’इच्छुकहरूको गठबन्धन’को घोषणा
काठमाडौं १८ फागुन । युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेंस्कीले शुक्रबार अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँग विनाशाकारी बैठकलाई “इतिहासमा छोड्नु उत्तम“ भन्दै कुराकानी अगाडि बढाएका थिए । उनी ओभल अफिसबाट फक्स न्युजको स्टुडियो हुँदै तुरुन्तै लण्डन आएका थिए । लण्डनमा युक्रेन समिट मार्च २ तारिखका लागि पहिले नै निर्धारित थियो । युरोपेली नेताहरुका अगाडि पनि जेलेन्स्कीले खनिज सम्झौता हस्ताक्षर गर्न युक्रेन तयार रहेको दोहराएका थिए । सम्भ्वत बेलायती प्रधानमन्त्रीको सल्लाहले हुनुपर्छ उनले अमेरिकी प्रशासनसँग अर्को कदममा “रचनात्मक“ वार्ताको आशा व्यक्त गरेका छन् ।

७२ घण्टाको व्यस्तता र ऐतिहासिक तनाव र झाडपछि पत्रकारहरूसँग बोल्दै, जेलेंस्कीले रूसलाई कुनै पनि कब्जा गरिएको क्षेत्र दिने कुरा स्वीकार नगर्ने र यो द्वन्द्वमा रूस आक्रमणकारी भएको कुरालाई मान्नु पर्ने जस्तो अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र रुसी राष्ट्रपति पुटिनलाई मन नपर्ने कुरा दोहराए ।

जेलेंस्कीले शान्तिको लागि यूके–फ्रान्सेली पहलले “आगामी हप्ताहरूमा“ परिणामा दिने आशा व्यक्त गरे
उनका टिप्पणीहरू फ्रान्सेली राष्ट्रपति इम्मानुएल म्याक्रोनले एक महिनाको सीमित युद्धविरामको विचार प्रस्तुत गरेपछि बाहिर आएको हो । प्रस्तावित एक महिने युद्ध विराम हवाई, समुद्री र महत्वपूर्ण ऊर्जा पूर्वाधारमा आक्रमणहरूका सन्दर्भमा लागू हुने बताएर जमिनी आक्रमणको बाटो भने खुला राखिएको छ ।

ब्रिटिश प्रधानमन्त्री, कीर स्टार्मरले पहिले युक्रेनका लागि नयाँ १.६ अर्ब पाउन्ड वित्त सम्झौता युक्रेनसँग गर्न लागेको घोषणा गरेका छन् । यस अन्तर्गतरूसविरुद्धको रक्षाको लागि “५,००० भन्दा बढी हवाई रक्षा मिसाइलहरू किन्न“ अनुमति दिनेछ, उनले युरोपेली, टर्की र क्यानाडाली नेताहरूसँग लन्डन सम्मेलन समापन गरेका थिए ।

स्टार्मरले युक्रेनमा सम्भावित शान्ति सम्झौता लागू गर्न “इच्छुकहरूको गठबन्धन“ गठन गर्ने योजना अघि सारेको बताएका छन् । उनले यसलाई “जमिनमा बुटहरू र हवाई विमानहरूसँग समर्थन गर्न तयार“ भएकाहरुको गठबन्धन भनेनका छन् ।

नाटो महासचिव, मार्क रुट्टेले नाटो देशहरूले रक्षा खर्च बढाउन पर्ने पुरानै कुरा दोहराएका थिए । उनले मिडियालाई “संयुक्त राज्यले के गर्न सक्छ वा सक्दैन भनेर गफ गर्न बन्द गर्न“ आग्रह गर्दै अमेरिकानाटोप्रति प्रतिबद्ध रहेकोमा जोड दिए।

पोलिश प्रधानमन्त्री, डोनाल्ड टस्कले अर्को हप्ता सार्वजनिक हुने ईयूका योजनाहरूले “पुटिन र रूसलाई यहाँ पश्चिममा कसैले पनि उनको ब्ल्याकमेल र आक्रमणमा आत्मसमर्पण गर्ने मनसाय नराखेको स्पष्ट संकेत“ पठाउनेछ दावी गरेका छन्।

क्यानाडाली प्रधानमन्त्री, जस्टिन ट्रुडोले जेलेंस्कीको भावुक प्रस्तुतीको विवरण दिएको द गार्डियनले लेखेको छ । शुक्रबार ओभल अफिसमा उनको टिप्पणीमा “उनले धेरै शब्दहरूमा औंल्याउँदै भ्लादिमिर पुटिन झूटो र अपराधी छन् र कुनै पनि तरिकाले आफ्नो वचन राख्नमा भरोसा गर्न सकिँदैन“ भनेका थिए ।
चेक गणतन्त्रले रक्षा खर्चलाई जीडपीको को ३% मा बढाउन सक्ने बताएको छ।
चेक प्रधानमन्त्री, पेट्र फियालाले आजको सम्मेलन पछि एक भिडियो अपडेटमा देशको रक्षा खर्चलाई जीडीपीको ३% मा बढाउने काम गर्ने उल्लेख गरेका छन् । उसले हालसम्म २.१ प्रतिशत रक्षा बजेटमा खर्च गर्दै आएको थियो

लन्डनमा युरोपेली नेताहरूको शिखर सम्मेलनपछि, प्रधानमन्त्री केयर स्टार्मरले युक्रेनको रक्षा गर्न “इच्छुकहरूको गठबन्धन“ निर्माण गरिने बताए, तर उनले सहभागी हुने अपेक्षा गरिएका देशहरूको नाम उल्लेख गरेनन्।

स्टार्मरले युक्रेनलाई सहयोग गर्न ’इच्छुकहरूको गठबन्धन’ निर्माण गर्ने प्रतिबद्धता
बेलायतका प्रधानमन्त्री केयर स्टार्मरले युक्रेनमा युद्ध समाप्त गर्ने योजनाको विकास गर्न अन्य युरोपेली नेताहरूसँग मिलेर काम गर्ने घोषणा गरेका छन् । यो प्रयासले अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पको समर्थन प्राप्त हुने स्टारमरको विश्वास छ ।

“हालैका दिनहरूमा मेरा छलफलहरू मार्फत, हामीले सहमति गरेका छौं कि बेलायत, फ्रान्स र अन्य देशहरूले युक्रेनसँग मिलेर लडाइँ रोक्ने योजनामा काम गर्नेछन्। त्यसपछि हामी त्यो योजनाको बारेमा संयुक्त राज्यसँग छलफल गर्नेछौं र सँगै अगाडि बढाउनेछौं। हामी युक्रेनमा सम्झौता रक्षा गर्न र शान्तिको ग्यारेन्टी गर्न ’इच्छुकहरूको गठबन्धन’ विकास गर्न थप अगाडि बढ्नेछौं। बेलायत यो कुरालाई जमिनमा सेना र आकाशमा विमानहरू सहित समर्थन गर्न तयार छ, अन्यहरूसँग सँगै । युरोपले भारी बोझ उठाउनुपर्छ। तर हाम्रो महादेशमा शान्तिलाई समर्थन गर्न र सफल हुन, यो प्रयासमा संयुक्त राज्यको बलियो समर्थन हुनुपर्छ।“ स्टारमरले युरोपेली नेताहरुसँगको बैठकपछिको पत्रकार सम्मेलनमा बताएका हुन्।

“के तपाईंलाई साँच्चै संयुक्त राज्यको आवश्यकता छ जस्तो लाग्छ, र यदि छ भने, के तपाईंलाई लाग्छ ’इच्छुकहरूको गठबन्धन’ ले राष्ट्रपति ट्रम्पलाई फेरि मनाउन पर्याप्त हुनेछ? भन्ने प्रश्नम स्टारमरले भनेका छन् ।

“सर्वप्रथम, गत शुक्रबारको सन्दर्भमा, कसैले पनि गत शुक्रबार भएको घटना देख्न चाहँदैनथे। तर म यो स्वीकार गर्दिन कि संयुक्त राज्य अविश्वसनीय सहयोगी हो । संयुक्त राज्य बेलायतको लागि धेरै दशकदेखि विश्वसनीय सहयोगी रहँदै आएको छ, र अझै पनि छ। हाम्रा दुई देशहरू जत्तिको नजिकको सम्बन्ध अरू कुनै दुई देशबीच छैन। मैले हिजो राति राष्ट्रपति ट्रम्पसँग कुरा गरें। म त्यो कुराकानीको विवरणमा जान्नँ, तर यदि मलाई नलागेको भए कदमले युक्रेन, युरोप, बेलायत र संयुक्त राज्य सँगै दिगो शान्तितर्फ अघि बढ्न सकारात्मक नतिजा दिन्छ भने म यो बाटोमा हिँड्ने थिइनँ। हामी आज इतिहासको चौघेरा छौं। यो थप कुराकानीको क्षण होइन। यो काम गर्ने समय हो। अगाडि बढेर नेतृत्व गर्ने समय हो। र निष्पक्ष र दिगो शान्तिको लागि नयाँ योजनाको वरिपरि एकजुट हुने समय हो।“

“हामी इतिहासको चौघेरामा छौं“ भन्ने घोषणा गर्दै, बेलायतका प्रधानमन्त्री केयर स्टार्मरले युरोपेली देशहरूले आफ्नो सैन्य खर्च बढाउनेछन् र युक्रेनलाई रुसविरुद्ध रक्षा गर्न “इच्छुकहरूको गठबन्धन“ निर्माण गर्नेछन् भन्ने आशा व्यक्त गरेका थिए ।

