काठमाडौं, २१ मंसिर ।

मंसिर ४ गते सम्पन्न प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा सदस्य निर्वाचनको मतपरिणाम सार्वजनिक हुने क्रम अन्तिम चरणमा छ । सत्तापक्ष र सत्ताइतर गठबन्धनदेखि स्वतन्त्र एवम् नयाँ पुस्ताले पाएको जनमतको विभिन्न कोणबाट विश्लेषण भएको छ । त्यसो त, यस विषयमा राजनीतिक दलहरुभित्र पनि समिक्षा हुने क्रम जारी छ ।

जनताको स्पष्ट सन्देश ः

राजनीतिकशास्त्री प्रा. डा. पीताम्बर शर्माले यो निर्वाचन मतपरिणामले राजनीतिक दलहरु सुधारिनुपर्छ भन्ने सन्देश दिएको बताए । स्थापित राजनीतिक दलहरु नै पहिलो, दास्रो, तेस्रो भएको भन्दै उनले उनीहरुले जनताले अपेक्षा गरे अनुरुपको काम भने गर्न नसकेको धारणा राखे ।

डा. शर्माले निर्वाचनमा जनताले दलहरु पुनजागृत हुनुपर्ने स्पष्ट सन्देश दिएको बताउँछन् ।

उनले भने, “पुस्तान्तरण भन्नाले युवामा जाने मात्रै होइन, वैचारिक सबलता, सैद्धान्तिक पृष्ठभूमी, मान्यता र सजगताका आधारमा पुनजागृत हुनुप¥यो । त्यो गरे भने दलहरु बाँच्छन् नभए, नयाँ दलहरु आउँछन् ।

तिमीहरुको अनुहारसँग थाकिसक्यौं, अब तिमीले आफूलाई पुस्तान्तरण, सैद्धान्तिक वा पुस्ताको हिसाबले गरेनौं भने तिमीहरुको भविष्य छैन भन्ने एकदमै स्पष्ट सन्देश जनताले दिएका छन् । दलकै आधारमा हामी चल्ने हो दलहरु उभो नलागे देश पनि उभो लाग्दैन”, उनले भने ।

दलहरुलाई खबरदारी ः

एबीसीकर्मीसँग कुरा गर्दै उनले भने, “निर्वाचनको महत्वपूर्ण सन्देश के हो भने, पहिलो, दोस्रो, तेस्रो स्थापित दलहरु नै छन् । उनीहरुलाई जनताले खबरदारी गरे कि, यो कुरा बुझे भने आगामी दिनमा बढि अनुशासित, उत्तरदायी होलान् । यदि, बुझेनन् भने उनीहरु फालिन्छन् ।”

वि.सं. २०७४ र २०७९ को निर्वाचनको तुलना गर्दै उनले समावेशीताप्रति कुनै पनि दल गम्भिर नभएको बताए । संविधानमा उल्लेख भए बमोजिमको समावेशीता कार्यान्वयन नहुदा देशैभरको महिला नेतृत्वबिहिन हुने उनको भनाइ छ ।

उनले भने, “त्यस कुरामा राजनीतिक दल सचेत भएनन् भने, समावेशीता नारामा सिमित हुन्छ । नेतृत्व क्षमता भएको भन्दा आफ्ना मान्छेलाई लाने कुरा आलाङ्कारिक समावेशीता मात्रै हुन्छ ।”

गठबन्धनप्रति बुझाइ ः
“अहिलेको गठबन्धन, सत्ता गठबन्धन र सत्ताइतरको गठबन्धन सिद्धान्तमा आधारित थिएन । सत्ता प्राप्तिका निम्ति मात्रै गरेका गठबन्धनलाई जनताले अनुमोदन गर्दैन । दलको जुन पहिचान अनुरुपको मूल्य, मान्यता, सिद्धान्त अनुसार नै गठबन्धन गर्नुपर्ने हो । ज्वलन्त उदाहरण, २०७४ मा एमाले र माओवादीको गठबन्धन जनताले स्वीकार ग¥यो झण्डै दुईतिहाइले । खास अर्थमा, अहिलेको गठबन्धनलाई त्यति रुचाएको देखिएन हालाकी, यसले मत भने प्राप्त ग¥यो”, उनले भने ।

लोकतन्त्रलाई सजग, सबल बनाउन जुन व्यवस्था राखिएको छ त्यो दलीय परम्परा, अभ्यास, संसदीय व्यवस्थामाथि नै बन्चरो प्रहार भएको उनले बताए । “लोकतन्त्रलाई सजग, सबल तुल्याउन, शक्ति पृथकीकरण दलहहरुले खिल्लीमा उडाए । राजनीतिक दलमाथ नै प्रश्न उठ्यो । संसदीय अभ्यासमाथि पनि । लोकतन्त्रको उपहास भयो”, उनले भने ।