काठमाडौं, ९ असोज । कृषि विकास बैंकको करिब ५ करोड रुपैयाँ चोरी भएपछि नेपालको बैंकिङ प्रणालीको सुरक्षा बारे सर्वसाधारण चिन्तित बनेका छन् । सिस्टम ह्याक गरी एटीएममार्फत करोडौं रकम चोरी भएको घटना सेलाउन नपाउँदै फेरी अर्को चोरी प्रकरणले बैंकिङ सुरक्षा माथि प्रश्न उठेको छ । एटीएम स्वीच ह्याक गरी चिनियाँ नागरिकले करोडौँ रकम चोरी गरेको महिना दिन नपुग्दै फेरि अर्को बैंकिङ चोरीको घट्ना बाहिरिएको छ ।
पछिल्लो चोरीकाण्ड कृषि विकास बैंकमा भएको छ । सिस्टम ह्याक गरी चार करोड भन्दा बढी रकम चोरी भएको छ । बैंककै उच्च अधिकारीको पासवर्ड प्रयोग गरेर अर्कै खातामा पैसा ट्रान्सफर गरी र बैंक सिस्टम नै ह्याक गरी करोडौँ रकम चोरिएको हो । एकपछि अर्को गर्दै नेपालको बैंकिङ प्रणालीलाई नै चुनौती दिनेगरी बैंकबाट अनाधिकृत रुपमा करोडौ रकम चोरी हुन थालेपछि यतिखेर आम नागरिक चिन्तित बनेका छन् भने सरकारी संयन्त्र पनि रनभुल्लमा परेको छ । यसरी निरन्तर बैंकबाट सिस्टम नै ह्याक गरी पैसा चोरिन थालेपछि बैंकहरुलाई टाउको दुखाईको विषय बनेको छ भने प्रहरी प्रशासनलाई पनि सत्यतथ्य पत्ता लगाएर दोषीलाई कारबाही गर्नुपर्ने चुनौती थपिदो क्रममा छ । नेपालको कमजोर साइबर सुरक्षा माथि पनि गम्भिर बहसको आवश्यकता रहेको पछिल्ला घटनाक्रमले देखाएका छन् । नेपालको साइबर सुरक्षा कति कमजोर रहेछ भन्ने पुष्टि पनि भएको छ ।
पछिल्लो पटक कृषि विकास बैंकको रकम अन्य व्यक्तिकोमा सारी र्बैकको लहान शाखाबाट ४ करोड ७३ लाख रुपैँया चोरी भएको हो । लामो समयदेखि भारतमा बस्दै आएका काले भनिने पिटरले नेपाली नागरिकलाई प्रयोग गरेर कृषि विकास कैङ्क, कैलाश विकास बैङ्क र नबिल बैङ्क तथा पानस रेमिटलगायतका वित्तीय संस्थाको क्रेडिएन्सल हृयाकिङ गरी रकम निकालेको प्रहरीले जनाएको छ । बैङ्कबाट रकम चोरी गरेको आरोपमा प्रहरीले राजधानीसहित विभिन्न ठाउँबाट १२ जनालाई पक्राउ गरेको छ । यस गिरोहले नेपालका बैंक बाट ५ अर्ब चोर्न लागेको योजना रहेको पनि प्रहरीले बताएको छ ।
भदौ १४ गते ५ जना चिनियाँ नगरिकको समुहले काठमाडौँका विभिन्न एटीएम बुथबाट करोडौँ रकम चोरी गरेको थियो । उनीहरुलाई प्रहरीको सक्रियताले रङगेहात पक्रिन सफल भएपनि हालसम्म उनीहरुको सञ्जाल र चोरी गर्न उनीहरुले अपनाएको विधिको बारेमा प्रहरीले पत्ता लगाउन सकेको छैन । नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार १ करोड ६८ लाख ५४ हजार रुपैयाँ उनीहरुले नोक्सान गरेका हुन । विदेशबाट इन्टरनेट चलाएर एटीएम ह्याक गरेको प्रारम्भिक अनुसन्धानमा देखिएपनि प्रहरीले यकिन गर्न सकेको छैन । यसरी निरन्तर इन्टरनेटको माध्यमबाट बैंकिङ प्रणालीलाई नै ह्याक गरिन थालेपछि नेपालको बैंकिङ प्रणालीको सुरक्षा माथि ठुलो प्रश्न चिन्ह खडा भएको छ ।
आजको युग विज्ञान र प्रविधिको युग हो । हिजोको जस्तो लाठि मुंग्रिले जितेर लुट्ने दिन समाप्त भइसकेका छन् । हरेक सेवा, सुविधा र सरकारी कामहरु इन्टरनेटको माध्यमबाट गर्न सरकारले थालिसकेको छ । विभिन्न निजी क्षेत्रहरुले पनि यसरी काम गर्न थालेका छन् । तर यसको प्रयोग गर्ने तरीका र सुरक्षाको उपायबारे कसैलाई पनि चासो छैन । न त यसको क्षमता अभिवृद्धि गर्नतर्फ ध्यान कसैको गएको छ । नेपालका सबै अनलाइन सेवामा गएका कार्यालयको सफ्टवेयर विदेशी मुलुकबाट बन्ने गरेका छन् । यसको सुरक्षा कति हुन्छ भन्नेमा पनि विचार गर्नु आवश्यक छ । विज्ञान र प्रविधिको क्षेत्रमा पनि सरकारले लगानी गर्नु आवश्यक छ । साथै नेपालका बैंकहरुले आफ्नो सिस्टम बारे ध्यान नदिने हो भने कुनै न कुनै दिन नेपालका बैंकका पैसा रातारात चोरी भएर सम्पूर्ण बैंक रित्तो हुने दिन नआउला भन्न सकिन्न ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस्