यो जाडोमा मूल्य फेरि एक पटक बढ्न सक्छ

ग्यासटेक, ह्युस्टनमा भएको ग्याँस उद्योगको ठूलो सम्मेलन, उत्साहले भरिएको थियो। ऊर्जा मन्त्री र जीवाश्म इन्धनका ठूला व्यवसायीहरू बीचको सम्झौताहरूको चहलपहलका बीच, प्रतिनिधिहरूले चियर्स गरेः उनीहरूका उत्पादन हरित संक्रमणमा प्रमुख भूमिका खेल्न सेट गरिएको छ। तर, त्यहाँ अनिश्चितता पनि थियो। राष्ट्रपति जो बाइडेनप्रति चासो प्रकट गरिएको थियो, जसले अमेरिकी तरल प्राकृतिक ग्याँस (एलएनजी) निर्यात टर्मिनलहरूको अनुमति रोकेका छन् । आन्तरिक व्यक्तिहरूलाई पनि चिन्ता छ कि विश्वव्यापी एलएजनी बजार, जुन युक्रेन युद्धपछि युरोप र एशियाका लागि महत्त्वपूर्ण बनिसकेको छ, यसले अब पहिलो बास्तविक परीक्षणको सामना गर्न सक्छ। माग बढ्दै र आपूर्ति सुरु गर्न असफल हुँदै गर्दा, ग्याँसको नयाँ खोजी सुरु हुन सक्छ।

ऊर्जा संकटको खराब समयमा, २०२५ मा उद्धारको वर्ष हुने जस्तो लागिरहेको थियो। रूसले युरोपको ४०प्रतिशत भन्दा बढी ग्याँस आपूर्ति गर्ने पाइपलाइनहरू बन्द गरिसकेको थियोः यदि महाद्वीपले दुई वाट जाडोहरू सहन ग¥यो भने, यसलाई समस्या बिना बाहिर निस्कने सोच थियो, किनकि अमेरिका र कतारका ठूला एलएनजी परियोजनाहरूले बजारमा बाढी ल्याउने थिए। वास्तवमा, युरोपले मात्र बाँच्न सकेन। यो युद्ध सुरु भएकोदेखि तेस्रो जाडो नजिक आउँदैछ र ग्याँस भण्डारण सुविधाहरू ९४ प्रतिशत भरिएका छन् जुन नोभेम्बरसम्म ९० प्रतिशत भर्ने लक्ष्यभन्दा अगाडि नै छ। गत वर्ष 60 प्रतिशत युरोपीय ग्याँस आयात गरेको विशाल एलएनजी खरिदले यसमा सहयोग गरेको छ।

Instead, however, the market has turned fretful. lng prices in Asia, the global benchmark, hover above $13 per million British thermal units (mbtu), higher than at almost any time bar the 2022 panic. One concern is a looming drop in temperat

तर, बजार चिढिएको छ। एशियामा एलएनजी को मूल्य, जुन विश्वव्यापी मापदण्ड हो, १३ प्रतिशत प्रति मिलियन ब्रिटिश थर्मल युनिट (एमबीटीयु) भन्दा माथि छ, जुन २०२२ को संकटमा बाहेक अन्य कुनै पनि यति उच्च थिएन ।। एउटा चिन्ता भनेको तापक्रममा गिरावटको संभावना हो। उत्तरी गोलार्धका पछिल्ला दुई वटा जाडोहरू हल्का नै रहे, तर आउँदो जाडो त्यति सुखदायक हुने छैन। ‘सामान्य जाडो पनि हालका मानकहरूमा धेरै चिसो महसुस हुनेछ’ एकजना ग्याँस व्यापारीले भनेका छन्। चिसो मौसमले युरोपका लागि दुई गुणा खराब हुनेछ। यसले तापको लागि मात्र होइन, पावरका लागि पनि थप ग्याँसको आवश्यकता पर्नेछः चिसो मौसम प्रायः कमजोर हावासँग आउँछ, जसले पवन फार्मलाई रोक्दछ। उत्तर–पूर्वी एशिया पनि पछिल्लो जाडोभन्दा चिसो हुनेछ।२०२१ को जस्तो चरम जाडोको संभावना सधैं रहन्छ—जब बेइजिङले जनवरीमा –२० डिर्गीसेन्टिग्रेड तापक्रम झेल्नुपर्यो, जुन ५० वर्षयताकै सबैभन्दा चिसो थियो।

रेयस्टार्ड इनर्जीका सिन्ड्रे क्नुट्सनका अनुसार, युरोप र एशियामा ठूलो चिसोले क्रमशः २१ अर्ब घन मिटर (बीसीएम) र १५ बीसीएम को लागि ग्याँसको अतिरिक्त माग सिर्जना गर्नेछ, जुन क्षेत्रहरूको गत वर्षको आयातको ४.८ प्रतिशत हो। युरोपले पाइपबाट आयातको अधिकतम उपयोग गरिरहेको छ—र एशिया, चीन बाहेक, पाइप व्यापारमा नगण्य छ—बाँकी मात्र समुद्री ढुवानीबाट आउनु पर्छ। यसले विश्वव्यापी व्यापार गरिएको मात्राको ७ प्रतिशत बराबर १५ मिलियन टन अतिरिक्त बीसीएमको माग सिर्जना गर्न सक्छ।

दोस्रो चिन्ता भनेको युरोपको पाइपबाट हुने आयात अझै घट्न सक्छ। पाँच वर्षको सम्झौता, जुन डिसेम्बरमा समाप्त हुनेछ, रूसले अझै युक्रेन मार्फत मध्य युरोपमा ग्याँस पठाइरहेको छ। यी प्रवाहहरू २०२१ देखि आधाभन्दा बढी घटिसकेका छ, तर गत वर्ष १५ बीसीएमको लागि जिम्मेवार थिए। युक्रेनले पहिले नै नयाँ सम्झौताका लागि वार्ता नगर्ने जनाएको छ।

त्यसैले युरोप र युक्रेनले वैकल्पिक उपायहरूको बारेमा छलफल गरिरहेका छन्। सबैभन्दा यथार्थवादी भनेको अजरबैजानसँगको ूस्वापू हो, जसमा युक्रेनमार्फत आएको रूसको ग्याँसलाई अजरबैजानीको रूपमा पुनः लेबल गरिनेछ जबकि अजरबैजानी ग्याँसको एक भाग रूसको रूपमा हुनेछ। यस परिदृश्यमा, युरोपले युक्रेनमार्फत पहिले जस्तै ग्याँस प्राप्त गर्नेछ, तर अजरबैजानबाट कम। साथै, अजरबैजानमा ऊर्जा सस्तो भएकाले, रूसले यसलाई सस्तोमा बेच्न सहमत हुनुपर्छ, अन्यथा अजरबैजानले अधिक मूल्य तिर्नु पर्छ। र रूसले कुनै दिन ‘अजरबैजानी’ ग्याँस युरोपमा पठाउन रोक्न सक्दछ। वार्ताहरूले प्रगतिको कुनै प्रमाण देखाउँदैन।

यसर्थ, मौसम र भू–राजनीतिले धेरै अतिरिक्त एलएनजी कार्गोहरूको लागि माग सिर्जना गर्न सक्छ, र यस समयमा बजारले अपेक्षा गरिएको जस्तो भरपर्दो हुनेछैन। रूसको प्रमुख आर्कटिक एलएनजी–२ टर्मिनल, जसले अर्को वर्षसम्म प्रति वर्ष १३ मिलियन टन एलएनजी निर्यात गर्नुपर्ने थियो—जब धरै जाडो महसुस गरिन्छ भने १८ बीसीएम ग्याँस बराबर—रोकिएको छ र ग्राहकविहीन छ, अमेरिकाले परियोजनामा र त्यहाँ पुग्ने कुनै पनि जहाजमा प्रतिबन्ध लगाएको छ। युरोपका लागि एक विश्वसनीय एलएजनी आपूर्तिकर्ता बन्ने योजना ढल्किएको छ। त्यहाँको ग्याँस उत्पादन अपेक्षा भन्दा चाँडो घटिरहेको छ।

