काठमाडौं, १९ असोज । मधेस विद्रोहका धेरै सारथीहरू शासन सत्तामा पुगे । आन्दोलनका पक्षमा वकालत र लबिङ गर्ने अभियन्ताहरू शासकीय छनोटमा परे । र, अहिले सुखसयलका साथ जीवनयापन गरिरहेका छन् । संविधान संशोधनको माग राख्दै जनकपुरमा आन्दोलन गरेका युवा भने अझै पनि बेचैन छन् ।

२०७२ पुस १ गते रामजानकी विवाहोत्सवमा सरिक हुन राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी जनकपुर गएकी बेला कर्णलगायत आठजना आन्दोलनकारीमाथि प्राचीन स्मारक तोडफोडलगायत मुद्दा लगाइएको थियो । आन्दोलनकै हिस्साका रूपमा ‘राष्ट्रपतिविरुद्ध प्रदर्शन’ गर्ने योजनालाई मूर्त रूप दिन कर्णलगायतका आन्दोलनकारीहरू जानकी मन्दिर परिसरमा पुगेका थिए । उनीहरूले बाक्लो र छिद्ररहित सुरक्षा घेरामा जानकी मन्दिरमा पूजाअर्चना गर्न पुगेकी राष्ट्रपतिलाई कालो झन्डा देखाए ।

तर, सरकारले भने उनीहरूविरुद्ध राष्ट्रपतिको अपमान गरेको र मन्दिरको गर्भगृह तोडफोड गरेको आरोप लगायो । कर्णलगायतलाई प्राचीन स्मारक तोडफोड गरेको भनी अभियोजन नै गर्यो । घटनालगत्तै पक्राउ परेका कर्ण जिल्ला अदालत धनुषाको आदेशमा ७० हजार धरौटी तिरेर रिहा भए । तर, त्यसयता तारेख लिने उनको क्रम भने अझै रोकिएको छैन् ।

२०७२ पछि राष्ट्रपति भण्डारी यसवर्ष जानकी नवमीको अवसर पारेर पुनः जनकपुर आएकि थिइन् । ०७२ सालपछि राष्ट्रपति भण्डारीको यो पहिलो भ्रमण थियोे । उनी पूर्वभ्रमणझैं जनकपुरको जानकी मन्दिरमा पूजाअर्चना गरिन तर यसबेला सम्म भने मधेस आन्दोलनको पिडा र जोस सेलाइसकेकोले पहिला जस्तोकेहि भएन । उनि आएर पुजा गरेर फर्किन ।

पूजाआजाले राष्ट्रपति दिनानुदिन सफल र शक्तिशाली हुँदै जानुभएको छ । तर, आत्मसम्मान रक्षा गर्ने माग लिएर लोकतान्त्रिक पद्धतिअनुसार उहाँलाई कालो झन्डा देखाउने कर्णहरू निरीह र कमजोर बन्दैगएका छन् । तत्कालिन आन्दोलनकारी मधेशबादि दल अहिले प्रादेशिक र केन्द्रिय सत्तामा छन् ।

मुद्दा लगाइएका सुसिल कर्णले भने ‘लोकतान्त्रिक तवरले गरिएको आन्दोलनलाई आपराधिक देखाई गरिएको मुद्दापछि हामीले भोग्नुपरेको पीडा र सन्तापकोे क्षतिपूर्ति गर्न सकिँदैन तर मुद्दाको छिनोफानो गरिदिँदा हामी लाइ सहझ हुनथ्यो ।’ उनले भने मेधेसबादि दालले हामीलाइ प्रयोग गरेर सत्तामा पुगेपनि हामी माथि लगाइएको मुद्दामाथि उनीहरुलाइ कुनै सरकोकार छैन् ।

त्यस्तै आन्दोलनकारी सिला झाले भने ‘अचम्मको गणतन्त्र हो यो जहाँ गणसेवकभन्दा गणको काया रुग्न हुँदैछ,’। उनले सरकोरबाला लाइ आफुमाथि लगाइएको मुद्दा फिर्तालिन आग्रह समेत गरिन ।

आन्दोलकैक्रममा २ ओटा मोटरसाइकल जलाइएको भनि २ टा ताडफोड मुद्दा लगाइएका दिपक कुशवाहालाइ जिल्ला अदालत धनुषाले ६ महिना कैद र १ लाख ३५ हजार जरिवाना एउटा मुद्दा र अर्कोमा ६ महिना कैद र ४ लाख २५ हजार जविाना तोकि सकेको छ । दिपकले भने हामी मधेशको आन्दोलन गरेका थियौ तर मधेशबादिले हामीलाइ भजाइ सत्तामा पुग्यो र अदालतले गरेको फैसललाले आफ्नो भविस्यनै बरबाद हुने भयो ।

मधेसका आन्दोलनकारी दलहरूले सरकारसंग आन्दोलनक्रममा सरकारले लगाएका मुद्दा फिर्ताको माग गरेकै हुन् । त्यस विषयमा सरकारसँग पटकपटक सहमति र सम्झौता गरेकै हुन् । तर, कर्णहरूका लागि मुद्दा फिर्ता हुने स्थिति कहिल्यै बनेन ।