लन्डनमा आयोजित शिखर सम्मेलनबाट अन्य युरोपेली नेताहरूले युरोपेली संघले सैन्य खर्चमा ठूलो वृद्धि शुरू गर्ने बताएका छन् ।

युरोपेली आयोगकी अध्यक्ष उर्सुला भोन डेर लेयेनले युरोपेली संघले बिहीबार त्यसको लागि योजना प्रस्तुत गर्ने बताइन् । त्यो योजनाले देशलाई “संभावित आक्रमणकारीहरूका लागि नपच्ने स्टिलको काँडेदार सुँगुर खोर जस्तो बनाउने उनले टिप्पणी गरेकी थिइन् ।

फ्रान्सका राष्ट्रपति इम्मानुएल म्याक्रोनले उनको देश र बेलायतले रुस र युक्रेन बीच “हवाई, समुद्रमा र ऊर्जा पूर्वाधारमा“ एक महिनाको युद्धविराम प्रस्ताव गर्ने योजना अघि सारेका थिए । युरोपेली देशहरूले आफ्नो जीडीपी को लगभग ३ देखि ३.५ प्रतिशत रक्षा खर्च गर्ने लक्ष्य राख्नुको विकल्प नभएको बताएका छन् ।

लन्डन शिखर सम्मेलनले शुक्रबार ओभल अफिसमा ट्रम्प र उपराष्ट्रपति जेडी भ्यान्ससँग जेलेन्स्कीको तीव्र बैठकले संयुक्त राज्यले युक्रेनका राष्ट्रपतिलाई शान्ति सम्झौता गर्न दबाब दिन खोज्नेछ भन्ने डर बढाएपछि ठूलो महत्व पाएको न्यूयोर्क टाइम्सले उल्लेख गरेको छ ।

शिखर सम्मेलनमा, स्टार्मरले जेलेन्स्कीलाई आफ्नो छेउमा राखेर भेला भएका नेताहरूलाई भनेः “हामी आज यहाँ भेला भएका छौं किनभने यो युरोपको सुरक्षाको लागि एक पुस्तामा एक पटकको क्षण हो, र हामी सबैले अगाडि बढ्नुपर्छ। युक्रेनको लागि राम्रो नतिजा प्राप्त गर्नु केवल सही र गलतको कुरा होइन; यो यहाँका प्रत्येक राष्ट्रको सुरक्षा र अरू धेरैको लागि पनि महत्त्वपूर्ण छ।“

स्टार्मरले शिखर सम्मेलनमा युरोपेली नेताहरूले युक्रेनमा सैन्य सहायता प्रवाहित राख्ने, रुसमाथि आर्थिक दबाब कायम राख्ने, युक्रेनको सम्प्रभुता र सुरक्षा सुनिश्चित गर्ने र युद्धविरामको निगरानी गर्न “इच्छुकहरूको गठबन्धन“ बनाउने कुरामा सहमत भएको बताएका छन् ।स्टार्मरको १८ सहकर्मी नेताहरूलाई उनीहरूले आफ्नो सुरक्षाको लागि भारी बोझ उठाउनुपर्छ भन्ने आह्वान अमेरिकी समर्थनको संकटमा परेको दुई दिनपछि आएको हो ।

ओभल अफिसको तमासापछि युरोपेली नेताहरूले युक्रेनको पक्षमा उभिएर संकटग्रस्त भ्लोदोमिर जेलेन्स्कीको प्रशंसा गरेका छन्।

अमेरिकी विदेश मन्त्री मार्को रुबियोले ओभल अफिसमा जेलेन्स्कीको व्यवहारको निरन्तर आलोचना गरिरहेका छन् र आइतबार अमेरिकी टेलिभिजन च्यानल एबीसीको दिस विक कार्यक्रमको अन्तर्वार्तामा उनले “हरेक मुद्दामा ’युक्रेन–बार्गेनिङ’ गर्ने हरेक अवसर खोजेको“ आरोप लगाए। ट्रम्प प्रशासनमाथिको प्रतिरोधले “अचम्ममा परेको“ र राष्ट्रपतिलाई युद्ध रोकेर युक्रेनलाई सहयोग गर्न खोजेकोमा अनुचित आलोचना भएको भन्दै जेलेन्स्कीले शान्ति नचाहेको बताएका थिए । “जति चाँडो मानिसहरूले यो कुरा बुझ्छन् र ठूलो हुन्छन्, मलाई लाग्छ हामी त्यति नै बढी प्रगति गर्न सक्छौं,“ उनले भनेका छन् ।