तर अमेरिका सबैभन्दा बढी निराशा बनेको छ। बाइडेनको आपूर्पि रोकले, आपूर्तिमा नकारात्मक असर पर्नेछ, तर यो केवल केही वर्षमा हुनेछ, किनकि यो मात्र नयाँ परियोजनाहरूमा लागू हुन्छ। अमेरिकाको तत्काल समस्या भनेको टेक्सासको गोल्डेन पास परियोजनाको प्रमुख ठेकेदारको दिवालियापन हो, जुन अर्को वर्ष सञ्चालनमा आउनुपर्ने दुई ठूला टर्मिनलमध्ये एक हो, जसले छ महिना वा सोभन्दा बढीको ढिलाइ निम्त्याउन सक्छ। साना परियोजनाहरूमा समस्यासँगै, २०२५ मा अपेक्षित २५–३० मिलियन टनको नयाँ क्षमता मध्ये, केवल १५ मिलियन टन मात्र साकार हुन सक्छ।

पूर्ण आँधी कस्तो देखिन्छः सबैभन्दा खराब परिदृश्य भनेको युरोपमा डिसेम्बरको सुरूवातमा अधिक चिसोका तापमानहरू र जनवरी १ मा रूसको ग्याँस समाप्त हुनु नै हुनेछ। महाद्वीपले छोटो अवधिमा इन्धनको कमी महसुस गर्ने छैनः रेकर्ड भण्डारको साथै, यो परमाणु ऊर्जा (२०२२ मा बन्द गरिएका धेरै फ्रेन्च रिएक्टरहरू अहिले पुनः सञ्चालनमा छन्) र जलविद्युतमा अधिक छ (पवित्र वर्षाकाका कारण)। तर यसले ग्याँसको भण्डार छिटो खत्तम हुनेछ, जसले २०२२ पछि पहिलो ठूलो पुनः भण्डारण अभियानको आवश्यकता पर्नेछ। यस पटक युरोपको भोक अझ ठूलो हुनेछः यसले आफ्नो रिग्याशिफिकेशन क्षमतामा पाँच भागको एक भाग वृद्धि गरिसकेको छ, यसका लागि किनमेल गर्ने इच्छामा भने कम सीमित छ।

युरोपले एशियासँग एलएनजी कार्गोहरूका लागि प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्छ, जसले स्पट मूल्यहरूलाई चिढ्याउनेछ। कोलम्बिया विश्वविद्यालयका एन्न–सोफी कोर्बले तिनीहरूले वर्षको सुरूवातमा सजिलै १६डलर प्रति एलएनजी मा पुग्न सक्छन् भन्ने अनुमान लगाउँछन्। धनी एशियाली देश र चीनले प्रायः प्रभावी रूपमा सस्तोमा एलएनजी किन्नेछन्, किनकि उनीहरू लामो समयका सम्झौताहरूमा धेरै खारिएको छन्। तर युरोपका लगभग सबै खरिदहरू स्पट बजारमा गरिन्छ वा स्पट मूल्यहरूसँग सम्बद्ध छन्, र महाद्वीप ग्याँस बिना बाँच्न सक्दैन, किनकि यसले अधिकांश कोइला–शक्ति संयन्त्रहरू बन्द गरिसकेको छ। सरकारहरू, उपयोगिताहरू वा उपभोक्ताहरू—वा तीमध्ये कुनै एकले मिश्रण—उच्च मूल्यको भार सहन गर्नुपर्नेछ।
गरीब, जनसंख्याबाहेकका विकासशील अर्थतन्त्रहरूले यो मूल्य चुकाउन नसक्ने हुन सक्छन्। गत वर्षदेखि कम मूल्यले केहीलाई बजारमा फर्कनका लागि आकर्षित गरेको छ, वा केहीले पहिलो पटक एलएनजी आयात गर्न थालेका छन्। मूल्य वृद्धि भनेको यसको विकासलाई चाँडो अन्त्य गर्नेछ। धेरैलाई फेरि कोइला तर्फ फर्कन बाध्य बनाउनसक्छ ः केहीलाई निरन्तर लोडसेडिङमा जानुपर्ने स्थिति पनि आउन सक्छ। नयाँ आपूर्ति प्राप्त गर्ने पर्खाइ लामो हुनसक्छ।
: दिcइकोनोमिष्टबाट