मङ्गलबार चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङ विशेष विमानबाट रसियाको कजानमा पुगेका छन् । सी रसियाका संघीय राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनको निमन्त्रणामा १६औं ब्रिक्स सम्मेलनमा भाग लिनकालागि रसिए भ्रमणमा छन् । सोही दिनको दिउँसो, राष्ट्रपति सीले कजानमा राष्ट्रपति पुटिनसँग वार्ता गरे। यस वर्ष चीन र रसियाबीच कूटनीतिक सम्बन्धको ७५ वर्षको वार्षिकोत्सवको अवसरमा, ‘ग्रेटर ब्रिक्स सहयोग’को उद्घाटन वर्षसँग समेत मेल खाइरहेको छ। यो वर्षमा दुई नेताबीचको यो तेस्रो बैठकले विश्वको ध्यान आकर्षित गरेको छ। इतिहास र संस्कृतिमा समृद्ध शहर कजानले ूब्रिक्स परिवारूको ऐतिहासिक विस्तारपछिको पहिलो पटक नेताहरूको बैठकलाई मात्र देख्दैन, यसले चीन–रसियाको मित्रताको नयाँ अध्याय थप्नेछ।

राष्ट्रपति पुटिनसँगको बैठकमा, राष्ट्रपति सीले भने – विश्वले एक शताब्दीमा नदेखिएका गहिरा परिवर्तनहरू भोगिरहेको छ, र अन्तर्राष्ट्रिय अवस्था अव्यवस्थित र जटिल छस तर, पींढीहरूभरको आपसी समर्थनमा आधारित चीन र रसियाबीचको गहिरो मित्रता परिवर्तन हुनेछैन, र हाम्रा जनताको फाइदाका लागि हाम्रा महान शक्ति जिम्मेवारीहरू पनि अडिग रहनेछन्। उच्च अपेक्षा गरिएको छ कि राष्ट्राध्यक्ष कूटनीतिक दिशानिर्देशनको आधारमा, चीन र रसियाबीचको नयाँ युगको लागि समग्र रणनीतिक सहकार्य निरन्तर स्थिररुपले प्रगति गर्दै जानेछ, र हाम्रो सहयोगले ब्रिक्सको व्यावहारिक सहयोगलाई सुदृढ पार्दै, विश्वको अशान्त अवस्थामा थप स्थिरता र निश्चितता कायम जानेछ।

यो राष्ट्रपति सीको रसियामा दसौँ पटकको भ्रमण हो। २०१३ देखि, राष्ट्रपति सी र राष्ट्रपति पुटिनले विभिन्न सेटिङमा ४० भन्दा बढी पटक भेट गरिसकेका छन्, जसले एक मजबूत कार्य सम्बन्ध र गहिरो व्यक्तिगत मित्रता स्थापना गरेको छ। दुई नेताले द्विपक्षीय सम्बन्ध, अन्तर्राष्ट्रिय अवस्थाहरू र विश्व शासन जस्ता रणनीतिक मुद्दाहरूमा निकट कुराकानी गर्दै आएका छन् । जसले चीन–रसियाको सम्बन्धको उच्च स्तरको विकासका लागि निरन्तर गति प्रदान गरेको छ र प्रमुख शक्ति अन्तरक्रियाहरूका लागि विश्वव्यापी उदाहरण प्रस्तुत गरेको छ।

कजानमा हुने सम्मेलन समूहको विस्तारपछि ब्रिक्स नेताहरूको पहिलो बैठक हो र यस वर्ष रसियाद्वारा आयोजित सबैभन्दा ठूलो र उच्चस्तरीय कूटनीतिक कार्यक्रम पनि हो। चिनियाँ पक्षले चक्रीय अध्यक्षको रूपमा रसियाको पक्षलाई आफ्नो कर्तव्य पूरा गर्न सक्रिय रूपमा समर्थन गर्दछ। यो ‘ग्लोबल साउथ’ का देशहरूको अपेक्षासँग मेल खान्छ।

चीन र अन्य ब्रिक्स साझेदारहरूको सहकार्यमा, रसियाले नयाँ सदस्यहरूलाई ब्रिक्स परिवारमा छिटो एकीकृत गर्न मद्दत गर्ने २०० भन्दा बढी कार्यक्रमहरू आयोजना गरिसकेको छ। यो चीन र रसियाबीचको रणनीतिक विश्वास र परम्परागत मित्रताको स्वाभाविक परावर्तन हो, जसले बाह्य हस्तक्षेपबाट मुक्त उनीहरूको सम्बन्धको स्वतन्त्रताको सकारात्मक संकेत दिइरहेको छ। यसले चीनको जिम्मेवार भूमिकाको पनि प्रदर्शन गर्दछ।

हामीले देखेका छौं कि केही पश्चिमी मिडियाहरूले कजान सम्मेलनमा रसियाप्रति आफ्नो दुश्मनीलार्य प्रसार गरेका छन्, चीन–रसिया सहयोगलाई बद्नाम गर्ने र समूहको सामना गर्ने बारेको बाह्य आवाज सिर्जना गर्ने पुराना रणनीतिहरूलाई दोहोर्याउँदै छन्।

