आज हामी एबीसी टेलिभिजनको १७ औं वार्षिकोत्सवको अवसरमा यहाँ उभिएका छौँ, त्यो केवल एउटा संस्थागत उत्सव मात्र होइन, नेपालकै सञ्चारको ऐतिहासिक यात्राको गहिरो प्रमाण पनि हो। १७ वर्षको अन्तराल कुनै संस्थाको हिसाबमा लामो समय मात्र होइन, एउटा पुस्ता नै परिवर्तन गर्ने क्षमता बोकेको अवधि हो। यस अवधिमा नेपालले राजनीतिक, सामाजिक र सांस्कृतिक क्षेत्रका अनगिन्ती रूपान्तरण अनुभव गर्‍यो। लोकतन्त्रको पुनर्स्थापना, गणतन्त्रको घोषणा, संविधान निर्माण, सङ्घीय संरचनाको कार्यान्वयन, वैश्विक महामारीको सामना, प्राकृतिक विपद्का चुनौती र प्रविधिको तीव्र विकास—यी सबै घटनाहरूलाई आम नागरिकले प्रत्यक्ष भोगे। र, ती घटनाहरूलाई नागरिकसम्म तथ्य र प्रमाणसहित पुर्‍याउने दायित्व बहन गर्ने महत्वपूर्ण माध्यम एबीसी टेलिभिजन नै रह्यो।

एबीसी टेलिभिजनको स्थापना केवल समाचार प्रसारण गर्ने अभिप्रायले भएको थिएन। यसको जन्मको साथसाथै एउटा प्रतिज्ञा पनि जन्मिएको थियो—“राज्यलाई जिम्मेवार बनाउने” र “नागरिकलाई शूसुचित गर्ने।” सञ्चार माध्यमको वास्तविक शक्ति त्यतिखेर प्रकट हुन्छ जब उसले सत्तालाई प्रश्न गर्छ, समाजलाई मार्गदर्शन गर्छ र नागरिकलाई निर्णयमा सहभागी हुने अधिकारबारे सचेत गराउँछ। यो नै पत्रकारिताको मूल आत्मा हो। एबीसी टेलिभिजनले विगत १७ वर्षमा यो आत्मालाई कहिल्यै बिर्सेन।

सुरुवाती दिनमा जब यो टेलिभिजन सुरु भयो, नेपाली समाजमा टेलिभिजन पत्रकारिता अझै प्रारम्भिक चरणमा थियो। केही राष्ट्रिय टेलिभिजन च्यानलहरू मात्रै क्रियाशील थिए, ती पनि सशक्त र तटस्थ पत्रकारिताको दृष्टिले पूर्ण विश्वसनीय बन्न सकेका थिएनन्। त्यही पृष्ठभूमिमा एबीसी टेलिभिजनको आगमनले नेपाली सञ्चार क्षेत्रमा नयाँ ऊर्जा थप्यो। यसको पहिलो दिनदेखि नै यसले सत्तासँग सम्झौता नगर्ने र जनताको आवाजलाई प्राथमिकता दिने नीति अख्तियार गर्‍यो। परिणामस्वरूप, यो च्यानल केवल समाचारको स्रोत मात्र बनेन, यो जनताको अभिव्यक्तिको प्लेटफर्म र सत्तालाई जवाफदेही बनाउन खोज्ने शक्तिशाली संस्थामा परिणत भयो।

१७ वर्षको यात्रा स्मरण गर्दा असंख्य उपलब्धिहरू, संघर्षहरू र चुनौतीहरूको कथा स्मरण हुन्छ। एउटा टेलिभिजन संस्था मात्र नभई एबीसी टेलिभिजन आज नेपाली जनताको जीवनमा गहिरो रुपमा गाँसिएको छ। राज्यका नीति, कार्यक्रम र निर्णयलाई यसले बारम्बार जनतामाझ ल्यायो, जनताको भावना र आवाजलाई राज्यसम्म पुर्‍यायो, अनि पत्रकारिताको धर्म अनुसार तथ्यमा आधारित प्रश्नहरू उठाउँदै आयो। यसरी एबीसी टेलिभिजनले आफ्नो मूल नारालाई कर्ममार्फत प्रमाणित गर्‍यो।

तर, यो यात्रा सहज थिएन। प्रेस स्वतन्त्रताको पक्षमा आवाज उठाउँदा बारम्बार दबाब र हस्तक्षेप सहनु पर्‍यो। सत्तापक्षले असन्तुष्टि व्यक्त गर्ने, विज्ञापन कटौती गर्ने वा विभिन्न किसिमका राजनीतिक दबाब सिर्जना गर्ने घटना पनि आए। तर, ती सबै अवरोधका बाबजुद एबीसी टेलिभिजनले आफ्नो सम्पादकीय स्वाधीनतामा सम्झौता गरेन। बरु प्रत्येक चुनौतीलाई अवसरमा बदल्दै अझ सशक्त बन्ने बाटो रोज्यो। यो नै यसको प्रमुख पहिचान हो—निष्पक्षता, स्वाधीनता र जनपक्षधरता।

