट्रम्पले जेलेन्स्कीमाथि सन् २०१६ को निर्वाचनमा रुसी हस्तक्षेपको अनुसन्धान र सन् २०१९ मा उनको पहिलो महाभियोगको लागि आफ्नो स्थायी रिस निकाले जस्तो देखियो। उनले हन्टर बाइडेनको नाम लिए, जसलाई उनले लगभग छ वर्ष पहिले एक कुख्यात फोन कलका बारेमा जेलेन्स्कीलाई अनुसन्धान गर्न माग गरेका थिए, र सिनेटर एडम शिफ (डेमोक्रेट–क्यालिफोर्निया), जसले हाउसमा त्यो घटनाको जाँचको नेतृत्व गरेका थिए। यसैबीच, उपराष्ट्रपति जेडी भ्यान्सले गत शरद ऋतुमा पेन्सिल्भेनियामा डेमोक्रेटिक नेताहरूसँग गोला बारुद कारखाना भ्रमण गरेकोमा जेलेन्स्कीलाई हप्काए — जसलाई जिओपीले निर्वाचन हस्तक्षेपको रूपमा लिएको थियो।

दुर्भाग्यवश, जेलेन्स्कीले यो चारा लिए र चोट दिए । जब उनले भ्यान्सलाई युक्रेन गएका छन् कि भनेर सोधे, उपराष्ट्रपतिले जवाफ दिए –त्यहाँ जाने अमेरिकीहरूलाई “प्रचार यात्रा“ मा लगिन्छ। ट्रम्प सबैभन्दा तब रिसाए जब जेलेन्स्कीले चेतावनी दिए कि यदि पुटिनले युक्रेनमा आफ्नो बाटो पाए भने, संयुक्त राज्यले अन्ततः परिणामहरू महसुस गर्नेछ। “तपाईंसँग राम्रो समुद्र छ र अहिले महसुस गर्नुहुन्न, तर तपाईंले भविष्यमा यो महसुस गर्नुहुनेछ,“ जेलेन्स्कीले भने।

“हामीलाई के महसुस हुन्छ भनेर नभन्नुहोस्,“ ट्रम्पले उनलाई ताके। “तपाईं लाखौं मानिसहरूको जीवनसँग जुवा खेलिरहनुभएको छ। तपाईं तेस्रो विश्वयुद्धसँग जुवा खेलिरहनुभएको छ।“ तथापि, जेलेन्स्की सही छन् कि अमेरिकाले पुटिनको पक्षमा तराजु झुकाएकोमा पछुताउन सक्छ। यद्यपि, जेलेन्स्कीको तर्कले उनकै वार्ता स्थितिलाई कमजोर बनायो।

ट्रम्पले, आफ्नो तर्फबाट, ठूलो तस्वीर पहिचान गर्नुपर्छ। यदि उनले तेस्रो विश्वयुद्धबाट बच्न चाहन्छन् भने, उनले दोस्रो विश्वयुद्धको पाठ सुन्नुपर्छ। तानाशाहहरूलाई खुशी पार्ने काम गर्नु हुँदैन । पुटिन, एक पूर्व केजीबी अधिकारी, कठोरताको जवाफ दिन्छन, न कि डरले । उनले बलको सम्मान गर्छन्, चापलुसीको होइन। अमेरिकी राष्ट्रपति शुक्रबार जेलेन्स्कीप्रति जति असभ्य थिए, पुटिनप्रति पनि त्यति नै असभ्य हुन प्रयास गर्नुपर्छ।