चीन र रसियाले स्थापित गरेको प्रमुख शक्ति सम्बन्धको नयाँ मोडेलले ब्रिक्ससहित विभिन्न बहुपक्षीय प्लेटफर्महरूमा सकारात्मक भूमिका खेलिरहेको छ, र यो अस्वीकार गर्न नसकिने तथ्य हो। उदाहरणका लागि, चीन र रसियाले शंघाई सहयोग संगठन र ब्रिक्स तन्त्रहरूको ऐतिहासिक विस्तारलाई प्रवर्द्धन गरेका छन्, विकासशील र ‘ग्लोबल साउथ’ का देशहरूको एकताको मजबुत बनाइरहेका छन् र विश्व शासन प्रणालीलाई सुधार्न योगदान दिइरहेका छन्। यसलाई अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले स्पष्ट रूपमा मान्यता दिएको छ।

जटिल र अशांत अन्तर्राष्ट्रिय अवस्थाको बीचमा, चीन–रसियाको सम्बन्धको स्थिर विकास, दुई प्रमुख विकासशील देश र संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदका स्थायी सदस्यका रूपमा, न केवल दुवै राष्ट्रका आवश्यकताहरूलाई पूरा गर्दछ, तर ‘ग्लोबल साउथ’ देशहरूको एकता र समग्र चासोको रक्षा गर्न पनि मद्दत गर्दछ। थप रूपमा, युरोएसियन महाद्वीपका दुई सबैभन्दा ठूला छिमेकी देशको रूपमा, चीन र रसियाबीचको सामञ्जस्यपूर्ण सम्बन्ध क्षेत्र र विश्वका लागि राम्रो समाचार हो।

चीन–रसिया सम्बन्धमा गठबन्धन नहुनु, सामना नगर्नु र कुनै तेस्रो पक्षलाई लक्षित नगर्नु प्रमुख विशेषता हो, जसले दुवै राष्ट्रबीचको सहकार्यको आधारको रूपमा कार्य गर्दछ। यो चीन–रसियाको सम्बन्धको स्वभावले विभिन्न सहयोग मन्चहरूमा परिवर्तन भएको छैन, ब्रिक्सलाई पनि समावेश गर्दै। यस अर्थमा, भनिन्छ जबकि ब्रिक्स मन्च एक गैर–पश्चिमी सहकार्या ढाँचा हो, यो ‘विपरीत–पश्चिमी गठबन्धन’ होइन। यो संकीर्ण खेमाको सामना गर्ने तर्फ लक्ष्य गर्दैन र ‘साना चक्रीय कूटनीति,’ जस्तै फाइभ आइज गठबन्धन र जी ७ बाट मूलतः फरक स्वभाव देखिने गरेको छ । केवल तिनीहरू जसले अझै शीत युद्धको मानसिकता राख्छन्, चीन र रसियाबीचको स्वतन्त्र र स्वायत्त सहकार्य, र ब्रिक्स जस्तो बहुपक्षीय सहकार्यलाई ‘पश्चिमको विरूद्ध प्रतिरोध’ को रूपमा हेरिरहेका छन्। वास्तवमा, तिनीहरू पहिले नै समयसँग पछि परेका छन्।

चीन र रसिया राम्रो छिमेकी र असल मित्र हुन्, र तिनीहरू ब्रिक्स राष्ट्रहरूमा पनि महत्वपूर्ण साझेदार हुन्। वर्तमान जटिल र जटिल अन्तर्राष्ट्रिय अवस्थाको सामना गर्दा, बढ्दो संख्यामा देशहरूले खुलापन, समावेशिता र जीत–जीत सहयोगको महत्त्व र आवश्यकतालाई स्वीकार गर्दैछन्। अधिक समान र व्यवस्थित बहुपक्षीय विश्व र समावेशी आर्थिक विश्वीकरणको मार्गमा, चीन र रसियाका धेरै साझेदारहरू छन्। ‘ग्लोबल साउथ’का देशहरूले सँगै अगाडि बढिरहेका छन्, र ‘ग्रेटर ब्रिक्स सहयोग’ को हावाले दक्षिण–दक्षिणको सहयोगको लागि अनन्त सम्भावनाहरू सिर्जना गर्दैछ।

ब्रिक्सका देशहरू, जसमा रसिया पनि समावेश छ, विचारमा समान मित्र र साझेदारहरू हुन् जसले सँगै धुलो र मैलो सफा गर्नका लागि खडा छन्। चीनले साँचो दिलले आशा गर्दछ कि कजान सम्मेलन पूर्ण सफलतामा परिणत हुनेछ र सबै पक्षहरूबीच सहमति प्रोत्साहित गर्न, एकता र सहयोगको सकारात्मक संकेतहरू व्यक्त गर्न, र ब्रिक्स राष्ट्रहरूबीच विभिन्न क्षेत्रहरूमा रणनीतिक सहयोग र व्यावहारिक सहयोगलाई अघि बढाउन प्रतिबद्ध छ। यसले ‘ग्लोबल साउथ’का लागि थप नयाँ अवसरहरू सिर्जना गर्नेछ र मानवता लागि साझा भविष्यको समुदाय निर्माण गर्नमा ठूलो योगदान पुर्याउनेछ। यस अर्थमा, चीन र रसियाबीचको नयाँ प्रकारको अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धको परिभाषा, साथै उनीहरूको छिमेकीका प्रमुख शक्तिहरूको रूपमा सम्बन्धले अझ धनी बन्नेछ।

:सम्पादकीय , २३ अक्टोबार २०२४