यस अवधिमा एबीसी टेलिभिजनले भ्रष्टाचार, गैरजिम्मेवारी र अन्यायविरुद्ध निरन्तर अभियान चलायो। धेरै घटनाहरूमा यसको खोज पत्रकारिताले राज्यलाई सजग बनायो। कहिलेकाहीँ प्रशासकीय लापरबाही उजागर गर्‍यो, कहिलेकाहीँ शोषित र पीडितको आवाज बुलन्द गर्‍यो। यसले केवल समाचार मात्र देखाएन, यसले नागरिकलाई प्रश्न गर्न, चनाखो हुन र आफ्ना अधिकारबारे सचेत हुन प्रेरणा पनि दियो। यही कारणले, एबीसी टेलिभिजन “सार्वजनिक चासोको प्रहरी” बनेर नागरिकको मनमा बस्न सफल भयो।

विगत १७ वर्षमा यस संस्थाले सूचना र प्रविधिको तीव्र परिवर्तनलाई आत्मसात् गर्न पनि चुकाएन। डिजिटल युगको आगमनसँगै समाचार उपभोग गर्ने शैली बदलियो। आजको पुस्ताले केवल टेलिभिजन पर्दामार्फत मात्र होइन, मोबाइल, कम्प्युटर र सामाजिक सञ्जालमार्फत समाचार ग्रहण गर्छ। एबीसी टेलिभिजनले समयमै यो परिवर्तनलाई बुझ्यो र आफ्नो सामग्रीलाई विभिन्न डिजिटल प्लेटफर्ममा उपलब्ध गराउँदै नयाँ पुस्तासँग नजिक रहन सफल भयो। यसरी, संस्थाले परम्परा र आधुनिकतालाई सन्तुलनमा राखेर निरन्तर यात्रालाई गतिशील बनायो।

एबीसी टेलिभिजनको अर्को विशेषता यसको राष्ट्रिय दृष्टिकोण हो। यो कुनै एक क्षेत्र, समुदाय वा वर्गमा सीमित भएन। देशका पहाड, हिमाल र तराईका कथा यसले समान महत्वका साथ प्रसारण गर्‍यो। ग्रामीण भेगका किसानदेखि लिएर शहरी क्षेत्रमा बस्ने उद्यमी, विद्यार्थी, महिला, दलित, आदिवासी, सबैका आवाजलाई यसले आफ्नो समाचारमा स्थान दियो। यसको अर्थ, एबीसी टेलिभिजनले नेपाललाई केवल राजधानीको दृष्टिकोणबाट नभई सम्पूर्ण भूपरिधिबाट प्रस्तुत गर्‍यो। यसले राष्ट्रलाई नजिक ल्याउने, विविधतालाई एकताको सूत्रमा बाँध्ने काम गर्‍यो।

१७ वर्षको यात्रामा एबीसी टेलिभिजन केवल पत्रकारितामा सीमित भएन, यसले सामाजिक उत्तरदायित्व पनि पूरा गर्‍यो। प्राकृतिक विपद्का बेला पीडितलाई सहयोग पुर्‍याउने अभियानमा सहभागी भयो, स्वास्थ्य संकटको समयमा जनतालाई आवश्यक सावधानीबारे सचेत गरायो, शिक्षा र चेतना फैलाउने अभियानमा हातेमालो गर्‍यो। यसले पत्रकारिता र सामाजिक सेवाबीचको पुल निर्माण गरेर समाजलाई अझ मजबुत बनाउन सहयोग पुर्‍यायो।

आज, १७ औं वार्षिकोत्सवको यस अवसरमा हामी गर्वका साथ भन्न सक्छौं—एबीसी टेलिभिजनले राज्यलाई जिम्मेवार बनाउने प्रयासमा कहिल्यै पछि हटेन, र नागरिकलाई शूसुचित गर्ने यात्रामा कहिल्यै थाकेन। यो यात्रा केवल संस्थागत सफलता मात्र होइन, यो नेपाली लोकतन्त्रको मजबुतीकरण र सामाजिक रूपान्तरणको यात्रा हो।

अझै धेरै काम गर्न बाँकी छ। १७ वर्षको अनुभवले देखाएको छ कि पत्रकारिताको बाटो कहिल्यै सजिलो हुँदैन। तर, यही कठिनाइ नै यसको शक्ति हो। राज्य अझ जिम्मेवार बन्नुपर्छ, नागरिक अझ सचेत र सशक्त बन्नुपर्छ, अनि पत्रकारिता अझ निष्पक्ष र सत्यनिष्ठ बन्नुपर्छ। एबीसी टेलिभिजनको प्रतिबद्धता यही हो—अगामी दिनमा पनि यो मिशनलाई निरन्तरता दिने, अझ सशक्त बनाउने र समाजलाई सही दिशातर्फ मार्गदर्शन गर्ने।

यसरी १७ वर्षको यो गौरवमयी यात्रामा हामी सबैको सहभागिता छ—पत्रकार, कर्मचारी, व्यवस्थापन, विज्ञापनदाता, दर्शक र सम्पूर्ण नेपाली जनताको। यो केवल एउटा टेलिभिजन संस्थाको उत्सव होइन, यो हामी सबैको साझा उपलब्धि हो।